Werkgevers trappen massaal op de rem, zelfs de hipo's zijn hun baan niet meer zeker. En dat terwijl al jaren wordt geklaagd over nijpende schaarste op de arbeidsmarkt. Dit is hét moment om toptalent binnen te trekken
De eerste financiële dienstverlener die nu zijn kans schoon ziet om toppers bij de concurrent weg te trekken, meldde zich onlangs al bij headhunter Marline Stoffer van Partners at Work. Eerder dit jaar kaapte de Zwitserse vermogensbeheerder Lombard Odier Darier Hentsch (LODH) een team van zes ervaren bankiers weg bij Fortis, ter versterking van zijn private bank in Nederland.
Bedrijven ervaren een knellend tekort aan goede mensen. Netwerkorganisatie Quanteus polste nog deze zomer de bestuurders van de 50 grootste Nederlandse multinationals, en meer dan driekwart gaf aan toptalent te missen om strategische projecten uit te voeren. Headhunter Essential People voelde honderden managers in de zakelijke en financiële dienstverlening aan de tand en ook daar ervaart het leeuwendeel schaarste. In de vakgebieden finance, ict en operations is de nood het hoogst. Recruiters vullen dit rijtje aan met techneuten en goede salesmensen.
Met de recessie is een tijd aangebroken waarin werkgevers kunnen toeslaan. "Als je goede mensen wilt binnenhalen, moet je nu beginnen", zegt Frans Hoek van wervings- en selectiebureau Michael Page. "Eigenlijk moet je weten wat precies het dieptepunt van de recessie is en dan gaan werven."
Op de beurs, die daarop preludeert, lijkt de bodem wel zo'n beetje bereikt. Sectoren als de reisbranche, autofabrikanten en de financiële dienstverlening geven al winstwaarschuwingen af. Ook de bouw, diensten en elektronica worden genadeloos afgewaardeerd. In het zicht van een winstval, wordt al gauw gegrepen naar reorganisatie. Een hele reeks Nederlandse bedrijven, waaronder Philips, Grolsch, Océ, Akzo en Heijmans, heeft al ontslagrondes aangekondigd. De onzekerheid slaat om zich heen. Tegelijkertijd bevindt de werkloosheid zich op een historisch laag niveau.
Paniekreactie
De arbeidsmarkt bevindt zich in een spagaat, merken recruiters. "Bij veel bedrijven zie je nu een paniekreactie. Zij nemen snelle beslissingen over investeringen in advertenties, marketing en communicatie en recruitment. Maar ze vergeten dat de vergrijzing gewoon doorhobbelt", zegt Hoek. De schaarste op de arbeidsmarkt gaat erin hakken als de babyboomers massaal met pensioen gaan. De piek wordt verwacht in 2010 en 2011. Tel daarbij de stijgende emigratie op, plus de gestage terugval van het geboortecijfer. Bovendien zijn bedrijven complexer geworden, met de it-infrastructuur voorop, waardoor er sowieso meer hoger opgeleiden en technische mensen nodig zijn.
Werkgevers verliezen in turbulente tijden de lange termijn vaak uit het oog, zegt Hans Hoekstra van onderzoeks- en adviesbureau Intelligence Group. "Zij houden de hand op de knip en wachten af wat er gebeurt. Werkgevers richten zich nu eenmaal vaak op de korte termijn."
Gevolg is onzekerheid bij de werknemers. Zij maken een run op de netwerksites om zich te profileren, en zich en passant aanbevolen te houden voor ‘career opportunities' en ‘job inquiries'. "Het netwerk is booming", zei de ceo van de razend populaire netwerksite LinkedIn onlangs. Wereldwijd komt er iedere nieuwe seconde een nieuwe gebruiker bij, op een totaal van nu zo'n dertig miljoen leden.
Financiële sector
Het zal niet verbazen dat de nervositeit het grootst is bij werknemers in de financiële sector. Dat concludeert Intelligence Group dat een continu-onderzoek doet naar het vertrouwen van de beroepsbevolking in de eigen positie. Meer dan een kwart van de financiële beroepsgroep voelt zich op dit moment onzeker over zijn baan, en daarvan verwacht iets minder dan de helft het komend jaar ook echt ontslag. Van die laatste groep wacht meer dan driekwart de gebeurtenissen niet af en is actief op zoek naar een andere werkkring.
Daarnaast slaat de onzekerheid toe bij de ict- en telecomsector: in het tweede kwartaal was nog maar vier procent bang zijn baan te verliezen, in het derde kwartaal is dat verdubbeld.
De headhunters gooien de deuren wagenwijd open. Bij Partners at Work, gespecialiseerd in financiële dienstverlening, melden zich de laatste tijd ‘heel duidelijk' meer mensen om over hun opties te praten. Bij Michael Page hebben zich de afgelopen periode zeker vijf procent meer financiële mensen aangediend, maar ook hr- en salesmensen melden zich grif.
Sla je slag
Nu toeslaan op de arbeidsmarkt vergt een vooruitziende blik, want er zijn weinig bedrijven die volledig aan de misère ontkomen. Als de business halveert, is een agressief aannamebeleid wel erg stoutmoedig. Maar er zijn natuurlijk altijd nog stevige bedrijfstakken en zelfs binnen de geplaagde financials zijn partijen die zich uitstekend handhaven. Wie heeft de Rabobank, Van Lanschot Bankiers of SNS horen lamenteren?
