‘Nee heb je, ja kan je krijgen’ is een uitspraak die we allemaal wel kennen. Het is tevens het credo van veel invloedrijke leiders, waaronder Jeff Bezos. Zij nemen niet zomaar genoegen met een ‘nee’ en bewandelen meerdere wegen tegelijkertijd om tot een ‘ja’ te komen. Op deze manier behalen zij vaak grote successen.
In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat je meerdere medewerkers hetzelfde doel laat najagen. In eerste instantie lijkt dat misschien contraproductief. Waarom zou je meerdere mensen met dezelfde taak opzadelen? Dat is toch zonde van de tijd en de mankracht? Niet volgens leiders zoals Bezos.
Verschillende perspectieven
Howard Tullman, voormalig ceo en managing partner van een aantal bekende Amerikaanse investeringsmaatschappijen, paste deze strategie regelmatig toe. Soms tot grote onvrede van zijn medewerkers. In een artikel op Inc. vertelt hij dat dit aspect van zijn leiderschapsstijl het meeste commentaar kreeg. Medewerkers waren vaak boos en teleurgesteld als ze dezelfde opdracht kregen. Ze hadden het idee dat Tullman hen niet vertrouwde en dat hij hun tijd verspilde.
Maar waarom deed Tullman dit dan? Hij legt uit dat deze aanpak tenminste twee grote voordelen heeft. Ten eerste vergroot het de kans dat de opdracht op tijd klaar is aanzienlijk. Ten tweede levert het vaak nieuwe, onverwachte en beter doordachte resultaten op. Dit in tegenstelling tot een standaard of meer traditionele aanpak. Oftewel: twee ogen zien meer dan één. Verschillende perspectieven maken het mogelijk om uiteenlopende opties en keuzes tegen elkaar af te wegen. Volgens Tullman is dit het slimste wat leiders kunnen doen als zij belangrijke beslissingen moeten nemen.
Nee betekent niet altijd nee
Door verschillende paden tegelijk te bewandelen en voor je te zien, heb je dus de mogelijkheid om te kiezen voor het beste antwoord of de beste oplossing. Het is dan ook niet voor niets dat Bezos meerdere Amazon-medewerkers achter hetzelfde doel aan laat gaan – het binnenhalen van klanten bijvoorbeeld. Bovendien betekent een ‘nee’ op deze manier niet altijd een ‘nee’. Het is een bekende uitspraak van Bezos dat er altijd meerdere wegen zijn naar een ‘ja’.
Weet je nog hoe je vroeger reageerde als een van je ouders je iets weigerde? Dan probeerde je het gewoon bij de andere ouder. Om dezelfde reden zoeken advocaten in het Amerikaanse rechtssysteem het liefst een rechter uit die geneigd is een zaak in hun voordeel te beslechten. Tullman vertelt dat rechters in Texas en Alabama erom bekend staan dat ze een hekel aan verzekeringsmaatschappijen hebben. Rechtszaken over ‘gemorste hete koffie op je schoot’ of een ‘lichaamsdeel in je pinda’s’ hebben daar dus de meeste kans van slagen.
Meerdere wegen naar een ‘ja’
Volgens Bezos is er daarom niks mis mee om op zoek te gaan naar andere of betere antwoorden als je op een pad belandt dat dood lijkt te lopen. Sla gewoon een andere weg in. Als de ene manager ‘nee’ zegt, zegt de andere manager misschien wel ‘ja’. Hetzelfde geldt voor je klanten.
Toch moet je uitkijken dat je jezelf niet helemaal voorbij loopt in je zoektocht naar een ‘ja’. Vraag jezelf ook af waarom je in eerste instantie een negatieve of afwijzende reactie kreeg. Soms ben je misschien in the wrong place at the wrong time. Of misschien vraag je het wel aan de verkeerde mensen. Ook kan het een kwestie zijn van verkeerde timing. In dat geval is de ‘nee’ een ‘nee voor nu’. Opgeven is dan geen optie.
Natuurlijk zijn er ook situaties waarin een ‘nee’ ook echt een ‘nee’ is en zal blijven. Het is geen zonde om de dingen af en toe te laten gaan. Ermee doorgaan betekent alleen maar een verspilling van je tijd en energie. Het belangrijkste is dat je alle opties hebt overwogen en alles hebt gedaan om de kans op een ‘ja’ te vergroten.
Voordat je opgeeft, zijn er een aantal regels die je in acht moet nemen. Tullman geeft er drie: #1 Als je iets belangrijks wil bereiken, moet je ‘veel kikkers kussen voordat je je prins of prinses vindt’. Wees dus geduldig en accepteer afwijzingen terwijl je je grenzen blijft verleggen. #2 Accepteer nooit een nee van iemand die geen ja kan zeggen of knopen kan doorhakken. Ga altijd naar degene die de daadwerkelijke beslissingen neemt. En onthoud: er zijn meerdere wegen naar een ‘ja’. #3 Durf je horizon te verbreden en out of the box te denken. Wees niet bang om daarbij dwaas of dom over te komen. Veel van de beste ideeën klonken in het begin als complete waanzin. Soms wordt de waarde van iets pas achteraf onderkend. Drie tips om een ‘ja’ te krijgen
