Wie er langs rijdt, zou vliegveld Bern-Belp in alle opzichten als niemendalletje beschrijven. Je ogen worden er nauwelijks afgeleid door passerende reizigers, noch door bedrijvigheid in de buurt. In plaats van een veelvoud aan hangars en vestigingen voor grote ondernemingen, wordt het omringd door groene heuvels die overgaan in besneeuwde bergpieken in de verte. Er is één hotel en het enige openbare transport dat er dienst doet, de bus, rijdt in de avonden en weekenden slechts om het uur naar het complex toe. De tax free zone bestaat uit één kiosk, die pas open gaat als de douaniers een dienst moeten draaien. En dat is gemiddeld eens in de twee uur.
Toch denkt juist Daniel Borer (foto: derde persoon van links), een telg van de familie die Rolex runde, dat dit onbeduidende dal tot een gouden berg kan uitgroeien. De multimiljonair kwam op het idee toen hij twee jaar geleden aan boord ging bij Skywork, een dienst in Belp met tot dan toe één vliegtuig die op onregelmatige tijden chartervluchten voor zakenmensen uitvoerde. “Tijdens de vlucht raakte hij in gesprek met de toenmalige eigenaar van Skywork”, heeft Tomislav Lang (foto: vierde persoon van rechts), sindskort aandeelhouder en ceo, van Borer begrepen. “Het bedrijf zat krap in het geld en hij bood aan het bedrijf over te nemen.”
Eerst zou de deal afketsen op de prijs, maar toen Skywork niet veel later bankroet dreigde te gaan door een pas gekocht vliegtuig dat verongelukte, kocht de Zwitserse multimiljonair alsnog het bedrijf op. “Dat jaar, in 2010, moesten alle klanten vervoerd worden door andere aanbieders”, zegt Lang, die op dat moment de leiding had over de grondoperaties bij Skywork. “Er kwam bijna geen geld meer binnen.”
Een gevoel
Misschien nog opmerkelijker is dat Borer, die in het dagelijks leven ook arts is, de onervaren 31-jarige Lang als ceo aanstelde. Van hem verwacht hij dat zijn aandeel in de toekomst een rendement van 5 tot 7 procent oplevert. Lang: “Ik sprak hem toevallig in de wandelgangen en toen hij hoorde hoe ik naar de toekomst van dit bedrijf keek, stond hij erop dat ik het ging leiden.”
‘Ik luister naar mijn onderbuik’
Borer is geen man die graag interviews afgeeft. Als nazaat van een familie die in het verleden de helft van horlogemaker Rolex bezat, mijdt hij graag de publiciteit. Maar voor Skywork maakte hij een uitzondering. In de Berner Zeitung legt hij mondjesmaat uit waarom hij in het bedrijf investeert. Daaruit blijkt dat Skywork-ceo Tomislav Lang en Borer, in het dagelijks leven opmerkelijk genoeg ook een arts, inderdaad dezelfde visie delen. “Vliegen kan iedereen, maar een goede service bieden is niet voor vele bedrijven weggelegd”, zei Borer. Wat hij en Lang ook delen is beslissingen maken op basis van een gevoel. Beiden geloven simpelweg dat er iets in Bern te halen valt. “Als ik in een bedrijf stap, luister ik altijd naar mijn onderbuik.”
Lang vertelde Borer dat zijn Kroatische vader ooit directeur was van een handvol vliegmaatschappijen. Dat daardoor zijn liefde voor de luchtvaart ontstond en dat hij ooit bij Skywork kwam werken ‘op basis van een gevoel’. Lang verruilde vier jaar geleden zijn baas in Stuttgart, Germanwings, waar hij ook de grondoperaties leidde, voor een functie bij Skywork. “Ik ben een persoon die altijd voor de underdog wil werken en dat kon niet meer toen Lufthansa dat bedrijf overnam. Toen ik op een avond naar een vacature ging googlen, zag ik op pagina 18 een oproep van Skywork. Tot mijn verbazing kende ik het bedrijf niet. Een paar dagen later reed ik naar Bern-Belp en ik was direct verkocht. Een kleine onderneming en luchthaven, vlakbij de hoofdstad van Zwitserland. Daar moet iets speciaals kunnen gebeuren, dacht ik. Er hangt hier gewoon iets in de lucht.”
>> Lees ook: Zo werd Rolex groot
‘Your personal way to fly’
Veel moeite deed Lang niet om bij Borer in de smaak te vallen. Hij zei dat hij de strategie van Skywork pas na een jaar exact kon uitwerken. En dat hij niet zeker wist of hij wel in de wieg was gelegd voor een baan als ceo. Maar hij maakte wel twee statements, die Borer toch overtuigden.
Lang: “Eén, hier ligt de hoofdstad van het land. Daar hoort een goed luchtvaartbedrijf bij. Waarom Genève en Zürich wel en wij niet? Twee, deze verlaten plek leent zich bij uitstek voor de slogan ‘your personal way to fly’. Laten we onszelf zo in de markt zetten.” Borer, een in de regio Bern geboren man die de grote drukte graag mijdt, kon zich goed in die visie vinden. Lang: “Hij zag tijdens die ene vlucht die hij bij ons boekte, hoe ons team te werk gaat. Dat beviel hem. Omdat wij een klein bedrijf vormen, zijn de lijntjes heel kort en gaat iedereen op een persoonlijke manier met elkaar en met de klant om. Vergelijk onze service en locatie met die van de vriendelijke dorpsbakker.”
