Moeite om je te concentreren in een lawaaiige kantoortuin? Zet dan eens het geluid van zingende vogels aan.
Het geluid in kantoortuinen vraagt een hoop van onze oren. Zoemende apparaten, gepiep van sms’en, geroezemoes van collega’s: het doet allemaal afbreuk aan de concentratie. Het verlaagt de productiviteit, zorgt voor meer stress en uiteindelijk leidt het zelfs tot meer ziekteverzuim. Maar recente inzichten helpen om geluid in goede banen te leiden, zodat lawaaiige kantoortuinen productief en creatief kunnen zijn.
Ergerlijk: je collega’s telefoon
Het meest ergerlijk, zo bleek uit een onderzoek van de Universiteit van Cardiff, vinden werknemers de rinkelende telefoons op bureaus van (even) afwezige collega’s en gepraat van collega’s op de achtergrond. Iemand horen praten terwijl je schrijft of leest doet de productiviteit met liefst 36 procent dalen, zegt geluidsgoeroe en veelvuldig TED-spreker Julian Treasure. Hij baseert zich hierbij op een ouder onderzoek, eveneens van de Universiteit van Cardiff.
Zachte vloerbedekking
Uiteraard kan er in een ruimte heel wat geluid geabsorbeerd worden dankzij goede isolatie en bijvoorbeeld een zachte vloerbedekking, geluidsabsorberende plafondtegels en planten, geplaatst in de hoeken van de ruimtes. Maar Treasure, schrijver van het boek Sound Business, heeft nog een heel andere gouden een tip om de productiviteit in de kantoortuin weer op te vijzelen: ‘Luister naar het geluid van zingende vogels.’ Daarmee, zo belooft hij in zijn Tedtalk, kan de productiviteit juist weer verdrievoudigd worden. ’Van oudsher weten we dat het veilig is als de vogels zingen. Daar ontspannen we door. Maar het is ook de alarmklok van de natuur en daar worden we juist alert door. Kalm en alert is een hele goede staat om in te zijn.’
Productief en lucratief
Treasure adviseert met zijn bedrijf The Sound Agency organisaties als BP, Nokia en Unilever. Voor luchthavenoperator BAA installeerde hij op vliegveld Glasgow een soundscape met zingende vogeltjes.
Hij werkte ook met generatieve muziek, muziek gegenereerd uit een systeem.
Een succes, zo verklaarde Charles Byrne, hoofd sponsorship & experience bij BAA. ‘Het verbeterde de ervaring van de bezoekers en werknemers op de luchthaven en ook de verkoop in de winkels in de terminal ging omhoog met 10 procent.’
De kantoortuin is voor extraverten
Collega Ted-spreker Susan Cain wierp zich onlangs op als het gezicht en de spreekbuis van introverte mensen van deze wereld. Voor introverten is de kantoortuin verschrikkelijk, zo betoogt ze. ‘Een derde tot misschien wel de helft van de populatie is introvert. Dat betekent niet dat je verlegen bent, het gaat erom hoe je reageert op sociale stimuli. Daar waar extraverte mensen verlangen naar veel sociale stimuli, zijn introverten het meest alert en capabel in stillere, meer low-key omgevingen.’
De juiste balans
Onze kantoren zijn echter ontworpen voor extraverten, zegt ze. Het zijn over het algemeen kantoortuinen, zonder muren, waar we voortdurend bloot staan aan het continue lawaai en het gestaar van onze collega’s. Het gaat volgens Cain om het vinden van de juiste balans, want de meeste mensen hebben zowel introverte als extraverte karaktertrekken.
Privacy is cruciaal
Alleen zijn is vaak cruciaal voor creatief zijn, zo meent Cain. Tenslotte liep een introverte creatieveling als Darwin graag alleen in het bos om op grote ideeën te komen. En ze wijst op Steve Wozniak die de eerste Apple-computer bedacht terwijl hij alleen in zijn kantoorhoekje bij Hewlett-Packett zat. Cain: ‘Ik geloof absoluut dat onze kantoren inspirerende, casual café-achtige plekken kunnen zijn waar veel interactie kan plaatsvinden. Maar we hebben ook veel meer privacy op werk nodig, evenals vrijheid en autonomie.’
