Het is voor ondernemers een tijd van blijdschap en teleurstelling. Het nieuwe coalitieakkoord maakt menig ondernemer vrolijk. Denk aan de boeren, omdat maatregelen die de bedrijfsvoering frustreren worden afgeschaft. De nog aan te stellen minister-president wordt straks naar Brussel gestuurd om een versoepeling van de stikstofregels en een beperking van het aantal natuurgebieden af te dwingen, zodat er meer mest kan worden uitgereden. Veel boeren staan te dansen op tafel.
Lees ook: Dit betekent het coalitieakkoord voor bedrijven
Andere ondernemers maken zich grote zorgen omdat maatregelen die de bedrijfsvoering een zetje in de goede richting gaven, worden afgeschaft. Neem leveranciers van zonnepanelen. Zij vrezen dat er minder zonnepanelen worden gekocht, zodra de nieuwe coalitie de salderingsregeling versneld afschaft. Zonder salderen wordt de terugverdientijd van de panelen hoger, wat het minder aantrekkelijker maakt ze aan te schaffen en duurzaam energie op te wekken.
Zonnepanelenleveranciers zitten dan ook met hun handen in het haar. Hetzelfde geldt voor makers van warmtepompen, waarmee huizen duurzaam kunnen worden verwarmd. Het huidige kabinet had de verplichting opgenomen om vanaf 2026 elke verwarmingsketel te vervangen voor een warmtepomp. Met die maatregel in het achterhoofd, zijn ondernemers opgestaan en aan de slag gegaan. Maar ook die verplichting wordt door de nieuwe coalitie geschrapt.
Blindstaren op maatregelen
Het is begrijpelijk dat ondernemers teleurgesteld zijn. Het gevaar is dat ze zich blindstaren op de maatregel. Voorzitter Doekle Terpstra van ondernemerskoepel Techniek in Nederland toeterde bij MT/Sprout al moord en brand door te verklaren dat deze maatregel de ‘complete sector in grote problemen brengt’. Nu is dat zijn opdracht als lobbyist, maar ondernemers kunnen vaak meer doen, dan wachten totdat de problemen ontstaan. Sommige ondernemers doen dat ook.
Lees ook: Coalitie schrapt verplichting warmtepomp: financiële strop voor ondernemers?
Er zit vrijwel altijd een kans in het drama dat zich voordoet. Je moet deze alleen wel zien. Wat niet helpt is de ander – in dit geval de politiek – de schuld te geven. Amen over elkaar slaan en zwelgen in zelfmedelijden. ‘Niets aan te doen’ roepen. Wat ook zelden tot een langetermijnoplossing leidt, is direct ingrijpen om het probleem te fixen. Vaak kom je dan niet veel verder dan pleisters plakken. Wat wel helpt: omdenken. De heilige huisjes omgooien en op zoek gaan naar iets compleet anders.
Dat vraagt om het durven loslaten van beperkende gedachten, zoals: ‘het gaat toch niet lukken’ of ‘het is te moeilijk’. Walt Disney, toch een van de grootste ondernemers ooit, zei het zo: ‘Als je het kunt dromen, dan kun je het doen.’ Hij was een van de ondernemers die in staat was om de werkelijkheid vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Zo wist hij zichzelf en zijn imperium keer op keer te vernieuwen.
Oswald the Lucky Rabbit vs. Mickey Mouse
Hoewel Walt Disney behoorlijk succesvol is geweest, heeft ook hij obstakels gekend. Zijn allereerste animatiestudio ging naar verluidt failliet. En hij verloor de rechten op zijn eerste Disney-personage, Oswald the Lucky Rabbit, in een contractgeschil met Universal Pictures. Dat was een flinke financiële tegenslag, maar bracht ook ruimte voor een nieuw karakter: Mickey Mouse. Het werd een van de meest iconische filmpersonages ooit.
Zijn werkwijze wordt tegenwoordig de Disney-strategie genoemd. Die komt er in het kort op neer dat hij op een gestructureerde manier zijn ideeën werkelijkheid liet worden. Hij maakte daarbij gebruik van drie personages: de dromer, de realist en de criticus. De dromer is er voor de creativiteit, de realist om de dromen om te zetten in acties en de criticus om de ideeën te toetsen en te filteren. Vervolgens ging hij elk personage langs.
Lees ook: Omdenken: hoe motiveer je anderen om mee te doen?
Als ondernemer kennen we deze personages allemaal. We geven alleen vaak te veel ruimte aan de criticus, zodat de dromer het niet meer redt. Ga maar na: hoe vaak zeg je ‘ja maar’ op een idee? Toegegeven, soms is het lastig te denken dat het ook anders kan. Stel jezelf dan eens de vraag wat voor ondernemer je wilt zijn. De ‘ja, maar’-ondernemer of de ondernemer die vanuit het dromen met creatieve plannen komt. Plannen die, door ze concreet te maken, werkelijkheid kunnen worden?
Geloof in kansen
Omdenken is denken in kansen in plaats van problemen. Zo zijn de lucratiefste verdienmodellen ontstaan. Om de zonnepanelen er nog eens bij te pakken: naast prijs is gemak een reden voor consumenten om een alternatief product te gebruiken. Misschien zit daarin een mogelijkheid. Denk aan Uber. Dat bedrijf kwam op toen de wetgeving veranderde en concurreerde niet direct op prijs met de taxichauffeurs. Het waren vooral de handige app en grote netwerk, waarmee de taxi sneller voor de deur stond, die reizigers naar Uber lokten.
Het lastige voor ondernemers die nu geconfronteerd worden met nieuwe regels, is om niet direct in paniek te raken vanwege de onzekerheid. Blijf dromen – en dúrf te dromen – van een veelbelovende toekomst. Het geloof in kansen pakt namelijk bijna altijd beter uit, dan afwachten totdat er nieuwe wetgeving komt.
