MT vergelijkt verkiezingsprogramma's: de politiek moet niets hebben van managers en de SP is kampioen managementbashen.
Voor politieke partijen zijn managers steeds meer de bron van alle kwaad, vooral in het onderwijs en de zorg. Nergens duikt het woord ‘manager’ zo vaak op als in het programma van de SP. Dat blijkt uit een vergelijking van de verkiezingsprogramma’s die MT heeft uitgevoerd. De SP heeft het liefst 10 keer over ‘managers’, waar het woord ‘managen’, of variaties daarop, bij de VVD en het CDA maar twee keer wordt genoemd.
PVV is goede tweede
Goede tweede in de lijst zijn D66 en de PVV van Geert Wilders, die het zeven keer hebben over managers, gevolgd door de ChristenUnie en de PvdA, die de managers vijf keer noemen. Opvallend: de Partij voor de Dieren heeft het in haar hele programma niet één keer over managers.
Bron van alle kwaad
Zodra het in de verkiezingsprogramma’s gaat over managers, is de toon niet al te best. Vooral in de zorg en onderwijs worden de managers als bron van alle kwaad gezien. Zo heeft de SP het botweg over ‘minder managers in de zorg’, en ook: ‘we korten op het aantal onderwijsmanagers’. Ook het CDA heeft het over het ‘wegsnijden van (interne) managementlagen’ in het onderwijs, de PvdA zegt dat in de zorg ‘overhead en management moeten worden teruggedrongen tot het hoogst noodzakelijke’.
Terugdringen
D66 zegt dat de ‘kosten voor management en huisvesting moeten worden beheerst en in sommige gevallen fors worden teruggebracht’, de PVV stelt onomwonden in haar programma: ‘Het aantal managers in de zorg met een derde terugdringen kan prima’.
Bestuurderstoets
Ook wil de partij van Wilders een ‘bestuurderstoets’ invoeren, die ‘vooraf meet of iemand geschikt is. Zo doorbreken we de carrousel van disfunctionerende managers. Ook zullen bestuurders in de zorg hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld bij aantoonbaar wanbestuur.’
Hakken in managementlagen
Ook in het onderwijs wil de PVV letterlijk ‘hakken in de managementlagen’. ‘Het geld dat scholen ontvangen moet voor minimaal 80 procent aan het onderwijs zelf worden besteed. Dat voorkomt dat onderwijsgeld wordt uitgegeven aan dure hobby’s van bestuurders en managers, zoals glimmende gebouwen, dienstauto’s en snoepreisjes in plaats van aan goed onderwijs voor onze kinderen.’WE WORDEN GENOEMD
Aantal keer 'manager', 'managen' of 'management' in het verkiezingsprogramma:
* SP 10
* PVV 7
* D66 7
* PvdA 5
* ChristenUnie 5
* GroenLinks 3
* 50Plus 3
* VVD 2
* CDA 2
* SGP 2
* PvdD 0
Minder, minder, minder
Bij GroenLinks en de ChristenUnie zijn soortgelijke geluiden op te tekenen. ‘Door kleinere klassen, minder management, duidelijkere eisen en hogere beloningen wil GroenLinks de leraar weer de ruimte geven om zijn werk te doen’, schrijft eerstgenoemde bijvoorbeeld in zijn programma. En de ChristenUnie pleit in het onderwijs ‘voor een organisatiestructuur waarbij het management zo laag mogelijk bij de basis wordt gehouden’ en noemt bij de zorg als enige het concrete voorbeeld van Buurtzorg, het thuiszorgproject van Jos de Blok dat vrijwel zonder managers werkt en toch effectieve zorg weet te leveren.
50Plus tenslotte heeft het als enige ook nog over de rijksoverheid zelf, als de partij stelt minder extern personeel te willen inhuren, zoals ‘de gewraakte interimmanagers’.
Maar niet hoe
Of managers in de zorg en het onderwijs nu meteen voor hun baan moeten vrezen is de vraag. Hoe de partijen dit allemaal willen realiseren, vertellen de programma’s immers niet.
En de beloningen?
Net zo min geven de programma’s antwoord op een ander politiek pijnpunt: de beloningen van managers. Wel ook hier veel stoere woorden. Zo wil D66 ‘perverse beloningen’ in de bancaire sector terugdringen door De Nederlandsche Bank te laten toezien op de variabele beloningsstructuur van de Raad van Bestuur, het hoger- en middenmanagement en handelaren van banken.
Wanpresterende bestuurders
De SP wil dat ‘de salarissen van bestuurders en managers van ziekenhuizen en zorginstellingen onder een cao worden gebracht’. Ook mogen deze salarissen dat van een minister ‘zeker niet’ overstijgen. En: ‘Om wanpresterende bestuurders beter aan te kunnen pakken worden de juridische mogelijkheden uitgebreid.’ Ook wil de SP ondernemingsraden instemmingsrecht geven over de beloning van het management. De PvdA hanteert daarnaast de volgende ‘stelregel’ (wat dat dan ook moge zijn) voor de sectoren veiligheid en zorg: ‘De mensen op straat moeten meer verdienen dan ten minste de eerste twee managementlagen in de organisatie.’EMILE FOR PRESIDENT?
Uit onderzoek van MT bleek eerder dit jaar dat slechts 7,5% van de managers Emile Roemer geschikt vindt om ceo bij een bedrijf te worden. Misschien moet hij dan toch maar minister-president worden? Euh… Job Cohen, toen nog Pvda-fractieleider werd trouwens slechts door 4,6% van de leidinggevenden geschikt bevonden voor een leidinggevende functie in het bedrijfsleven. Mark Rutte en Alexander Pechtold krijgen het meeste vertrouwen.
Management is niet altijd slecht
Opvallend is dat waar het fenomeen ‘managers’ door de meeste partijen met afschuw wordt beschreven, er aan de andere kant ook veel heil wordt verwacht van ‘management’. Zo krijgen dementerenden van de SP, de PvdA en D66 een eigen casemanager, en zet de partij in op ‘geautomatiseerd verkeersmanagement’ om files te bestrijden. De VVD heeft het voor ditzelfde doel over het wat vage begrip ‘incidentenmanagement’, de ChristenUnie gebruikt hier de al even onduidelijke term ‘mobiliteitsmanagement’.
Sterke punten
De VVD en ChristenUnie noemen daarnaast beide nog één keer het woord ‘management’. Waar het gaat over ontwikkelingsbeleid willen beide partijen dat Nederland zich focust op zijn sterke punten, zoals ‘watermanagement’. D66 heeft het daarnaast nog over ‘afvalmanagement’ als economische kans voor Nederland, en ‘co-management door overheid, vissers, NGO’s en wetenschappers’ om de visserij duurzamer te maken.
Geen managers, maar managers!
Zo wordt duidelijk: de politieke partijen moeten van managers niets hebben. Maar als er naar oplossingen gezocht wordt, worden de kaarten toch weer ingezet op… meer management.
Voor dit artikel zijn de verkiezingsprogramma's bekeken van alle politieke partijen die meedoen aan de verkiezingen van 12 september en die volgens de laatste peilingen ook op zetels kunnen rekenen. Er is alleen gezocht op het woord 'manage'. Woorden als 'directeuren', 'ceo's' en 'bestuurders' zijn buiten beschouwing gebleven, onder de kanttekening dat juist terminologie in de politiek veelzeggend is en zo dus een goede indruk ontstaat van hoe politieke partijen denken over managers.
