Het goede doen en je ego opzij zetten. Compassionate Leadership moet het vanzelfsprekend maken.
Sociaal ondernemen en leidinggeven is hot. We praten graag over authenticiteit, duurzaamheid, de drie p’s en human capital. Helaas blijft het vaak bij praten, want uitvoeren blijkt een stuk lastiger. Natuurlijk willen we het milieu ontzien, handelen op basis van fairtrade en onze medewerkers empathisch behandelen. Maar er moet wel winst gemaakt worden, anders houdt het snel op. Daarnaast doen zich andere dilemma’s voor. Hoe empathisch kan je zijn met een medewerker die de kantjes ervan afloopt? En hoe ga je om met koppige collega’s die je telkens moet overtuigen van je gelijk?
Compassionate Leadership
In veel bedrijven lekt tijd en energie weg door trage besluitvorming, bureaucratie en onderlinge conflicten. Je wil authentiek zijn maar je herkent je persoonlijke waarden niet in het gedrag dat je binnen je organisatie ziet. Frustrerend. Vooral omdat we het allemaal wel eens ervaren. Je kan de schuld dus niet leggen bij ‘die starre collega’s die jouw inspirerende ideeën dwarsbomen’.
De initiatiefnemers van het concept Compassionate Leadership hebben een andere benadering. Compassionate Leadership, een vorm van dienend leiderschap, gaat uit van principes uit het boeddhisme, zoals het vermijden van fout gedrag, het ondernemen van het goede en het ontwikkelen van de eigen geest. Op basis van deze grondbeginselen hebben Lama Jigmé Namgyal en Henco van der Weijden een methode ontwikkeld om inzicht te krijgen in de eigen rol als leider en om als organisatie een gezamenlijk hoger doel na te streven. Lama Jigmé Namgyal is een in Tibet opgeleid boeddhistisch leraar, die sinds tien jaar in Europa verblijft en boeddhistische centra heeft opgezet in Luxemburg en Rotterdam. Hij en voormalig consultant Van der Weijden hebben de organisatie Compassionate Leadership opgezet, die trainingen en seminars verzorgt.
Menselijke relaties
Lama Jigmé: “Ik wil mensen laten zien dat het bedrijfsleven draait om menselijke relaties. We streven allemaal naar geluk, ook als we zaken doen. De reden dat we vaak tot in het oneindige blijven praten, maar niet tot actie komen, is dat we voortdurend proberen de ander te overtuigen van onze eigen visie. Dat lukt zelden want iedereen heeft een andere perceptie van de realiteit.
Met het verder verduidelijken van ons eigen standpunt komen we dus niet verder. We moeten een manier vinden om samen te leren zien wat er werkelijk is: een werkelijkheid die niet wordt gekleurd door onze eigen belangen. Mensen zijn egoïstisch en handelen meestal uit eigenbelang. Maar als we die belangen kunnen overstijgen en een gezamenlijk belang nastreven, bereiken we veel meer. Ik zie de wereld als een boot, waarin we met z’n allen op reis zijn. Je wilt het onderweg gezellig houden én de boot goed achterlaten voor de reizigers die na jou gaan varen. Vertaald naar het dagelijks leven betekent dit dat je elkaar geen lijden bezorgt, waar mogelijk helpt geluk te vinden en dat je er voor zorgt dat de wereld ook mooi blijft voor je kinderen en kleinkinderen.”
Universele waarden
Van der Weijden: “Als je de principes van het boeddhisme toepast in je eigen organisatie, gaat het om drie dingen: visie, ontwikkelen en handelen. Visie wil zeggen dat je voorwaarden opstelt waaronder je wilt werken: je wilt bijvoorbeeld geen lijden veroorzaken en niets vernietigen. Ontwikkelen betekent dat je voortdurend bij jezelf controleert of je nog trouw bent aan de voorwaarden die je hebt gesteld, en hoe het misschien nog beter kan. Handelen houdt in dat je in alles wat je doet je verantwoordelijkheid neemt voor de toekomstige generaties en steeds contact met anderen maakt op basis van je ‘mens-zijn’, je universele waarden zoals liefde, respect en mededogen.”
