Haar jeugd was harmonieus, zorgeloos en vol van fantasie. En ook nu houdt Merel van Vroonhoven niet van conflicten.
Als klein meisje koesterde het NS-directielid een fantasie. Als ik later groot ben, dacht ze, dan heb ik een heel groot huis. “Met een tuin. En in die tuin staat een grote schuur. Daar woont een nijlpaard. Míjn nijlpaard.”
Haar liefde voor het nijlpaard was in haar eerste levensjaren groter dan de praktische bezwaren. “Als mijn ouders me vroegen: en met wie ga je dan trouwen? Dan zei ik: geen idee… Wie wil er nou trouwen met een meisje met een nijlpaard in de tuin?”
Kikkervisjes
Zorgeloos was haar jeugd. In de polders van Strijensas, een gehucht in de Hoeksche Waard, ving het latere directielid van de Nederlandse Spoorwegen ‘eindeloos kikkervisjes’, ze viste er ‘s zomers, leerde er schaatsen en paardrijden.
Vader was als chirurg dagelijks bezig met ziekte en dood, maar nam zijn werk nooit mee naar huis. Het belangrijkste wat Merel van haar vaders werk bemerkte, waren zijn arbeidstijden: het gezin wachtte met de avonddis tot vader de laatste hechting had gelegd. Niet zelden schoof hij pas na 9 uur ’s avonds voor de maaltijd aan. Tot die tijd was het gezin “één groot huishouden van Pippi Langkous, met de keuken vol brooddeeg en verkleedpartijtjes af en aan”. Voor de kleine Merel een droomjeugd.
Na haar middelbareschooltijd – aan het Maurick College in Vught – studeerde Van Vroonhoven in Delft. Wonend in een huis met elf andere dames van studentencorps Phoenix, studeerde zij Geofysica. En ontmoette zij haar latere man. Met haar bul op zak verruilde Merel haar elf huisgenotes voor één man en haar vrije leven voor een baan bij de ING Groep. In 2002, toen zij inmiddels marketingdirecteur van Nationale Nederlanden in Polen was, werd ze gepolst om de pensioentak van dat bedrijf in Nederland te leiden. En zo trad ze op 34-jarige leeftijd toe tot de directie van de verzekeraar. Ook werd ze moeder van twee kinderen. Haar leven veranderde.
Één groot verdriet
Op haar 40ste – ze was net lid van het MT van ING Investment Management geworden – scheidde het stel. Van Vroonhoven: “We keken elkaar aan en beseften dat het niet goed zat. De keuze was óf samen elkaars leven zuur te maken óf harmonieus uit elkaar te gaan.”
De echtscheiding, in Van Vroonhovens woorden ‘één groot verdriet’, zette haar aan het denken. Aan haar eigen ouders die nog altijd twinkelingen in hun ogen krijgen als ze elkaar zien. Maar vooral aan haar jeugdjaren, vol van haar eigen dromen. Aan haar nijlpaard: Wie wil er nu trouwen met een meisje met een nijlpaard in de tuin? Op haar 40ste verjaardag werd het haar even te veel. “Ik dacht: daar zit je dan! Ogenschijnlijk succesvolle zakenvrouw. Met een mooie directiefunctie. Alles voor elkaar. En kijk eens hoe succesvol ze nou echt is…”
Reizen
Ze besloot een reis te boeken: met de Trans-Siberië Express naar Mongolië. Dat reizen is sindsdien een hartstocht. Met haar inmiddels 70-jarige moeder reisde ze vorig jaar van Istanbul naar Amman. Avontuur houdt het meisje in Van Vroonhoven springlevend. Vanaf haar hoge hakken – in een prominent in haar woning staande vitrine pronken 32 vooral roodkleurige pumps – beschouwt zij de wereld met haar verbeeldingskracht. “Ik geloof dat alles zijn functie heeft. Alles wat er in mijn leven gebeurt, is op een of andere manier met elkaar verbonden.”
Zo ook de belangrijkste les in haar leven, die ze aan haar vader te danken heeft. Op de middelbare school was Merel een ‘heel serieus meisje’: “Ik deed van alles. Zong in een band. Speelde hockey. Deed toneel. Toen ik ook nog een achtste vak wilde doen, greep mijn vader in. Hij zei: dat kun je doen, maar het is ook belangrijk dat je een leuk mens bent. Er is meer dan alleen maar hoge cijfers halen. Dat is typisch mijn vader: Een aardig mens zijn vindt hij belangrijker dan ambitie.”
Harmonie
Nog altijd hoopt Van Vroonhoven “een aardig mens te zijn”. Ze is, zo erkent ze, van nature geneigd “de harmonie te bewaren.” Het is een eigenschap die past bij haar directiefunctie bij NS. De levensles van haar vader klinkt door, ook nu ze verantwoordelijk is voor het vastgoed en de retail van de stations, het hogesnelheidsverkeer en het buitenlandbedrijf van NS. “Mijn vader zei altijd dat je geregeld een streep in je agenda moet zetten. Dus niet nóg een vergadering. Niet nog een achtste vak volgen.”
