Het ontslag van een voetbaltrainer zorgt zelden voor betere resultaten, blijkt uit onderzoek van Bas ter Weel. Wanneer is een leidinggevende ontslaan wel goed voor een bedrijf?
Martin Jol of Frank de Boer, het maakt niets uit?
“Inderdaad. Vroeger werd nog wel eens gesproken over het Korbach-effect, naar Fritz Korbach, die vaak werd gezien als reddende engel voor voetbalclubs. Zijn eerste wedstrijd als coach won hij altijd, dus op korte termijn haalde hij inderdaad het gehoopte resultaat. Maar op de lange termijn veranderde er eigenlijk niets. Datzelfde zie je ook bij Ajax. Op termijn vergaat het Frank de Boer waarschijnlijk net zo als Martin Jol.”
HP heeft eind januari een deel van de directie vervangen. Zinloze actie?
“Uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat er kleine effecten kunnen zijn, maar de onderzoeken spreken elkaar tegen. Daarom heb ik gekeken naar direct meetbare gegevens: voetbaltrainers en de resultaten waartoe hun beslissingen leiden. Uit dit onderzoek blijkt dat de resultaten niet beter worden als een trainer wordt ontslagen en vervangen. Als bedrijf kun je natuurlijk niet -zonder leidinggevenden, maar Ajax zal altijd een goede trainer hebben en ook HP zal altijd een bepaald soort directie hebben. Daarbinnen is weinig variatie te vinden, het is niet zo dat de ene persoon het beter doet dan de ander. Kijk naar BP, waar de ceo gedwongen moest vertrekken. Bij BP wordt op een bepaalde manier gewerkt, daar verandert niets aan met de komst van een nieuwe topman.”
De bedrijfscultuur overwint alles en iedereen?
“Ja, daar is ook bewijs voor gevonden. Een bedrijf kiest niet toevallig een bepaalde manager. Ook Frank de Boer past binnen de cultuur van het bedrijf waar hij nu trainer is. Voetbalclubs gaan op zoek naar een bepaald type, dat zie je ook bij bedrijven gebeuren. Pas als de leidinggevenden bepaald voorbeeldgedrag uitstralen en daar draagvlak voor vinden binnen het bedrijf en de markt, verandert er ook iets op de lange termijn.”
Een manager ontslaan is dus alleen maar goed voor de beeldvorming?
“Nou, je kunt dit onderzoek niet 1 op 1 vertalen naar het bedrijfsleven. Het gaat meer om de onderliggende boodschap: een persoon ontslaan zorgt niet zomaar voor een ander prestatieniveau. Daar is veel meer voor nodig.”
Bas ter Weel is hoofd arbeidsmarkt en welvaartsstaat bij het CPB
> Dit artikel is afkomstig uit MT magazine. Bestel de nieuwste editie online
