Hoe ziet de dag van een topvrouw eruit? MT-verslaggever Rob van Leeuwen mocht één dag de persoonlijke assistent zijn van Melanie Schultz van Haegen, die als staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in Den Haag veel lof oogstte maar in 2007 toch voor een topfunctie bij Achmea koos. "We zijn een zwervend volkje, een rondreizend circus."
Een vierkoppige cameraploeg interviewt een volledig in het zwart geklede Melanie Schultz van Haegen. "Ik was net zo enthousiast!", roept ze, als de opname mislukt door storend achtergrondgeluid. Wie het tafereel van een afstandje bekijkt, denkt met een tijdmachine te zijn teruggekeerd naar de periode 2002 tot 2007, waarin Schultz van Haegen staatssecretaris was van Verkeer en Waterstaat en geregeld journalisten te woord moest staan. Nog steeds geeft ze met het grootste gemak antwoord, of doet ze een vraag over als dat nodig is. Wat wel is veranderd, is de functie waarin ze de pers te woord staat. Sinds februari 2007 is Schultz van Haegen directeur zorginkoop bij Achmea Zorg, en in die hoedanigheid geeft ze leiding aan een afdeling van 330 man en geeft ze 9,5 miljard euro uit aan zorg per jaar. Inhoudelijk had ze helemaal niets met het vakgebied, geeft ze toe. "Ik ben een systeemverbeteraar, die enthousiast wordt van duurzame systemen gericht op de lange termijn. Achmea past in dat plaatje, ze hebben een verandering doorgemaakt van concurrerend op prijs, naar focus op de gezondheid van de klant op de lange termijn."
Boom met wortels
Niet iedereen was even enthousiast over de functie als Schultz van Haegen zelf. "Headhunters zeiden tegen me: doe het niet. Een boom met al zijn wortels uit de grond trekken en ergens anders weer planten, dat kon volgens hen niet goed gaan." Ondanks dit advies stapte ze over van de politieke arena naar het bedrijfsleven, en daarmee liet ze haar persoonlijke assistent achter in Den Haag. "In het begin mis je dat wel", geeft ze toe. Daar lijkt dus een mooie rol weggelegd voor de verslaggever van Management Team, al lijkt Melanie Schultz van Haegen, die dit jaar de twaalfde plek bezet in de ranglijst van beste vrouwelijke bestuurders van Nederland (zie pagina 26), enige vorm van hulp nauwelijks nodig te hebben tijdens deze willekeurige werkdag in Zeist. Al is het maar omdat haar dagen vooral worden gevuld met overleg, vergaderingen en interviews. Even thee halen, dan maar.
Aan: Melanie Schultz van Haegen
Van: Rob van Leeuwen
Betreft: notulen OR-overleg
De afdeling zorgontwikkeling wordt omgebouwd naar een afdeling gericht op de zorgvraag.
Hiervoor is meer tijd nodig, wat geen probleem is zolang in december maar een aanvang is gemaakt.
Het plan, waarbij twee teams worden samengevoegd, is ter advies voorgelegd aan de OR.
Twee functies komen te vervallen, 1 fte zal verdwijnen, slechts één persoon wordt boventallig, maar daarvoor wordt een nieuwe functie gezocht binnen Achmea.
De aanwezige persoon van de OR is in principe positief, met hem is afgesproken dat de OR rond 18 november met een definitief advies komt over de organisatieverandering.
Als Schultz van Haegen om tien uur aankomt op het Achmeakantoor in Zeist heeft ze er al een lange dag opzitten. In de ochtend heeft ze haar twee kinderen, een dochter van bijna vijf en een zoon van drie, naar school en naar de crèche gebracht. "Ik vind het belangrijk om er voor ze te zijn", verklaart ze. Drie dagen per week brengt ze haar kinderen weg, en op die dagen start ze vaak niet voor negenen. Deze ochtend heeft ze in de auto al een half uur gesproken over het budget van volgend jaar. In die auto is ze hoe dan ook vaak te vinden, want een vaste werkplek heeft ze niet. Haar medewerkers zitten vooral in Leiden en Zwolle, zelf reist ze tussen deze en andere steden op zoek naar een flexplek, een vergaderzaal of een ontmoetingsruimte. Zoals ze het zelf zegt: "We zijn een zwervend volkje, een rondreizend circus."
