Volgens futuroloog Paul Ostendorf is Bitcoin met al zijn gebreken slechts een eerste aanzet voor virtuele valuta.
Als futuroloog bestudeert en onderzoekt Paul Ostendorf bij Neoversum ontwikkelingen op het gebied van wetenschap, technologie, economie, milieu en duurzaamheid. Sinds een jaar of twee heeft Bitcoin zijn speciale aandacht. Hij is fervent voorstander van virtuele valuta en de binaire economie, vertelt hij tegen Managemen Team. 'Het is natuurlijk te waanzinnig voor woorden dat er altijd een bank tussen moet zitten als ik iets van jou wil afnemen. Waarom zouden we niet zelf transacties kunnen doen? Banken maken er toch een potje van en uiteindelijk moet de belastingbetaler die bank overeind houden.'
Echte waarde is virtueel
Ostendorf vindt het raar dat in de 21ste eeuw nog zoiets ouderwets bestaat als munten en briefgeld. 'De echte waarde moet virtueel zijn, vind ik. Wanneer je Bitcoin afzet tegen andere alternatieve betaalwijzen, die vaak niets meer waren dan plaatselijke ruilmiddelen, kun je zeggen dat Bitcoin met een monetaire basis van 10 miljard dollar een succes is. Maar Bitcoin is op dit moment te klein om daadwerkelijk een bedreiging te vormen voor bestaande munteenheden, het geeft ook geen garanties en er is geen centrale bank of regering die de munt garandeert, in tegenstelling tot andere valuta. Toch vluchten mensen in deze munt waar niemand vertrouwen in heeft. Daardoor ontstaat uiteindelijk een mate van vertrouwen.'
Succes zit 'm in de fouten
Ostendorf zoekt de verklaring voor het succes van Bitcoin in de weeffouten van het Bitcoin-systeem. 'Het maximaal aantal Bitcoins dat in omloop kan zijn is 21 miljoen. Door allerlei wiskundige softwarematige berekeningen bereiken we dit aantal ergens in de 22ste eeuw. Wanneer een monetaire eenheid nooit boven de 21 miljoen kan komen, kan het zich dus ook niet aanpassen aan de kracht van de economie. Wanneer je er van uit gaat dat de wereldeconomie blijft groeien, krijgt Bitcoin een deflatoir karakter. Je ziet nu al dat de Bitcoin steeds meer waard wordt, waardoor een situatie ontstaat dat het aantrekkelijk is om je geld niet uit te geven. Op die manier wordt de economie niet op kracht gehouden.'
Bitcoin is net als goud
Dat we al jarenlang in een eurocrisis zitten, wordt volgens Ostendorf (foto links) veroorzaakt doordat de munt moeilijk stabiel is te houden door de grote verschillen in economieën, overheidsschulden, begrotingstekorten en dergelijke van de 27 eurolanden. 'Bitcoin daarentegen is een virtuele valuta die geen enkele relatie kent met welke economie dan ook. De munt gedraagt zich alsof die een intrinsieke waarde heeft, net zoals goud dat heeft. Je kunt niet zomaar Bitcoins bijmaken, net zoals je niet zomaar goud kunt bijmaken. Bitcoins moet je minen, goud moet je delven.'
Geldscheppen is onmogelijk
In het verleden hebben overheden en centrale banken ervoor gekozen om de goudstandaard te verlaten. Het monetaire systeem moest een relatie hebben met de kracht van de economie. Goud kon niet worden bijgemaakt en daardoor konden centrale banken met monetaire instrumenten als inflatie, deflatie en rente munteenheden op basis van een goudprijs niet manipuleren. 'Het ontbrak aan een geldscheppende functie,' zegt Ostendorf. 'Je moest geld in de economie kunnen pompen of aan de economie kunnen onttrekken of de rente manipuleren als dat nodig was voor de stabiliteit van die economie. En dat gaat niet met een goudstandaard. En ook niet met Bitcoin.'
Wie legt de wegen aan?
Overheden maken geld door de geldpers aan te zetten of door staatsobligaties uit te geven. Op die manier vullen regeringen hun tekorten aan en blijft er geld beschikbaar om wegen aan te leggen, de rechtspraak te financieren, et cetera. 'Maar je kunt geen obligaties in Bitcoin uitgeven, simpelweg omdat er niet meer dan 21 miljoen Bitcoins in omloop zullen zijn,' zegt Ostendorf. 'De enige mogelijkheid voor Bitcoin om te slagen is als alle overheden falen met hun muntstelstels. Maar wie legt dan de wegen aan?'
Onrustige koers
Nadat op 5 december de Chinese centrale bank Bitcoin als legitiem betaalmiddel verbood, daalde de koers prompt met 14 procent. Het is een teken aan de wand voor Ostendorf dat de enorm fluctuerende koers de munt geen goed doet. 'Sinds 2008 zit Bitcoin in een exponentiële curve en dat is meestal een voorbode voor iets dat knalt. Je kunt niet skyhigh blijven gaan. Het is niet zo dat een Bitcoin op een gegeven moment een miljoen dollar waard is.' Anders dan in China, verklaarden het Amerikaanse ministerie van justitie en de beurswaakhond SEC vorige maand tegenover de Senaat dat Bitcoin een legitiem financieel instrument is. Dit besluit had direct een positieve impuls op de koers. Ostendorf: 'Maar de echte reden hiervoor is dat je nu Bitcoins ook aan moet geven bij de fiscus.'
Wachten op Bitcoin 2
Wat Ostendorf betreft is het nog veel te vroeg om centrale banken op te doeken en massaal aan de Bitcoin te gaan. 'Sowieso zit er veel naïviteit in de Bitcoinwereld. Het is ook een reden waarom ik er vanaf dag 1 niet aan meedoe. Ik ben een belegger, ik handel in aandelen en ben weliswaar een groot voorstander van digitale valuta, maar dan het liefst wel zonder de fouten van Bitcoin. Als er morgen een Bitcoin-account wordt gekraakt, kan de koes met 400 dollar dalen. Dat zijn te grote risico's. Wat dat betreft kun je een parallel trekken met de allereerste auto. Die was revolutionair en heeft onze perceptie van mobiliteit voorgoed veranderd, maar optimaal, veilig en comfortabel was die nog lang niet. Het is dus wachten op de verbeterde versie van deze Bitcoin, waarin meer rekening is gehouden met de fouten van de huidige versie.'
Dit is het derde artikel in een serie over Bitcoin. Lees ook:
- Waarom Bitcoin de oplossing is (volgens Marc van der Chijs)
- Jitse Groen: 'Bitcoin gaat harder dan iDEAL'
