Vorige maand vervoerde Jan de Rijk nog de twee Chinese reuzenpanda’s vanaf Schiphol naar Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Een spectaculaire lading. ‘Normaal gesproken’ zorgt het bedrijf er vooral voor dat motoren voor de luchtvaart, automotive onderdelen en high tech-producten netjes op de eindbestemming komen. En dat verspreid over hun 27 kantoren in 13 landen, met in totaal 1.300 mensen die voor hen werken. ‘We zijn gespecialiseerd in secured transport’, zegt ceo Sebastiaan Scholte. ‘Onze lading is zeer kostbaar. We bewegen ons daarmee aan de high end van de sector.’ Waar de luchtvaartmaatschappijen stoppen, neemt Jan de Rijk het over. ‘We zijn hun extensie op de weg.’
Grootste operationele risico’s
Voor Jan de Rijk staat er veel op het spel om de goederen op tijd bij de klant te krijgen. Het bedrijf loopt behoorlijk grote risico’s als het niet levert zoals afgesproken. Cfo Sjoerd van der Wulp: ‘Wij zijn een belangrijke speler in de automotive industrie. Onze dienstverlening sluit nauw aan bij het productieproces van onze klant. Iedere vertraging in die dienstverlening kan direct grote gevolgen hebben voor de klant, met enorme financiële impact.’
Leverbetrouwbaarheid
Volgens de cfo heeft Jan de Rijk door de jaren heen ruime ervaring opgedaan met hoe deze risico’s kunnen worden beperkt. ‘Leverbetrouwbaarheid is in deze tak van sport essentieel. Zeker bij exportzendingen in de luchtvracht is tijdige levering van belang. Als de beladingsgraad van een vliegtuig daalt omdat wij niet op tijd rijden, zijn de kosten voor de luchtvaartmaatschappij hoog. Bovendien is er dan een afnemer elders op de wereld die zijn goederen ook nog eens te laat krijgt. Wij kunnen ons dat niet permitteren.’
Aansprakelijkheid
Het bedrijf moet de hoogwaardige spullen die het vervoert dus op tijd op de juiste plek krijgen, zegt Van der Wulp. ‘Daar draait onze dienstverlening om. De grootste operationele risico’s voor ons zitten hem erin dat we deze dienst niet goed uitvoeren.’ Mochten de goederen toch niet op tijd worden afgeleverd, dan is de aansprakelijkheid goed vastgelegd tussen vervoerder en klant. ‘Als het gaat om schade of verlies, wordt al veel geregeld in vrachtbrieven. Daarin maken afzender en vervoerder afspraken over bijvoorbeeld aansprakelijkheid’, zegt Van der Wulp. Het bedrijf heeft dus geen torenhoge stapels verschillende verzekeringspolissen in een la liggen. Daarnaast ‘vangen’ bepalingen in internationale transportrichtlijnen al veel op.
Snelweg blokkeren
Jan de Rijk doet er van alles aan het werk zo goed mogelijk te doen. Wat hen daarin kan belemmeren? Eigenlijk alles wat voor – onverwacht – oponthoud kan zorgen. Extreme weersomstandigheden, om maar een voorbeeld te noemen. Zware sneeuwval. De vulkaanuitbarsting in IJsland in 2010, waardoor het vliegverkeer wekenlang was ontregeld. Van der Wulp: ‘Alle spelers hadden daar toen last van. In die zin was er sprake van een level playing field.’ Andere risico’s waarmee het bedrijf te maken heeft, zijn stakingen of demonstraties. ‘In Frankrijk gebeurt het nog wel eens dat boze boeren met tractoren de snelweg blokkeren.’
Verder ‘rijden’ de trucks jaarlijks zo’n 20.000 keer door de Eurotunnel van en naar het Verenigd Koninkrijk, vertelt de cfo. ‘Onze chauffeurs kunnen hinder ondervinden van migranten die proberen in de wagen te komen.’ En in de categorie minder dramatische, minder extreme risico’s, vallen vertragingen op de weg, veroorzaakt door files, ongevallen op de weg of afsluitingen.