Goede voorbeeld
Dat circus brengt haar vandaag in eerste instantie naar de Brainroom, een vergaderruimte waar ze de OR moet overtuigen van haar plannen om twee afdelingen samen te voegen. Schultz van Haegen kijkt op haar telefoon, waarop door slijtage nauwelijks meer cijfers zijn te onderscheiden. Er is een bericht van Tom Tol, de OR-vertegenwoordiger die nog vanuit Hengelo moet komen. Als hij eenmaal is gearriveerd is de zaak snel afgerond. "Klinkt goed", zegt Tol, en niet lang daarna is de topvrouw alweer op weg naar haar volgende afspraak, een ‘bila' met haar directe leidinggevende Roelof Konterman. Terwijl ze op hem wacht in de ontvangsthal van het gebouw, wordt de briefing bekeken voor het interview later die dag. Elke vrijdag krijgt Schultz van Haegen een grote kartonnen map met stukken die ze moet bestuderen. "Het is vaak veel, dus ik moet snel weten wat ik aandacht moet geven. Ik ga de diepte in als er een probleem is, als collega's vragen stellen, of als we een nieuw product creëren. In dat soort gevallen moet je alles over de inhoud weten." Veel tijd om zich op dit moment te verdiepen in de materie heeft ze niet, want Konterman komt door de draaideur het gebouw binnenlopen. Tijd voor lunch, die de twee directieleden zelf betalen. "Je moet het goede voorbeeld geven, hè", zegt Schultz van Haegen.
Aan: Melanie Schultz van Haegen
Van: Rob van Leeuwen
Betreft: notulen bila met Roelof Konterman
Aandachtspunt nav medewerkerbelevingsonderzoeken: samenwerking tussen teams en internationale focus
Omschrijf de doelstelling rond de uitrol van de Sens-methode: de verhoging van productiviteit
Idee: event organiseren voor bestuurders van ziekenhuizen
De inkoopcyclus is goed gedefinieerd, nu deze cyclus een jaar volhouden
Na de lunch wordt de bila voortgezet in het aangrenzende gebouw. Terwijl haar baas praat of een discussie aanzwengelt, maakt Schultz van Haegen aantekeningen, kris kras over een kladpapier heen, tekent pijlen en omcirkelt belangrijke opmerkingen. Er valt geen onvertogen woord, Konterman is dan ook tevreden met zijn directeur zorginkoop: "Ik heb haar niet aangetrokken, maar mijn voorganger had een goede kijk op de zaak. Melanie is heel goed in de verbinding met mensen, en dat is zeer belangrijk in deze functie. Ze heeft daarnaast een enorm netwerk en ze kijkt op een andere manier naar de markt. Dat geeft nieuwe inzichten. Nee, ze is niet hard, maar ze is wel resultaatgedreven." Schultz van Haegen vult lachend aan: "Ja, waarom werk ik anders zo hard?" Haar managementstijl omschrijft ze zelf als vrouwelijk. "Ik denk dat je meer kan bereiken als je de mensen met je meeneemt. Gerrit Zalm sloeg altijd eerst met de bijl op tafel, ik vind dat je het samen eens moet worden. Al kan ik hard zijn als iemand niet meewerkt." Konterman besluit: "Dat bedoelde ik met haar verbindende kwaliteiten."
Ruitjes en stippen
Een paar minuten later staat ze alweer in de lift, ditmaal om écht de briefing van de filmcrew te lezen. Ze moet in simpele taal praten en mag geen kleding met stippen of ruiten aantrekken, zo leest ze hardop voor. Toevallig is ze vandaag volledig zwart gekleed. Lachend: "Dat heb ik dan goed bedacht." Het filmpje wordt gemaakt voor Zilveren Kruis Achmea en is bedoeld voor marketingdoeleinden. Een interviewer, een regisseur en een cameraman begeleiden Schultz van Haegen door de vragen heen, terwijl marketing op de achtergrond meekijkt. Er wordt haar een microfoon opgespeld en ze wordt een stukje naar rechts gedirigeerd ("Anders groeit er een boom uit je hoofd") en niet veel later kan het feest beginnen.
