Slechts één van de Amerikaanse grote financiële instellingen stond niet op omvallen tijdens het hoogtepunt van de kredietcrisis in de herfst van 2008. De overige twaalf scheerden langs het randje van de afgrond en hebben het maar net gered.
Dat heeft Fed-voorzitter Ben Bernanke verklaard tegenover de Financial Crisis Inquiry Commission (FCIC), zo blijkt donderdag uit de eindrapportage van de commissie die de afgelopen 20 maanden de oorzaken van de financiële crisis onderzocht.
Bernanke meldde niet welke banken zich in de gevarenzone bevonden. “Als je kijkt welke instellingen serieus onder druk stonden in die periode, was er slechts één die niet op het punt stond om te vallen”, aldus de voorman van het Amerikaans stelsel van centrale banken. Alleen van Goldman Sachs bevestigde hij dat de bank kritieke momenten heeft gekend.
Roekeloze financials
Uit de rapportage van de FCIC blijkt met name dat de overheid de crisis had kunnen voorkomen, maar dit heeft verzuimd, en is er stevige kritiek op de 'roekeloze' Amerikaanse financials. Ook is er forse kritiek op voormalig Fed-voorzitter Alan Geenspan en diens dereguleringsbeleid. Toezichthouders worden 'zwak' genoemd.
> Lees: Pittige conclusies crisisonderzoek
Op de financiële markten werd donderdag nauwelijks gereageerd op het eindrapport. “De markt heeft al een aardig beeld van wat er is gebeurd”, stellen Amerikaanse analisten in de media. Bovendien worden de uitkomsten overschaduwd en enigszins in diskrediet gebracht door de grote verdeeldheid die binnen de commissie heerst. Slechts zes van de tien hebben de uitkomsten van het onderzoek onderstreept. In totaal zijn vanwege interne meningsverschillen drie verschillende rapporten opgesteld.
Goed moment voor reality check
Desondanks komen de bevindingen van de onderzoekscommissie op een goed moment. Nu in Davos de complete top van de financiële wereld bijeen is om vooral vooruit te kijken op de ontwikkelingen van de wereldeconomie – alsof er nooit een crisis is geweest -, kan een reality check geen kwaad.
Een Wall Street-investeerder zei: “We hebben nog steeds met dezelfde problemen als voor de crisis van doen. Ik denk niet dat we er veel van hebben geleerd.” Bankiers reageren echter geïrriteerd op de bevindingen van de FCIC.
Boze bankiers
Zo uitte Jamie Dimon, topman van zakenbank JP Morgan vanuit Davos zijn woede op alle kritiek op de financials. Banken moeten volgens Dimon niet over één kam worden geschoren en tot politieke zondebokken worden gemaakt. De topman noemt het een 'grote misvatting' dat alle banken tijdens de financiële crisis in de problemen raakten, zo tekent de Britse krant The Guardian op. JP Morgan en zijn sterke rivalen hebben de situatie juist hier en daar gestabiliseerd, stelt Dimon, die benadrukte dat niet alle banken overheidsgeld nodig hadden en dat niet alle banken omgevallen zouden zijn.
Wall Street-bankiers stelden in Davos ook dat de banken niet te hard mogen worden gereguleerd. Dit leverde hen een flinke veeg uit de pan op van de Franse president Nicolas Sarkozy. "Het is een kwestie van ethiek. Het woord zal misschien choqueren, maar een markt heeft minimumregels nodig. Er was tot voor kort sprake van Russische roulette met spaargeld en belastinggeld", zei hij. Ook raakte Sarkozy in de clinch met Dimon. "De wereld heeft betaald met tien miljoenen werklozen. Hen trof geen enkele blaam, maar zij hebben wel voor alles op moeten draaien", sneerde de Franse president.
Bankiers strijden al langer tegen de kritiek op hun handelen. Barclays-ceo Bob Diamond zei eerder deze maand dat het voor banken tijd was om te stoppen met verontschuldigen: "We hebben een periode gekend van berouw en excuses en ik denk dat die tijd nu wel voorbij is."
Lees ook:
- Pittige conclusies crisisonderzoek
- Jim Rogers: Europa bestrijdt crisis beter dan VS
- Crisiszondebok 5 op de korrel
- De 10 veiligste banken ter wereld
