Na de ophef tijdens de vorige crisis gaan de bonussen en salarissen voor het topmanagement weer overal omhoog. Podiumauteur Sigrid Helbig pleit ervoor om de namen van commissarissen te vermelden die akkoord gaan met bonussen.
De jaarverslagen komen er weer aan. Dat betekent dat we ons ’s ochtends weer in de koffie kunnen verslikken als we lezen hoe de bonus- en salarisverdeling uitpakt. Zoals bekend is de correlatie tussen de hoogte van de toegekende beloning en het resultaat van de geleverde inspanning dikwijls zoek. Maar in crisistijd lijken de vergoedingen nog minder met prestaties te maken te hebben. Vaststaat dat veel topbestuurders goede salariële onderhandelingsvaardigheden hebben, althans als het om henzelf gaat:
-
In 2009 had ASML werktijdverkorting nodig, eigenlijk een soort verkapte overheidsteun. Maar zelfs in dat jaar steeg de beloning van topman Meurice met 77 procent. In 2011 inde de topman een slordige 6,7 miljoen Euro aan opties en prestatie-aandelen.
-
KPN bestuurder Blok incasseert over 2011 weliswaar een lagere bonus dan zijn voorganger Ad Scheepbouwer (198.000 euro tegenover 1,3 miljoen), maar het is nog altijd een flink bedrag. Zeker voor een bedrijf dat zich genoodzaakt ziet om mensen massaal te ontslaan en waar de operationele winst met 22 procent is gedaald.
- Erik Staal, voormalig ‘voorzitter’ (enig lid) van de raad van bestuur van sociale corporatie Vestia, die recent moest aftreden wegens slecht gokken met derivatenhandel, toucheerde tot nu toe jaarlijks 5 ton aan vast salaris.
Doos van Pandora
Het stijgen van salarissen ondanks de slechte tijden, is niet alleen een verschijnsel dat voorbehouden, is aan het topmanagement, maar komt in alle lagen van de arbeidspiramide voor. Dat bewijzen de medewerkers van het petrochemische bedrijf Sabic in Limburg wel. Alhoewel in Europa slecht gepresteerd is, eisen zij toch een bonusuitkering omdat het bedrijf als geheel zeer goed heeft gedraaid. Als argument wordt opgevoerd dat men al jaren bezig is de lonen wereldwijd te harmoniseren, en dat een bonus dus niet meer dan terecht is. Ik betwijfel sterk of de vakbond van een bonuseis had afgezien indien de situatie andersom was geweest, namelijk winst in Nederland en slecht draaien in de rest van de wereld.
Managers zijn net mensen, ook zij hebben de neiging hun blik te richten op diegene die méér verdient, niet de loser die minder krijgt. Het zou zelfs kunnen dat dit fundamentele streven naar 'meer' genetisch bepaald is en een menselijke basisbehoefte is.
Volkswoede
De openbaarmaking van alle salarissen en bonussen van het topmanagement is wat dat betreft een echte doos van Pandora gebleken. Ik kan me nog goed de discussie herinneren waarin pleitbezorgers voor openbaarmaking argumenteerden dat dit een helend en zelfregulerend effect zou hebben. Dat zelfregulerende effect is inderdaad gebleken, alleen in de ongewenste richting! De transparantie werkt averechts, salarissen en bonussen zijn weer aan het stijgen en zelfs veel sneller dan voorheen.
De ‘gezonde volkswoede’ richt zich in dit soort gevallen voornamelijk tegen de bestuurders en managers. Hen wordt verweten dat zij over onvoldoende moreel leiderschap beschikken. Toch is dit onterecht. Want zij stellen hun salaris niet zelf vast, dat doet de Raad van Commissarissen of de Raad van Toezicht. Zo is na de laatste winterchaos op het spoor weliswaar iedereen dusdanig verontwaardigd dat zelfs de minister van Infrastructuur en Milieu de bonussen van de top van NS en Prorail wil schrappen, maar is dit volgens Wim Meijer, president-commissaris van de NS, ‘volstrekt niet aan de orde’.
Er is hoop
In een tijd waarin wij verslaafd zijn aan informatie zal het wetsvoorstel om de publicaties dan maar weer achterwege te laten het niet halen. Blijft de hoop dat toezichthouders in toekomst beter weerstand kunnen bieden aan deze ‘L’Oréal managers’ (omdat ik het waard ben). Daarom is het een goed idee om niet alleen de salarissen en bonussen openbaar te maken maar ook de naam van de commissaris die de handtekening onder de afspraak heeft gezet .
Dat het ook anders kan bewijst de Australische ondernemer Ken Grenda overigens. De eigenaar van een groot busbedrijf verkocht zijn bedrijf en verdeelde 16 miljoen dollar onder zijn vroegere medewerkers. Dit vond hij niet meer dan rechtvaardig want: "Zij hebben mijn bedrijf grootgebracht dus is de bonus niet meer dan normaal." Dit waren overigens geen gouden handdrukken. Voorwaarde voor de overname was dat de medewerkers mochten blijven. Zo’ n voorbeeld; daar word je nog eens blij van!
Eerdere bijdragen van deze auteur:
-
Erotisch kapitaal geeft (g) een carrièreboost
-
ZZP'ers zijn de nieuwe armen?
-
Herken de 10 vergadertijgers
- Boss Pleasing Costs: u wordt om de tuin geleid
Over de auteur:
Podiumauteur Sigrid Helbig is Director Operations bij Van Huët. Daarnaast is zij Commissaris bij Woningstichting Domus en Lid van de Raad van Toezicht bij Prisma (Onderwijs). Zij houdt de blog Nieuws uit Managementland bij.
Over het Podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
