Het blijft slecht gaan met Macintosh, eigenaar van formules als Scapino en Manfield. Is er nog toekomst voor het bedrijf?
De formules van Macintosh zijn bij iedereen bekend, het zijn namen als Kwantum, Scapino, Dolcis, Invito en Manfield. Misschien ken je ze ook nog van PRO 0031 (voorheen PRO Sport) en Halfords. Die laatste formule stond sinds 2011 te koop en is in de zomer van 2013 tegen een vriendenprijsje naar directeur Stormmesand gegaan. Ondertussen staan de omzet en marge van Macintosh onder druk, onder invloed van teruglopende populariteit van de sectoren ‘Fashion’ en ‘Living’. In juli meldde het bedrijf nog een flinke terugval in de resultaten over de eerste zes maanden van 2013. Macintosh probeert te veranderen, maar overtuigt niet.
Niet te winnen in een dalende markt?
De markten waarin het bedrijf opereert, krimpen. Die krimp is ook in Nederland zeer merkbaar en daar heeft het concern de meeste winkels (63 procent van het totaal). Online laat het concern groei zien, maar de online positie van Macintosh is nog marginaal (5 procent). Omzet en marge in online verkopen kunnen de verliezen bij de fysieke winkels nog lang niet goedmaken. Toch zijn er winkelformules die in dezelfde sectoren groeien, tegen de krimp van de markt in. Zo groeide online retailer Zalando met bijna 75 procent (Q1 2013) en is het bedrijf inmiddels uit de rode cijfers. Meer dan 200 miljoen euro van de omzet wordt in Nederland gegenereerd. H&M (zowel on- als offline) groeide over heel 2012 met 11 procent terwijl de winst ook met bijna 8 procent steeg. IKEA zette in 2012 een recordomzet en -winst neer.
Oer-Hollands sinds 1929
Eerst even een terugblik. Alhoewel de naam anders doet vermoeden, heeft de Macintosh Retail Group Hollandse wortels. Het bedrijf werd in 1929 opgericht door de Nederlandse Staatsmijnen in Limburg, om de vrouwen en dochters van mijnwerkers van werk te voorzien. De confectieateliers van de Staatsmijnen werkten later samen met het Britse Dunlop Rubber, waaruit in 1949 een joint-venture ontstond met de naam Chas Macintosh Confectie. Die naam was een vernoeming naar Charles Macintosh, de uitvinder van de waterdichte regenjas (1824). Eind jaren 70 was Macintosh Confectie een van de grootste kledingproducenten van Europa.
Focus op moderetail
In het begin van de jaren 70 reageert Macintosh op de opkomst van lagelonenlanden in confectie. Men verlegt de strategie van tailor naar retailer. De handelsactiviteiten nemen snel toe en het aantal winkels wordt fors uitgebreid. Macintosh introduceerde SuperConfex in België en later in andere Europese landen. In 1980 gaat het roer volledig om. Sindsdien legt het bedrijf zich toe op retail. De omslag van producent naar retailer is geslaagd, want Macintosh kreeg in de jaren die volgden een stevige retailpositie in meerdere Europese landen. De avonturen buiten de mode-industrie blijken echter geen onverdeeld succes. BelCompany en Halfords zijn inmiddels afgestoten en ook in de groep Living lijkt men de formules van de hand te doen. De nadruk ligt weer vrijwel geheel op Fashion.
Tijdens de verbouwing…
Macintosh staat in de steigers. Het concernbrede project Macfit moet de omslag van het 'oude´ naar het 'nieuwe cross-channel' Macintosh versnellen. De herorientatie en reorganisatie trekken echter ook alle aandacht naar binnen. Aandacht die ook hard nodig is om in de markt het verschil te gaan maken, want inmiddels moet niet alleen de krimp, maar ook de concurrentie verslagen worden. Macintosh lijkt echter moeite te hebben om de Macfit-omslag te maken, want van de beloofde 100 tot 2015 te sluiten winkels, waren er pas 10 dicht in het begin van dit jaar.
Kan Macintosh wel kiezen?
Misschien heeft Macintosh moeite met kiezen. Ook de (terechte) keuze voor een hybride on- en offlinemodel vraagt om overtuigende stappen. De aanpak van ceo Frank de Moor en zijn team lijkt onvoldoende gesteund door rotsvaste overtuiging. De snel veranderende retailwereld, in combinatie met de krimpende markt, laten weinig tijd voor geleidelijkheid. En de kracht van de nu zo snel groeidende merken is juist dat ze samenhangende, harde keuzes maken. Zalando heeft als missie klanten de beste online fashion-shopping ervaring te bieden, inclusief onverslaanbare service. H&M wil klanten ‘unbeatable’ waarde bieden door de combinatie van snelheid, kwaliteit en lage prijzen. En IKEA staat voor aangenaam en betaalbaar wonen voor iedereen. Alles staat in het teken van de missies van deze organisaties, concessies en halve maatregelen zijn uitgesloten.
Distributie van consumentenartikelen
Bij de formules van Macintosh zijn dit soort krachtige en inspirerende missies helemaal niet te vinden. Ook onvindbaar: passie, vuur, liefde voor de klant, storytelling en een 'mission to complete'. Dit is hoe Macintosh het zelf omschrijft: 'Macintosh Retail Group is een beursgenoteerde grootschalige non-food retailer gespecialiseerd in de distributie van consumentenproducten in de sectoren Fashion en Living.' Technisch klopt het misschien, maar retail is inmiddels zoveel meer dan dat. Er zijn nieuwe retailregels bijgekomen, zoals klantinzicht, beleving, uniciteit, relevantie en een naadloze overgang van on- en offline. Dat zijn de factoren die het succes bepalen, zolang aan de basis een authentiek en overtuigend verhaal van het merk staat. Zalando heeft dat, H&M heeft dat en IKEA ook.
Op tijd op stoom?
Komt Macintosh op tijd op stoom? In 1970 zag men tijdig dat de markt veranderde. Nu lijkt Frank de Moor telkens net achter de trend aan te bewegen. De focus op Fashion is nog niet afgerond of nieuwe retailregels dagen het concern alweer uit. Heeft de onderneming voldoende adem, maar ook overtuiging om écht weer een sprong voorwaarts te maken? De recente voortekenen zijn niet goed, maar wellicht maakt deze tegenslag het échte vuur bij Macintosh weer los. Ooit was het bedrijf de grootste kledingmaker van Europa, Wie weet is het straks de grootste moderetailer van Europa.
