Lia Damen (49) is HR-manager bij Campina. Als cadeautje van haar leidinggevende kreeg zij een persoonlijk coachingstraject bij Coachingplaza aangeboden. Directeur Hans Polak (56) helpt Lia haar persoonlijke doelen te realiseren.
Damen: "Ik ben driekwart jaar geleden begonnen met dit traject. Mijn baas, Piet Koster, gaf mij een individueel coachingstraject cadeau. Niet omdat dit noodzakelijk was voor mijn functioneren, maar omdat hij dacht dat dit mij zou helpen om de volgende stap in mijn ontwikkeling te maken. Mijn belangrijkste leerpunt: afstand nemen. Als ik enthousiast wordt, dan loop ik met het verhaal weg en vergeet ik zaken als de creativiteit van anderen en ook mijn eigen energie in acht te nemen. Ik wilde echt leren om meer begrip te krijgen voor de richting van anderen. Zien waar ze naartoe gaan, waar ze mee bezig zijn. Meer rust en tijd nemen om vragen te stellen. Piet, mijn baas, zegt vaak: ‘Zet een probleem eens neer en loop er omheen'. Als ik dat niet bewust doe, dan mis ik de afslagen op de snelweg."
Polak: "Wij gaan aan de slag op basis van een gesprek met de persoon die gecoacht wil worden en zijn leidinggevende. Dat heb ik dus ook met Lia en Piet gedaan. Tijdens dat gesprek zetten we heel helder en ‘smart' de doelstellingen neer die het coachingstraject heeft. Het zorgt voor commitment en is tegelijkertijd een stukje verwachtingsmanagement voor alle betrokkenen. Samen met Lia ben ik aan de slag gegaan om haar patronen, technieken en overtuigingen helder te krijgen. Bijvoorbeeld een oefening om met jezelf in gesprek te gaan. Voer daadwerkelijk een conversatie met jezelf, wees je eigen spiegel. Dan ervaar hoe dingen die jij zegt bij de ander aankomen. Of ook een concrete oefening. Maak een mentaal plaatje van jezelf en zet jezelf in beeld in je gedachten. Dat kan helpen om snel dingen op tafel te krijgen."
Damen (lachend): "Zo moest ik een vergadering naspelen, maar dan met vijf Lia Damens aan tafel. Nou, dat was even schrikken hoor. Als dat zo zou zijn, dan ben je binnen een paar minuten helemaal overdonderd. Nee, serieus, wat ik geleerd heb is om de positieve intentie te zien in gedrag wat je stoort. Immers, de ander heeft altijd voor zichzelf een positieve intentie met bepaald gedrag. Die moet je helder maken. En als je dan laat zien aan de ander dat je dat inziet, dan kun je samen een veel betere weg uit eventuele conflicten kiezen."
Polak: "Wees je daarbij bewust van hoe je spreekt. Het woord ‘maar' is bijvoorbeeld een volstrekte diskwalificatie van het voorgaande. Bijvoorbeeld: ‘Ik vind je aardig, maar je moet voortaan wel op tijd komen'. Dat heeft een veel negatievere lading dan ‘Ik vind je aardig en ik wil graag dat je in het vervolg op tijd komt'. Een ander ding om je van bewust te zijn is dat veel mensen denken in ‘moeten'. Als in: ‘Ik moet naar de sportschool'. Moeten is dwang. Als je op die wijze ergens aan denkt, dan wordt er meteen ook weerstand opgeroepen. Vervang moeten door willen en analyseer ‘wat' je wilt. Wil je één keer per week, per maand of per kwartaal naar die sportschool? Of ‘waarom' vragen. Dat lokt argumenten uit en argumenten is vechten. Stel je daarentegen een hoe-, wie-, wat-, wanneer-vraag, dan leidt dat tot processen en beweging. Het is communicatie, maar communicatie helpt je om op een elegantere manier je zin te krijgen."
Damen: "En dat ervaar ik dus nu aan den lijve. Als ik toepas wat ik hier geleerd heb, dan haal ik veel meer uit mezelf dan voor dit traject. Ik kan beter rust nemen en kijken wat er gebeurt, zonder zelf meteen in beweging te zijn. Voorheen was ik vooral met mijn eigen mening en bijdrage bezig, nu let ik veel meer op de grote bewegingen. Ik overzie het proces. Ik was heel verbaasd dat die rust in mijzelf bleek te zitten. Ik was van huis uit een heel erge ‘doener' en ik dacht altijd dat het aan mij niet besteed was. En toch kan ik het nu. En het heeft nog een positief effect: als er rust is bij mij, dan voelt een ander dat er ruimte ontstaat voor hem of haar."
Polak: "Wat mij is opgevallen en bijgebleven is dat Lia nu, voor ze naar een vergadering gaat, veel beter de mogelijkheden in kaart brengt en veel meer rust heeft tijdens de vergadering zelf. Ze heeft veel beter leren schaken met mensen en processen."
Damen: "Ik durf te zeggen dat het me gelukt is om deze ontwikkelingsstap te zetten. Het is leuker geworden, ik heb meer draagvalk. Ik krijg er ook complimenten over van collega's. Zij zien ook dat ik rust gevonden heb en daardoor toegankelijker ben."
