Als er harde targets zijn afgesproken, dan lukt het de meeste managers nog wel om hun mensen daarop aan te spreken. ‘Zo, je doel niet gehaald, hè? En, wat gaan we daaraan doen?’
Angst en afhankelijkheid
Als het gaat om al dan niet integer gedrag, dan wordt het al een stuk lastiger, merk ik. Veel van mijn klanten worstelen ermee om mensen dan aan te spreken. Alle redenen die je maar kunt bedenken om het niet te doen, kom ik tegen in mijn praktijk:
- Ik weet niet goed hoe ik diegene moet aanspreken
- Wat zal deze persoon wel niet van me denken?
- Ik wil hem/haar niet afvallen
- Ik pas me wel aan
- Ik heb nog geen hard bewijs
- Volgende week heb ik deze persoon weer nodig
- Dit is niet het juiste moment
- De persoon zit niet lekker in zijn/haar vel
- Straks zeg ik iets stoms
Als je het afpelt, blijken bij al deze opmerkingen grofweg twee zaken een rol te spelen. Enerzijds is er wederzijdse afhankelijkheid. En anderzijds is er angst voor de gevolgen.
Slechts 21 procent doet het
Onderzoek laat zien dat slechts 21% van de leidinggevenden zijn of haar mensen aanspreekt op gedrag. Het is niet dat de leidinggevenden niet willen; vaak weten ze eigenlijk niet goed hoe ze het moeten aanpakken. En als je te lang wacht, dan… gebeurt het uiteindelijk niet.
Maar als je als manager je medewerkers niet aanspreekt op hun gedrag, benadeel je het bedrijf, het team en jezelf. Ik zie dan vaak pestgedrag ontstaan, roddelen, meer verzuim, lagere prestaties.
Wat het oplevert als je het wel doet
Afgelopen jaar ben ik zelf heel bewust bezig geweest met aan- en uitspreken. Dat heeft me heel veel opgeleverd. Ook heeft het een positieve impact op mijn klanten. Door te durven om mensen aan te spreken leren ze vanuit hun eigen kracht leiding te geven, nemen ze met gemak besluiten en ontstaat ruimte voor persoonlijke groei voor iedereen in het team.
Ze transformeren van ‘leven met de waan van de dag’ naar een rustiger en meer opgeruimde mind. Ook reflecteren deze leidinggevenden op hun eigen gedrag, waardoor het voor hen makkelijker wordt om mensen aan te spreken, maar ook om zelf aangesproken te worden.
4 tips om te leren aanspreken
- Het begint bij jezelf. Reflecteer op je eigen gedrag en spreek jezelf er ook op aan. En laat je ook door anderen aanspreken.
- Maak duidelijk afspraken. Schep duidelijke verwachtingen rondom gedrag. Dan is het ook makkelijker om erop terug te komen.
- Oordeel niet. Spreek over de observaties en niet over de interpretaties (inkleuren, oordelen).
- Het gaat (voor de helft) over jou. Al dan niet aanspreken zegt minstens voor de helft iets over jezelf. Het gaat over wat jóu irriteert, en wat jóu triggert. Het gaat over jóuw waarden en normen. Wees je ervan bewust dat het ‘jouw normaal’ is waarover je iemand aanspreekt.
Aanspreken zorgt juist voor een veilige cultuur
Veel managers durven hun medewerkers niet aan te spreken, omdat ze bang zijn dat het een onveilig gevoel bij de ander oproept. In werkelijkheid is het precies andersom: mensen voelen zich juist veilig als er een cultuur is waarin feedback geven en krijgen normaal is. Open communicatie ontstaat als mensen durven te praten én te luisteren naar elkaars ‘waarheid’. Het gevoel van veiligheid zit ook voor een groot deel in jezelf.
Anderen aanspreken gaat over morele moed. En daarvoor is belangrijk: hoe zeker en veilig voel jij jezelf? Als daar nog werk ligt, is het goed om vandaag nog ermee aan de slag te gaan.
Over de auteur
Dr. Karianne Kalshoven is leiderschapscoach bij ACIL. Ze verzorgt twee dagdelen ethiek en leiderschap in de TIAS Master of Management and Organisation (MMO), een interdisciplinaire managementopleiding voor het resultaatgericht en verantwoord vormgeven en aansturen van uw organisatie.
