Minister van Financiën Wouter Bos waarschuwt voor modelberekeningen die worden gebruikt in de discussie over het financieel economisch beleid. Dat doet hij in een opinieartikel in De Volkskrant. Ze geven volgens hem een beperkt beeld van de werkelijkheid, met blikvernauwing als gevolg.
Wouter Bos verdedigt vandaag zijn beleid op de opiniepagina’s van De Volkskrant. Hij citeert een uitspraak van Robert Kennedy, die ooit heeft gezegd dat economische cijfers als het bruto binnenlands product niets zeggen over geluk, gezondheid, wijsheid en moed. Bos: “Wie geen rekening houdt met deze woorden, loopt het gevaar in vele sloten tegelijk te lopen. Modellen verbeelden per definitie maar een deel van de werkelijkheid.”
De discussie rond het financieel economisch beleid gaat vaak over modellen en Bos zegt dat dit niet altijd het meest relevant is. “Vooral politici vergeten de beperkingen hiervan en dit heeft grote gevolgen voor het politieke debat.” Bos noemt drie beperkingen van modellen zoals het CBP die aflevert. Zo is een breed welvaartsbegrip volgens hem niet in modellen te vatten, wordt ten onrechte verondersteld dat minder uitgeven aan bijvoorbeeld onderwijs beter is voor economische groei en wordt de vergrijzing, ook al ten onrechte, gezien als enige bedreiging voor de lange termijn. “Modellen kunnen dit niet aan, dus treedt sluipenderwijs een blikvernauwing in.”
Schijnnauwkeurigheid
Bos wil het niet als excuus gebruiken om elke uitgave als investering te betitelen. Wel keert hij zich tegen het modelmatige denken dat soms lijkt te suggereren dat wat niet in een model past, ook niet bestaat. Hij daagt modellenmakers uit productieve effecten van overheidsbeleid beter in beeld te brengen en politici om modelwijsheden te gebruiken, in plaats van slaafs te volgen. “De schijnnauwkeurigheid van een modelwerkelijkheid mag nooit de reden zijn om gezond verstand uit te schakelen.”