‘Kwaliteit is niet altijd luxe’
Skywork moet naar de visie van Lang en Borer succes oogsten bij zowel de particuliere als zakelijke reiziger. De ambities zijn groot en het bedrijf breidt flink uit, met onder meer een vliegroute op Amsterdam. Maar hoe wil je hen overtuigen met slechts één slogan? Om ‘your personal way to fly’ waar te maken, heb je toch meer nodig dan een pittoreske thuisbasis en een aardige stewardess die de tijd voor je neemt? Er zijn immers meer kleine vliegbedrijven die reizigers een persoonlijke service kunnen bieden, omdat ze met een beperkt aantal passagiers vliegen.
Lang: “Your personal way to fly’ is voor mij ook niet slechts een slogan. Waar ik me al een aantal jaren tegen af wil zetten, is de trend in deze industrie dat alles low-cost moet zijn, net als RyanAir. Ik heb geleerd van mijn vader dat vliegen een voorrecht is. In de oude romantische tijd van de luchtvaart keken mensen uit naar zo’n vlucht, dat was voor hen een speciaal en persoonlijk moment. Dat gevoel wil ik terugbrengen. Maar wel tegen zo laag mogelijke kosten.”
Dat klinkt niet erg realistisch, maar eerder idealistisch.
Lang: “Het is mogelijk om kwaliteit aan te bieden tegen een lage prijs. Het ligt eraan hoe je kwaliteit definieert. Dat hoeft niet per se luxe te zijn. Het gaat erom dat je een bepaalde aandacht aan de passagier schenkt, die ervoor zorgt dat hij zich in een vliegtuig geen nummer meer voelt. Dat doen we met kleine dingen, die voor ons niet heel duur hoeven uit te pakken. Zo is er bij ons geen business, maar alleen economy class. We zijn allemaal van hetzelfde niveau. Maar deze klasse bestaat bij ons wel uit leren stoelen.
Verder krijg je bij ons altijd een maaltijd met gerechten uit het land waar je heen gaat, in plaats van een paar sandwiches. Of geven we soms persoonlijke cadeaus, zoals Skywork-klompen voor passagiers naar Amsterdam. Ook overhandigen we klanten een iPad, waar ze tijdens de vlucht gebruik van mogen maken, en spelen we vlak voor het stijgen en landen mooie muziek af. We zijn nog maar net onze nieuwe bedrijfskoers ingeslagen, maar dit is de kant die we op willen.”
Startupcultuur
Wanneer we de terugvlucht nemen, denken wij nog beter de dieperliggende gedachte achter Skywork te begrijpen. Het moet de charme van een startup uitstralen. En niet alleen het vriendelijke, maar ook het ambachtelijke karakter van de bakker in de buurt uitdragen. Anders dan tijdens de heenvlucht, neemt niet eerst de stewardess, maar de piloot het woord. Met een microfoon in de hand. “Zijn jullie bijgekomen van de wandeling naar ons vliegtuig?”, grijnst hij, wetend dat de gang door de terminal honderd keer korter is dan die van Genève of Zürich. De passagiers lachen. Vervolgens vraagt hij hen allemaal om een gunst. “Zo direct komt er .jpg)
naast ons vliegtuig een kar met koffers aangereden. Onze stewardess houdt zo één voor één elke koffer in de hoogte. Wil de eigenaar van de koffer z’n vinger opsteken? Dan weten we zeker dat we de juiste koffers inladen.” Een groot luchtvaartbedrijf zou zich voor zo’n tafereel schamen, maar het blijkt te werken: iedereen ziet de humor ervan in. De sfeer is als die van een lange-afstandsbus waar een potje bingo wordt gespeeld.
De uitdaging voor het bedrijf is om het ‘klein, maar fijn’-karakter ook in de toekomst te bewaren. Dankzij de miljoenen van Borer bestaat de vloot nu immers uit zeven in plaats van één vliegtuig, en vliegt het op een regelmatige basis van Bern naar Amsterdam, Berlijn, Hamburg, Rome, Barcelona, Keulen, Boedapest, Londen en naar strandbestemmingen in Spanje, Italië, Kroatië en Griekenland.
“Het is een taak van de ceo om die cultuur te bewaken”, zegt Lang. “Het heeft alles te maken met de geest van je team. Daarvoor is de leiding verantwoordelijk.” Lang wijst erop dat hij geen ceo met een das en een pak is. “Ik ben elke ochtend als eerste op kantoor en ga bij al mijn teams op bezoek, net als mijn vader. Ik bedank ze dan alvast voor hun werk en bied ze mijn hulp aan. En soms ga ik aan boord van een vlucht en dan help ik de stewardess. In de tussentijd overleg ik met haar over hoe we kunnen verbeteren en ‘your personal way to fly’ kunnen worden.”
