‘Wat wil je worden als je groot bent?’
Toen Adam Grant – een organisatiepsycholoog bij Wharton – een kind was, vreesde hij die vraag. Hij heeft nooit een goed antwoord gehad. Volwassenen leken altijd erg teleurgesteld dat hij er niet van droomde iets groots of heroïschs te worden, zoals een filmmaker of een astronaut.
Op de universiteit besefte hij eindelijk dat hij niet één ding wilde zijn. Grant wilde veel dingen doen. Dus hij vond een eigen oplossing: organisatiepsycholoog. Het is zijn taak om andermans banen te verbeteren en hij mag ze indirect ervaren; van het ontdekken hoe filmmakers nieuwe wegen inslaan tot hoe astronauten vertrouwen opbouwen. En hij is ervan overtuigd geraakt dat het vragen van jongeren wat ze willen worden hen een slechte dienst verleent.
Waarheid vertellen
‘Mijn eerste punt is dat het kinderen dwingt zichzelf te definiëren in termen van werk’, legt Grant uit. ‘Wanneer je wordt gevraagd wat je wilt zijn wanneer je opgroeit, is het niet sociaal acceptabel om te zeggen ‘een vader’ of ‘een moeder’, laat staan ‘een persoon van integriteit’. Dit kan één van de redenen zijn waarom veel ouders zeggen dat hun belangrijkste waarde voor hun kinderen is om voor anderen te zorgen, maar dat kinderen toch geloven dat hun topwaarde werksucces is. Wanneer we onszelf definiëren in onze banen, hangt onze waarde af van wat we bereiken.’
Het tweede probleem dat Grant met de vraagstelling heeft, is de implicatie dat er voor iedereen een roeping is. Hoewel het hebben van een roeping een bron van vreugde kan zijn, toont onderzoek aan dat het zoeken naar een persoon studenten het gevoel geeft verloren en verward te zijn. En zelfs als je het geluk hebt om op een roeping te stuiten, is het misschien geen levensvatbare carrière.
Grant: ‘Mijn collega’s en ik hebben gemerkt dat roepingen vaak onbeantwoord blijven: veel carrièrepassies betalen de rekeningen niet en velen van ons hebben gewoon niet het talent. Nadat de komiek Chris Rock iemand hoorde vertellen dat middelbare scholieren alles kunnen zijn wat ze wilden zijn, hij vroeg: ‘waarom lieg je tegen deze kinderen? Misschien kunnen vier van hen alles zijn wat ze willen zijn. Maar de andere 2.000 kunnen beter leren lassen. Vertel de kinderen de waarheid’.’
Als het je lukt om die obstakels te overwinnen, is er volgens Grant een derde hindernis: carrières voldoen zelden aan de kinderdromen. Een studie liet zelfs zien dat het zoeken naar ideale baan studenten juist tijdens het hele proces angstiger, gestresst, overweldigd en depressief voelden – en minder tevreden met het resultaat.
Kloof dichten
Het voordeel van lage verwachtingen is dat ze de kloof dichten tussen wat we wilden en wat we kregen, schrijft Grant. Uitgebreid bewijsmateriaal laat zien dat je in plaats van een rooskleurig beeld van een baan te schilderen, er beter aan doet om een realistische kijk te krijgen van hoe het echt is. Natuurlijk ben je misschien iets minder enthousiast om die baan te nemen, maar gemiddeld ben je productiever en heb je minder kans om te stoppen.’
‘Begrijp me niet verkeerd, ik ben er voor om jongeren aan te moedigen om groot te dromen’, aldus Grant. ‘Maar neem het aan van iemand die werk bestudeert voor zijn kost: die ambities moeten groter zijn dan werk. Door kinderen te vragen wat ze willen zijn, krijgen ze een carrière-identiteit opgeplakt die ze misschien helemaal niet willen. Vraag hen in plaats daarvan na te denken over wat voor soort persoon ze willen zijn.’