Aan: Melanie Schultz van Haegen
Van: Rob van Leeuwen
Betreft: notulen gesprek met Arjen Michels
Arjen is als projectleider aangetrokken voor de begeleiding van een specifiek project
Hij heeft een opzet gemaakt voor de nieuwe stuurgroep farmacie
Er is besproken wat de gevoeligheden zijn en waar hij op moet letten
Afgesproken is om wekelijks telefonisch contact te houden over de voortgang
Mail hem hiervoor aub uw contactgegevens
Praten, praten, praten. Zo ziet een doorsnee dag eruit voor Melanie Schultz van Haegen. Aan het einde van de middag doet ze nog een gesprek met een projectmanager, een interview met een vakblad, en ach, vooruit, ook poseert ze nog even met een gulle glimlach voor de fotograaf. Morgen geeft ze een speech op een apothekersoverleg en wat de volgende week dan weer brengt, dat hoort ze vrijdag wel via de briefing. "Toen ze me hier vroegen, vreesde ik dat het een veel te softe baan was. Ik wist niet wat ik me erbij voor moest stellen. Inmiddels gaat het me goed af, ik kan me snel inhoudelijk dingen eigen maken. Veel moeilijker is daarna regelen dat de beslissingen ook door worden gevoerd." Dat laatste is nieuw voor haar, als staatssecretaris had ze een secretaris-generaal die verantwoordelijk was voor de uitvoering van het beleid. "Ik kom hier om te leren. Ik wil graag eindverantwoordelijk zijn als ik ergens werk, maar heb niet het gevoel dat mijn carrière in een steile weg omhoog moet gaan."
Filmster?
Sommige dingen zijn niet veranderd sinds haar overstap van de politiek naar het bedrijfsleven. Nog steeds werkt ze bijvoorbeeld in een mannenomgeving. Ze vertelt er een leuke anekdote over: "Tijdens mijn staatssecretarisschap was ik eens op een congres van het Wereld Water Forum in Japan. Mensen vroegen zich daar af hoe zo´n jonge vrouw minister (zo heet een staatssecretaris in het buitenland, RvL) kon zijn." Lachend: "Hun conclusie was dat ik waarschijnlijk filmster was geweest." Nog steeds ook is ze naast topvrouw moeder van twee kinderen. "Het hebben van kinderen is in het begin zwaar, maar op een gegeven moment is het goed te combineren. Ik wil er zijn als ze naar bed gaan, en wil op die manier ook het goede voorbeeld geven aan mijn werknemers. Verder denk ik niet in vrouwen en onderscheid, als je de top wilt halen moet je gewoon hard werken en resultaatgericht zijn. Dat geldt ook voor vrouwen. Een olympische medaille halen met twee of drie dagen training in de week, dat lukt ook niemand." Niet veel later stapt ze samen met haar chauffeur de auto in. Op weg naar de Sint Maartenoptocht, op weg naar de klusavond op de school van haar kinderen, en op weg naar nog veel meer werk dat deze avond afmoet. Schultz van Haegen: "Je moet er veel voor geven om de top te bereiken, maar je kan het wel combineren met andere zaken. Zolang je maar voldoende energie hebt."
Agenda Melanie Schultz van Haegen op 11 november 2009
Ochtend: kinderen naar school en de crèche brengen
09.00 uur: telefonisch overleg met H. Bols van finance & control, in de auto, plus diverse andere telefoontjes
10.00 uur: kennismaking met R. van Leeuwen van Management Team
10.30 uur: overleg met de OR begeleidingscommissie
12.00 uur: bila met R. Konterman (directievoorzitter divisie Zorg), inclusief lunch
13.30 uur: filminterview voor marketing
14.30 uur: gesprek met projectmanager A. Michels
15.30 uur: interview met F. van Wijck van vakblad Zkopers
17.00 uur: telefonisch overleg met manager eerste lijn G. Groenenboom, plus diverse andere telefoontjes
18.15 uur: met de kinderen Sint Maarten vieren, en naar de Sinterklaas-klusavond op school
21.30 uur: nieuwe stukken doornemen
