Triomfantelijke mail van Pieter Lakeman woensdagochtend vroeg: het Openbaar Ministerie moet Ralph Hamers, gewezen CEO van ING, alsnog vervolgen voor diens aandeel in de beruchte witwasaffaire. Bedrijvenonderzoeker Lakeman, een pitbull die met zijn stichting SOBI (Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie) al decennia aan de broekspijpen van bestuurders hangt, had dit keer beet, hield vol en bijt nu door.
Bestuurders niet vrijuit
SOBI won de zaak die het bij het Gerechtshof had aangespannen tegen het OM wegens het niet vervolgen van Hamers. In 2018 schikte diens werkgever een zaak wegens falend anti-witwasbeleid voor 775 miljoen euro. De bankier zelf – inmiddels aan de slag bij het Zwitserse UBS – bleef destijds buiten schot, maar moet nu toch persoonlijk strafrechtelijk worden vervolgd, zo heeft het Hof in Den Haag besloten.
‘De feiten zijn ernstig, met de bestuurder zelf is geen schikking getroffen en evenmin heeft hij publiekelijk verantwoordelijkheid genomen voor zijn handelen, aldus het gerechtshof. En: ‘Het hof acht het van belang dat in een openbaar strafproces de norm wordt bevestigd dat ook bestuurders van een bank niet vrijuit gaan als zij feitelijk leiding hebben gegeven aan ernstige verboden gedragingen.’
Hamers negeerde waarschuwingen
Dat is niet mis te verstaan, en Lakeman noemt de strafvervolging dan ook “de grootste overwinning uit mijn leven”. ‘Uit getuigenverhoren bleek dat er sinds Hamers in 2014 CEO werd enorme en uiterst schadelijk gebleken bezuinigingen op de anti-witwasafdeling zijn doorgevoerd. Hamers negeerde waarschuwingen van onder anderen zijn chief risk officer, waardoor het pad voor de toestroom van lucratieve doch criminele klanten werd geëffend.”
ING zegt de beslissing te betreuren. “Dit gaat in tegen de beoordeling van het OM dat er geen basis is voor een zaak tegen ING-werknemers of voormalige werknemers.” En inderdaad, het OM zal nu tegen wil en dank tot vervolging moeten overgaan. “Het Hof maakt een andere afweging en gelast vervolging van een voormalig topman. Het OM gaat het bevel uitvoeren,” aldus woensdag een woordvoerder.
Baanbrekend voor de financiële wereld
Terwijl de nieuwe werkgever van Hamers heeft kennisgenomen van de beslissing van het gerechtshof en zegt dat hij zijn baan daar kan behouden, wordt het de komende tijd niet alleen voor deze ene Nederlandse bankbestuurder spannend. Pieter Lakeman noemt de strafvervolging tegenover de NOS niet voor niets “de grootste overwinning uit mijn leven”. ‘Dit is baanbrekend voor de hele financiële wereld in Nederland en zelfs Europa.’
Het OM zal de ING-bankier nu – met lange tanden – moeten vervolgen, maar ING is niet de enige bank die, laten we zeggen, worstelt met de controle en aanpak van witwasserij. Rabobank werd al eens op de vingers getikt door DNB, ABN AMRO zat min of meer in hetzelfde schuitje als ING: er liep het afgelopen jaar een witwasonderzoek naar de bank, en ook hierbij werd geroepen om de vervolging van bestuurders. Volgens de laatste berichten stuurde het OM aan op een schikking. Zou het na de uitspraak van het gerechtshof hierbij blijven?