Compassionate Leadership in de praktijk
Wat je met ‘het goede doen’ bereikt, is dat je een sterke relatie opbouwt met werknemers, klanten en andere belanghebbenden. Maar Compassionate Leadership betekent ook dat je je eigen ego opzij zet en niet gaat voor je gelijk maar voor het gemeenschappelijke belang. Dat is geen makkelijke opgave maar vermindert wel het aantal conflicten. Vaak werkt het aanstekelijk: als je zelf bereid bent verder te kijken dan je eigen belang, is een ander dat meestal ook. In een ideale situatie richten alle medewerkers zich op het hogere doel en gaat er geen energie verloren aan onderlinge strijd.
Wie met Compassionate Leadership aan de slag wil, kan beginnen met de volgende principes op te nemen in zijn eigen visie of mission statement.
- We streven naar een hoger doel: we willen met onze onze organisatie de wereld beter maken dan hij nu is. We brengen mens, dier en milieu geen schade toe.
- We gaan uit van compassie: we doen alles om lijden bij anderen te voorkomen.
- We richten ons op de lange termijn: we willen de aarde en de samenleving prettig leefbaar houden voor onze kinderen en kleinkinderen.
- We gaan uit van een dynamisch team: iedereen in de organisatie is even waardevol, we hechten niet aan machtsposities. We zijn bereid tijdelijk van functie te wisselen als dat het resultaat ten goede komt.
- We gaan uit van universele waarden: we voelen ons verbonden door menselijke waarden, die los staan van cultuur of religie. Bijvoorbeeld: liefde, vrede en gelijkwaardigheid.
Persoonlijk kan je daar voor jezelf aan toevoegen dat je je ego zoveel mogelijk loslaat en je richt op het gemeenschappelijk belang. Ook kun je streven naar een gelijkmoedigheid in denken. Dat wil zeggen dat je je niet laat leiden door de emotie van dat moment (euforie bij een grote opdracht, depressie bij tegenvallende cijfers) maar probeert het evenwicht en je innerlijke rust te bewaren.
Ervaringen met Compassionate Leadership
Ondernemer Ron van der Kleij, oprichter van KVL Inspiratie Technologie, past Compassionate Leadership toe in zijn bedrijf. “Mijn persoonlijke waarden speelden altijd al een belangrijke rol in mijn ondernemerschap, maar ik zag dat niet altijd terug in mijn organisatie. Nu we hebben vastgelegd wat we als bedrijf belangrijk vinden, is het makkelijker daarnaar te handelen. Ik kan de hogere waarden waarnaar ik streef ook beter vertalen naar mijn leiderschap. Ik zie mezelf als cultuurbewaker en spreek zo nodig mensen aan op hun gedrag.
Een ander effect van streven naar een gezamenlijk hoger doel, is dat oude barrières lijken weg te vallen. Bij ons voelt iedereen zich op zijn eigen terrein belangrijk, niet omdat hij of zij toevallig de baas is. Mensen worden daardoor vrijer en creatiever. Je eigenbelang telt niet meer en dat maakt de synergie veel groter dan voorheen. Als er nu een conflict tussen medewerkers ontstaat, probeer ik ze met elkaar in gesprek te laten komen over wie ze werkelijk zijn, niet over de details van het verschil in inzicht. Ik merk dat dat veel oplevert.”
Seminar
Lama Jigmé Namgyal en Henco van der Weijden organiseren samen met Kees Klomp, auteur van het boek Karmanomics en Mark Glazener, fondsmanager bij Robeco op vrijdag 9 november hun volgende seminar over Compassionate Leadership met als titel ‘De kracht van crisis’. Meer informatie vind je hier.
Lees ook:
- Effectiever beoordelen met Geweldloze Communicatie
- Geluk is het nieuwe geld
- Gebrek aan charisma heeft voordelen
- De nieuwe leider is op de eerste plaats dienend