Kalmerende materialen
Om dit laatste te stimuleren ontwierp Cain samen met kantoorinrichtingsbedrijf Steelcase een serie ‘stiltekamers’ voor de kantoortuin (foto boven). De belangrijkste kenmerken? Binnen ben je grotendeels uit het zicht, ze zijn tegen lawaai van buiten geïsoleerd, en licht en geluid kan zelf geregeld worden. Cain voorzag de stiltekamers bovendien van ‘kalmerende’ materialen zoals natuurlijk hout en organische materialen, aangezien dit volgens haar de zintuiglijke stimulans is waar introverten gevoelig voor zijn en behoefte aan hebben.
Koffiebargeluiden voor creatieve brainstorm
Daar waar Cain stilte bepleit voor creativiteit, kwamen onderzoekers van de Universiteit van Illinois echter tot een heel andere conclusie. Voor de creativiteit is juist het gemurmel van een koffiebar het allerbeste, zo ontdekten zij. De onderzoekers lieten participanten brainstormen over nieuwe producten, terwijl verschillende niveaus van achtergrondlawaai werden getest. Zo’n 70 decibel werkte volgens hoofdonderzoeker Ravi Mehta het beste voor de creativiteit, 85 decibel, vergelijkbaar met een langsrijdende vuilniswagen, leidt juist weer te veel af.
Te gefocust
In te veel stilte ziet Mehta in ieder geval niets. ‘Bij extreme stilte verscherp je je focus wat je ervan kan weerhouden in het abstracte te denken. Als je te gefocust bent op het oplossen van een probleem kom je er vaak niet uit. Je moet het even kunnen loslaten, erbij terugkeren en dan dient de oplossing zich vaak aan.’ Inmiddels is er, geïnspireerd door het onderzoek, ook de site Coffitivity, waar bijvoorbeeld gratis het geluid van een espressomachine valt te downloaden om creativiteit te boosten.
Hé, waar is die airco nou gebleven?
De koffiebargeluiden mogen voor een brainstorm geschikt zijn, voor opperste concentratie is het geluidsniveau weer veel te hoog. Voor een kantoor wordt volgens Arbo-richtlijnen 45 decibel aangeboden. Absolute stilte in een kantoor lijkt overigens ook niet bevorderlijk. Want juist in een heel stil kantoor is er altijd wel een geluid dat ons stoort. Het probleem schuilt namelijk niet puur in het lawaai voor onze oren. Het kan ook juist een verrassend geluid zijn dat in de betrekkelijke stilte ons opeens van ons stuk brengt. ‘Denk aan het continue geronk van de airco die er opeens mee ophoudt’, zegt Mike Goldsmith, doctor in de astrofysica en voormalig hoofd akoestiek van de Britse National Physical Laboratory. ‘Ook dat is storend.’
Als dieren in het bos
Goldsmith schreef enkele jaren geleden het boek Discord: the story of noise, een aaneenschakeling van fascinerende feiten over geluid. ‘In feite zijn we nog steeds als dieren in het bos die de oren spitsen voor een onverwachts geluid of juist het ontbreken van een bepaald geluid. Ook in onze werkomgeving zitten we met gespitste oren en classificeren we het geluid zodra het ons oor bereikt. Op dat moment bepalen we of het gewoon negeren of er juist op inzoomen.’
Koptelefoons? Niet doen
Koptelefoons zijn ook goed voor de privacy en helpen tegen de herrie. Maar hoewel muziek (althans, de muziek die de luisteraar aanstaat) het humeur van werknemers danig kan verbeteren, wordt de cognitieve prestatie minder, zo bleek uit een onderzoek van Nick Perham en Martinne Sykora van de Universiteit van Cardiff uit 2012. Zowel geliefde als gehate muziek beïnvloedt de prestatie negatief, vergeleken met gewoon werken in stilte. Overigens was het oproepen van informatie van de partcipanten net wat beter bij het luisteren naar muziek waar ze een hekel aan hadden.
Liever geen variatie
Muziek met minder akoestische variatie zou tot betere prestaties kunnen leiden, zo denken de onderzoekers. Kortom: als er dan toch naar iets geluisterd moet worden om hinderlijke herrie uit te bannen, laat de keuze dan vallen op eentonige deuntjes. En liefst zonder tekst. Want uit een serie onderzoeken van de Fu Jen Catholic University in Taiwan, bleek muziek met teksten weer te leiden tot veel minder concentratie. En mijd vooral ook hiphop-muziek. Die bleek namelijk – weinig verrassend – het minst bevorderlijk voor de concentratie.
Foto via Flickr.com
