Werken met paarden (onderdeel van Leergang voor beginnende managers) > Jort Kooijman/GITP > Havelte > 4.950 euro (hele leergang: 5 x 2 dagen en follow up) > Eindoordeel: 7,5
Eind jaren negentig kwam het trainen met dieren massaal opzetten. In die tijd begon ook Jort Kooijman uit het Drentse Havelte met een training ‘werken met paarden’. Het paard als metafoor: het heeft net als een medewerker leiderschap nodig om in beweging te komen. Kooijman gaat verder dan de meeste van dit soort trainingen. Hij heeft een praktijk voor haptonomie en betrekt ‘de leer van het gevoel en het gevoelsleven’ bij zijn trainingen. Het dient gezegd, dat doet hij met verbluffend resultaat. De verslaggever ondervond aan den lijve hoe Kooijman binnen enkele minuten met een simpele oefening (balanceren op een stoel) karaktereigenschappen blootlegde. De verslaggever (geen manager) bleek solistisch ingesteld, niet graag te delegeren en graag ‘in control’ te blijven. Kooijman: “De oefening is zo confronterend, dat mensen soms ter plekke besluiten dat ze eigenlijk helemaal geen leidinggevende meer willen zijn.” Andere oefeningen gaan in op vier basisbegrippen uit de haptonomie: veiligheid, eigenheid, delen en zelfstandigheid. In de paardenbak achter zijn boerderij gaat de trainer op deze begrippen door. Aan de cursisten de taak om het paard in beweging te krijgen. Eerst moeten ze veiligheid creëren in de bak (stap 1), door contact te zoeken met het paard. Daarna moeten ze op een eigen, natuurlijke manier leiding nemen over het paard. (stap 2). De een slaagt erin het paard te laten galopperen, de ander ziet hoe het dier in een hoek tot stilstand komt. “Weet je wat er mis ging?” vraagt Kooijman retorisch. “Je wist zelf niet welke kant je eigenlijk op wilde. Dan weet het paard het al helemaal niet.” Kooijman volgt de verrichtingen van de deelnemers op de voet. “Doet het paard wat je wil? Ja? Beloon je hem daar ook voor? Nee, hè?” Even later geeft de deelnemer wél een beloning, maar het paard verandert zijn gedrag niet. Kooijman: “Een beloning moet je wel menen, anders werkt het niet. Ook niet bij een paard.” Belonen hoort bij de derde stap (delen). De zelfstandigheid ontstaat als de manager het leidinggeven, aan het paard in dit geval, beheerst. De paarden zijn als trainingacteurs, maar dan beter, omdat ze heel direct en puur reageren. Daardoor ervaren managers sneller hoe ze individuen in beweging kunnen krijgen door leiderschap te tonen, door ruimte te geven en te nemen. De training, die ook los wordt aangeboden, maakt deel uit van de Leergang voor beginnende managers van GITP, die uit vijf blokken van twee dagen bestaat. In de leergang staan dilemma’s centraal waarvoor leidinggevenden komen te staan. Belangrijk hierbij is een eigen stijl te ontwikkelen. ‘Werken met paarden’ valt in het vierde blok, dat het thema ‘afstand nemen en betrokken blijven’ heeft meegekregen. “Morgen gaan we de leerervaringen vertalen naar teamontwikkeling en de rol die je hierin als leidinggevende speelt”, legt managementtrainer Belinda Cuijpers uit. “Ook bij leidinggeven aan een team heb je te maken met begrippen als veiligheid, jezelf zijn, delen met elkaar en het ontwikkelen van eigenheid.” (KS) Meer info: www.gitp.nl
Het oordeel van de cursisten
WESLY LIGTVOET (26) Teamleider Stork Fokker Elmo, Woensdrecht > “In de leergang heb ik geleerd om mijn eigen gevoel te volgen, om leiding te geven op een manier die bij me past. Dat zorgt ervoor dat ik me zekerder voel, en dat terwijl ik me juist ook kwetsbaarder durf op te stellen. De mate van zekerheid bepaalt de houding van het individu.”
ARNO KISTERS (46) Teammanager UWV Inkoop Reïntegratie, Eindhoven > “Ik heb geleerd dat ik te zorgzaam ben, dat ik wat zakelijker mag zijn. De leergang bevalt me erg goed, het gaat veel dieper dan een losse dagcursus en daardoor leer je echt wat. De sfeer is goed, er is een veilige sfeer ontstaan waarin je elkaar goed feedback kunt geven.”
AAD ’T HART (41) Hoofd bedrijfsvoering Rijkswaterstaat Zuid-Holland, Haringvliet > “Mijn verwachtingspatroon van mijn medewerkers was te hoog, ik wilde te grote stappen zetten. Ik mag wat minder zakelijk zijn en beter communiceren om zaken voor elkaar te krijgen. De paardentraining is een mooie metafoor: je moet duidelijke kaders stellen en regelmatig belonen.”
RALF ALBERS (27) Vestigingsmanager TPG Post, Echt > “Een medewerker zei laatst tegen me: ‘Je begint zowaar menselijke trekjes te vertonen.’ Dat zie ik als een compliment. Ik kan namelijk nogal bot en zakelijk zijn. Ik heb vooral geleerd om de menselijke kant niet te vergeten, en om meer te durven delegeren en niet alles zelf te willen doen.”
