Geen producten in de winkelwagen.
Deze week een column van Lex Sigterman, partner Boer & Croon, over hoe Nederlandse gemeenten strategisch zouden moeten opereren.
Gemeenten hebben een belangrijke rol in het leven van de burgers. Niet iedereen is zich daar elke dag van bewust, maar de directe leefbaarheid voor de inwoners, de aantrekkelijkheid van de woonomgeving, de zorgzame en veilige inrichting ervan; de gemeente speelt er een vitale rol in. Dat vraagt om een duidelijke langetermijnstrategie over de inrichting van de gemeente en van haar voorzieningen. De gemeente staat daarbij niet alleen. Zij is in hoge mate afhankelijk van een goed samenspel met bedrijven, instellingen, en uiteraard ook met andere overheden. Investeringen van bedrijven (en instellingen en andere overheden) mogen niet te niet gedaan worden door een solitair opererende gemeentelijke overheid. Transparantie en communicatie naast een afspraak is afspraak houding horen bij een dergelijk samenspel.
Dualisme
Maar in de gemeentelijke overheidsbesturing is het dualisme ingevoerd. Dat houdt in dat wethouders geen raadsleden meer zijn, en ook van buiten gehaald worden. Dat betekent ook een veel grotere afstand van de raadsfracties tot “hun” wethouders. Het dualisme heeft daardoor geleid tot veel scherpere debatten (mooi), maar ook tot meer weggestuurde wethouders en burgemeesters. En daarmee ontstaat een cultuur van meer politiek “gooi en smijtwerk” zoals een der burgervaderen opmerkte.
Issuepolitiek
Maar bovenal leidt het tot een concentratie van b en w op issuepolitiek. Een politiek handelen gedreven door meer populistische thema’s die bovendien sneller tot resultaat leiden en daarmee tot ’stemmersgunst’. En sommige zaken, hoe gevoelig ook duren nu eenmaal langer, kosten veel geld en leveren niet meteen rendement op. Een voorbeeld: Hoog Catharijne in Utrecht had een tunnel. Oorspronkelijk bedoeld voor het toeleveren van goederen voor de winkels. Maar steeds meer gebruikt door junks, zwervers en randcriminelen, die er een zooitje van maakten. Er kwamen minder buitenstaanders, het stonk en het werd een vrijstaat. Ruim vier jaar duurde het voordat de gemeente Utrecht met hulp van opvang, verslaafdenprogramma’s, politie en fysieke afsluitingen een permanente oplossing heeft kunnen realiseren. En daarbij vele miljoenen heeft moeten investeren!
Strategie
De gemeentelijke uitdaging zal dus zijn om een collegebeleid te voeren, dat wel degelijk een lange termijn fundament heeft en daar bovendien een aantal belangrijke verkiezingsthema’s mee invult. Dat vraagt om een goede start van een college. Met een echte strategiesessie, waarbij het collectieve geheugen wordt gevoed over de gemaakte keuzes en afspraken uit het verleden en de verkiezingsthema’s worden vertaald in actiegerichte afspraken voor de toekomst. En zoals met elke strategische sessie, het college moet zich ervan bewust zijn dat een dergelijke strategie niet per definitie past in de agenda van de raadsfracties. Overtuiging en leiderschapsthema’s horen dan ook bij het vaststellen van het beleid. En goede, regelmatige en heldere communicatie naar raad, burgers, bedrijven en instellingen. Zodat een ieder de synergie herkent tussen korte termijn verbeteringen en structureel goed beleid. Het adagium zonder strategie geen goed beleid gaat ook op in de gemeente!
Lex Sigterman, partner Boer & Croon