Excelsheets? Niet hier
‘Aan al deze onverwachte omstandigheden moeten we ons aanpassen’, vertelt ceo Scholte. ‘Bij ons werken 30 mensen die 24 uur per dag, 7 dagen per week bezig zijn met de centrale planning. Elke dag 1.000 trucks goed naar hun eindbestemming brengen, dat lukt niet met een excelsheet. Alle planning gebeurt via computersystemen. Routes worden centraal gepland. Via routefencing en geofencing volgen we realtime alle vrachtwagens. We zien via track and trace waar de goederen en de trucks zijn. Als een vrachtwagen van een route afwijkt, weten we het meteen. Alle communicatie met de chauffeurs gaat via boordcomputers.’
Panic button
Omdat Jan de Rijk waardevolle producten vervoert, is er kans op diefstal of misschien zelfs op overvallen. ‘Overvallen zijn nog nooit – afkloppen – voorgevallen. En ook diefstal komt vrijwel nooit voor’, zegt Van der Wulp. Goederen verliezen is schier onmogelijk, vanwege alle veiligheidssystemen en –software, en het track and trace-systeem. ‘Op de vrachtwagens bevinden zich bovendien elektronische locks, waarvan de code elke keer verandert. Er is een panic button in de auto. Als een chauffeur daarop drukt krijgt de centrale meteen een melding. En ook hier geldt: als een truck niet op de afgesproken plek aankomt, zien we dat meteen en kunnen we maatregelen nemen.’
Technologie is het sleutelwoord
Jan de Rijk investeert miljoenen euro’s in ict. In nieuwe apps, slimmere software en boordcomputers, alles om de transportrisico’s beter te managen. Samen met universiteiten ontwikkelt het bedrijf algoritmen, om bijvoorbeeld de meest efficiënte samenwerking te zoeken tussen lucht-, weg- en treinvervoer. Of om (preventief) onderhoud van de trucks in te plannen, op basis van gereden kilometers.
Uber in vrachtwagens
Scholte: ‘We kijken of we het fameuze Uber-concept kunnen toepassen, of we trucks van andere bedrijven kunnen inzetten, of we aanbieders en verladers aan elkaar kunnen koppelen. We willen regisseur zijn over de hele logistieke keten, verticaal en horizontaal.’ Technologische oplossingen zijn de toekomst. ‘Díe overleven’, zegt Scholte. ‘Daarin moet je vooruitlopen, anders ben je niets minder dan een commodity leverancier. Eigenlijk zijn we behalve logistieke dienstverlener ook een IT-bedrijf.’ Van der Wulp: ‘Niet iedereen met een groot rijbewijs kan onze goederen vervoeren.’ De chauffeurs moeten immers ook kunnen omgaan met de verschillende IT-systemen in de vrachtwagen.
Is het leunen op technologie niet een apart risico op zich? Scholte: ‘Het opleiden van mensen om met die technologie om te gaan, is belangrijk. Het ontwikkelen van technische kennis bij jouw mensen, die up-to-date houden, daarin moet je investeren. Altijd alert blijven als het gaat om cybersecurity. Daar moet je bovenop zitten.’
Denken in kansen in plaats van risico’s
De logistieke dienstverlener denkt liever in termen van kansen, niet van risico’s, zegt Scholte. Hij wijst op de farmaceutische tak van het bedrijf. Hun twee jaar jonge healthcare-divisie levert verder medicijnen af bij apotheken, ziekenhuizen en patiënten. ‘Die is ontstaan door de vergrijzing in de samenleving en door de stijgende zorgkosten van de regering.’ Van der Wulp: ‘Wij zijn zó divers in onze diensten. Daarom zijn we minder kwetsbaar voor risico’s. We hebben een goede mix.’ Scholte: ‘Agility, wendbaar zijn en nieuwe kansen grijpen in de markt, dat is essentieel.’
Dit artikel is onderdeel van het dossier ‘Internationaal Zakendoen’ op mt.nl.
Lees ook:
- Zo verklein je jouw exportrisico’s
- Doe jij al zaken in deze landen? 6x waar je niet gelijk aan denkt
- 8 tips voor succesvol importeren uit China
- Ouch, voorkom deze blunders met incoterms