De sectoren die het meest kunnen profiteren van de onzekerheid bij de financials, zijn volgens Hoekstra de zakelijke dienstverlening, consultancy en de overheid. Zeker die laatste twee branches zijn met het oog op hun stabiliteit ook behoorlijk in trek, zo blijkt uit het onderzoek van zijn Intelligence Group. Misschien dat de overheid zijn voelsprieten al uitsteekt, want volgens de Monster Employment Index, een barometer voor de online arbeidsmarkt, steeg in september het aantal vacatures in de publieke sector licht.
Een advertentie plaatsen lijkt een niet al te dynamische aanpak om toptalent binnen te trekken. Toch kom je in deze volatiele markt met zichtbaarheid al een heel eind, zegt Hoekstra. "Neem de Rabobank, die boekt als werkgever veel winst door gewoon aanwezig te zijn en door te gaan met adverteren waar andere partijen er een stop op zetten." Bekende kanalen zijn Monsterboard, Intermediair en specialistische sites. Met banners kunnen bovendien specifieke groepen worden benaderd, via de ip-adressen is te regelen dat die alleen in beeld verschijnen bij bijvoorbeeld Fortis-mensen. Netwerksites als Linkedin zijn interessant om latent zoekende kandidaten op te sporen.
Agressieve werving
En direct bij kwakkelende bedrijven de toppers wegkapen, is dat ‘done'? Binnen de financiële sector vermoedt Hoekstra dat er wel wat terughoudendheid is. "Ik denk dat de banken er nu moeite mee hebben om mensen bij de concurrent weg te halen. Het gevoel is: dat is niet netjes, we zitten in hetzelfde schuitje." Ook van de overheid zijn geen agressieve wervingstechnieken te verwachten. Consultancybureaus en zakelijke dienstverleners wordt minder scrupules toegeschreven.
Voor de bedrijven die niet met hun geweten in het reine komen is er ook nog een andere bron om uit te putten: de zzp'ers. Volgens Marline Stoffer van Partners at Work is de krapte op de arbeidsmarkt de afgelopen jaren verergerd doordat zoveel mensen voor zichzelf zijn begonnen, vooral veel hoogopgeleide vakspecialisten als juristen, fiscalisten en it'ers. Zij zouden er wel eens voor te porren kunnen zijn weer in loondienst te treden. Stoffer verwacht dat een aanzienlijk deel van de zelfstandigen die veiligheid zal verkiezen en dus weer in de markt komt. "En het leuke is dat dit ondernemende mensen zijn, wat juist nu aantrekkelijk is voor bedrijven. We hebben ondernemingsgeest nodig om het tij te keren en het vertrouwen in de economie terug te winnen."
Wie biedt?
Bedrijven die op jacht zijn naar goudhaantjes vervoegen zich bij netwerksite LinkedIn, waar toptalent zich profileert en ‘career opportunities' en ‘job inquiries' aanvinkt bij belangstelling voor een nieuwe werkkring. Een greep uit het aanbod.
ING
Erwin de Boer
Chief operating officer van ING Commercial Finance sinds ruim een jaar, na verschillende managementfuncties bij dezelfde divisie. Begon zijn carrière in 1997 als consultant bij accountants- en adviesorganisatie De Jong & Laan. Door een collega aangeprezen als ‘een professionele en betrouwbare manager'.
HEINEKEN
Ing Yan Ong
Manager IT Demand bij Heineken sinds begin dit jaar. Stapte over van ABN Amro, waar hij acht jaar de scepter zwaaide over de afdeling IT Audit. Na technische bedrijfskunde aan de universiteit Twente, de aftrap in 1997 als consultant bij Oracle.
AIR FRANCE KLM
Marjolein Elderhorst
E-marketing manager bij Air France KLM. Vervulde na een traineeship bij de luchtvaartmaatschappij vanaf 2002 verschillende functies bij KLM. Leuke combinatie van studies: de Hoge Hotelschool in Maastricht plus bedrijfseconomie aan Nyenrode.
FORTIS
Roland van Limburg Stirum
Sinds dit voorjaar senior executive vice president van de zakenbank van Fortis, daarvoor vier jaar managing director. Indrukwekkende staat van dienst, met managementfuncties bij Société Générale, Rabobank, ABN Amro en eerste werkgever Bols. Studeerde tweede helft jaren ‘70 rechten en economie in Rotterdam.
OCE
Hein Timmermans
Business development manager bij printerfabrikant Océ-Nederland. Na werktuigbouwkunde aan de TU Eindhoven begon hij in 2001 bij autoproducent Ford als productontwikkelaar. Lof van zijn toenmalige manager over zijn ‘belangstelling voor nieuwe technologie en ondernemingszin'.
AEGON
Jolanda Lempers
Bij de beleggingsafdeling van Aegon voorjaar 2006 opgeklommen tot senior productmanager. Bij eerste werkgever ING begon zij in 1999 als effectenadviseur. ‘Creatief, zakelijk en een teamplayer', aldus de kwalificaties van haar vroegere ING-baas.
HEIJMANS
John van Geel
Al meer dan tien jaar chief information officer van bouwer Heijmans. Daarvoor verschillende managementfuncties bij KPMG. Volgde de afgelopen jaren het managementprogramma aan Insead. In 1991 afgestudeerd in bestuurlijke informatiekunde in Tilburg. Een zakelijk contact van Atos Origin noemt hem: ‘Een sterke persoonlijkheid, die zijn beslissingen met passie en gevoel neemt'.
