Wie van plan was komend weekend zijn nieuwjaarsspeech te gaan schrijven, kan zichzelf de tijd en moeite besparen. Toespraken of presentaties worden beter als je niets uitschrijft.
Urenlang voorbereiden werkt zelfs averechts, zegt presentatietrainer Pieter Frijters van Frijters Mind Tuning. “Het is net als vertellen over je vakantie, dat ga je ook niet vooraf uitschrijven en oefenen. De belangrijkste verhalen komen vanzelf.” Volgens Frijters gaat het er vooral om dat u als spreker weet wat het publiek van u wil horen. Presentaties uitschrijven vindt hij pure tijdverspilling.
Idereen kan leren om boeiend te presenteren, zegt Frijters. Voor managers die het nieuwe jaar willen beginnen met een knallende speech heeft hij tien praktische tips.
1. Bereid weinig of niets voor
Kies enkele onderwerpen die u wilt behandelen en zet vijf steekwoorden op een briefje. Dat is voldoende. Frijters: “Het gaat erom dat u de materie waarover u wilt vertellen begrijpt. U moet het als het ware voor u zien en dat overbrengen aan het publiek. Formuleer dus ook nooit zinnen vooraf. De leuke onliners komen er toch niet uit zoals u had bedacht. Vooraf een paar sprekende voorbeelden bedenken kan wel, maar houd het daar ook bij.”
2. Neem visuele ruimte in
Aandacht trekken in een rumoerige ruimte kan lastig zijn. “Ga niet oproepen om stil te zijn maar dwing te stilte af. Dat doet u door ruimte in te nemen en rustig de zaal rond te kijken. Als u zich ongemakkelijk voelt bij zoveel starende blikken, kunt u naar het publiek kijken zoals u naar dieren zou kijken. Als een stal vol geiten u aanstaart wordt u ook niet onzeker."
3. Begin nooit met een vraag
Uw speech begint dus met visuele ruimte innemen. Pas daarna gaat u spreken. Frijters adviseert om nooit te beginnen met een vraag aan het publiek. “Door een vraag te stellen verlegt u de aandacht van uzelf naar het publiek. Dat is niet de bedoeling en het publiek wil dat ook niet. Ze zijn gekomen om naar u te luisteren.” Begin liever simpel met vertellen waarover u het gaat hebben.
4. Wees niet aardig
“Wie op een podium staat wil vaak aardig gevonden worden. Maar daarvoor staat u er niet. U staat er voor de presentatie. Uw publiek verwacht een heldere boodschap, meer niet. Bovendien: aardige personen zíjn gewoon aardig, die hoeven dat niet te spelen, mensen voelen het wel.”
5. Kijk mensen niet in de ogen
Mensen lang in de ogen kijken is aangeleerd gedrag uit onze cultuur, zegt Frijters. Niemand voelt zich er prettig bij. “Als dieren elkaar lang in de ogen kijken, gaan ze vechten. Mensen zijn ook geïntimideerd als je ze lang aankijkt. Bovendien raak je zelf ook geblokkeerd. Kijk daarom niet alleen naar iemands ogen maar ook naar iemands mond of haar.” Als u voor een groot publiek spreekt, kijk dan tijdens de presentatie naar groepjes in de zaal. Is het gezelschap klein, kijk dan individuele personen één voor één kort (!) aan.
6. Let niet op uw adem
Wellicht is u in het verleden wel eens geadviseerd om als middel tegen de zenuwen uw ademhaling omlaag te brengen. Van Pieter Frijters mag u die tip meteen vergeten. “Door op uw ademhaling te letten keert u naar binnen, terwijl u zich juist op de buitenwereld wilt richten. Maak u niet druk om wat er in uw lichaam gebeurt. Iedere poging tot controle ontaardt in het tegendeel.”
7. Praat met uw handen
Uw handen kunnen uw verhaal ondersteunen. De emoties in uw speech worden er sterker door. Uw handen geven naast uw woorden het verschil aan tussen serieus, grappig, hard of zacht. Wees dus niet bang om ze te gebruiken. Dit kunt u eventueel wel thuis oefenen, door met uw handen te praten als u een willekeurig verhaal aan vrienden of familie vertelt.
8. Laat u niet afleiden door zenuwen
“Mensen worden zenuwachtig omdat ze door de ogen van anderen naar zichzelf kijken. Voorkom dit door contact te maken met het publiek, kijk de zaal rond en neem details van mensen in u op, zoals bijvoorbeeld kleding. Zorg in de aanloop naar de presentatie dat uw tenen ontspannen zijn. Gekromde tenen zijn funest, die geven een seintje aan de longen en die gaan verkampen. Ontspannen tenen leiden tot meer ruimte in de longen en dus meer lucht.”
9. Maak goed gebruik van uw stem
“Als u begint te spreken, zet dan wat harder in dan u gewend bent. Door wat harder te praten keert u naar buiten in plaats van naar binnen. Eindig zinnen door uw stem omlaag te brengen. Daarmee zet u een duidelijke punt achter de zin en blijft deze niet als een vraag in de lucht hangen. Zinnen laag eindigen geeft overtuigingskracht.”
10. Hou het kort en simpel
Tien minuten is meer dan genoeg voor uw speech. Als het langer wordt verliezen mensen al snel hun aandacht. Doe ook niet onnodig ingewikkeld. Geen vaktermen en ingewikkelde cijfers. Een goede speech is voor iedereen te begrijpen.
Lees ook:
-
Nooit meer een slaapverwekkende speech
-
Succesvol speechen dankzij anekdotes
-
Hoe hou je de twitteraars bij de les?
-
Presentatie? Houd uw zenuwen in bedwang