Vraag en antwoord
Dacht uw vader dat u dat achtste vak niet aan zou kunnen?
“Absoluut niet! Mijn ouders hebben me nooit het gevoel gegeven dat ik dingen niet zou kunnen. Ik ben bijvoorbeeld een heel slecht chauffeur. Talloze auto’s reed ik in de prak toen ik mijn rijbewijs kreeg – ook die van mijn ouders. Ik heb er nooit een onvertogen woord over gehoord.”
Had u ooit ruzie met uw ouders?
“Wat denk je? Nee, ik heb überhaupt zelden ruzie. Ik zoek de harmonie.”
Wat doet u als een ondergeschikte op een conflict met u uit is?
“Dan hebben we het erover.”
Vindt u zulke gesprekken moeilijk?
“Aanvankelijk was dat heel ingewikkeld. Ik heb het liefst dat zelfs moeilijke besluiten harmonieus tot stand komen. En als dat niet lukt, vind ik dat ingewikkeld. Dan moet ik even ademhalen, een nachtje slapen en dan gewoon doen wat ik moet doen.”
En als iemand tegenover u emotioneel wordt?
“Ik denk dat ik mij door sommige mensen eerst geïntimideerd voel. Ik ga dan op zoek naar wat daarachter zit. Als jij in je woede wel gaat staan, maar niet gaat slaan, dan zegt dat mij iets. Vroeger zou ik eerder geneigd zijn mensen te pleasen om de harmonie te herstellen. Nu is mijn neiging om heel vriendelijk te blijven en te benoemen wat ik zie. Dan zeg ik bijvoorbeeld: ‘Jij wordt nu heel erg boos. En je reageert op een kortaffe manier en ik vind dat niet prettig.’ Dat helpt. Het is nog steeds niet dat ik al mijn emoties beheers, maar ik kan ze wel steeds beter aanvoelen en aansturen. En ik denk ook heel vaak: ik heb geen haast. Ik kan ook eerst gaan slapen en je daarna terugbellen. Ook al is het mijn eerste natuur, ik hoef niet meer iedereen te pleasen.”
Bent u bereid in uw zoektocht naar harmonie principes in te leveren?
“De meeste dingen vind ik niet zo principieel. En ik heb van nature de neiging om me in andermans situatie te verdiepen. Maar de grens is voor mij helder: als mensen misbruik maken van mijn inlevingsvermogen, ben ik er snel klaar mee.”
U heeft veel te maken met politici. Als zij het kunnen, halen ze overal gewin uit. Bent u daaraan gewend?
“Je moet daar niet naïef in zijn. De belangen in de politiek lopen vaak uiteen. Onderhandelingen zijn altijd grillig. Er kan altijd iets onverwachts gebeuren. Dat onverwachte, daar moet ik nog steeds aan wennen.”
U heeft veel schoenen in huis. Is dat een verslaving van u?
“Nou… Dat is wel een guilty pleasure, ja. Het is mijn handelsmerk, denk ik.”
Wat bedoelt u daarmee?
“Die schoenen zijn iets van mijzelf. Er zijn mensen die altijd vlinderstrikjes dragen, of bretels. Nou, ík draag altijd hoge hakken. Ik bezit zo’n 100 paar pumps, denk ik. En ik draag altijd rode lipstick.”
Deed u dat als meisje al?
“Nee, ik ben daar in Delft mee begonnen. Ik hield als meisje wel van verkleden. Nu koop ik er overal waar ik op reis ga. Alleen toen ik in Oezbekistan was, is me dat niet gelukt. Ik heb ze gezocht, maar alle schoenen daar waren te lelijk.”
In 2009 ging u voor het eerst alleen op reis, naar Mongolië. Viel het mee?
“Het was geweldig! Ja, wagons ruiken muf, maar dat hoort erbij. De ongemakken maken de reis juist erg therapeutisch. Ik kwam met geweldige verhalen terug. Zo geweldig, dat mijn moeder zin kreeg om met mij mee te reizen.”
En zo ging u samen naar Syrië en Jordanië. Spannend…
“Ja. Zo namen we als twee brave, zoete, naïeve Hollandse dames bij de TurksSyrische grens een taxi. Gooit ineens de chauffeur, die alleen Arabisch sprak, een tas vol sigaretten tussen ons in. Meteen gaan de deuren open en beginnen mannen met leren jassen tegen ons te schreeuwen. Moesten we eerst een extra baksjiesj betalen voor we verder het land inmochten, richting Damascus.”
Wat leert u van zo’n ervaring?
“Je moet aanvoelen wanneer je kunt aanvallen en wanneer je beter stil kunt zitten. Dat heb ik wel geleerd. Of het gaat om mijn huwelijk, werk of relaties, ik voel wat ik moet doen. En als het dan anders wordt dan ik had verwacht, pas ik me aan. Dat spel, aanvallen of soms toch niet, dat is een kwestie van ouder worden, ervaring opdoen.”
Terug naar uw jeugd. U droomde als kind van het leven met een nijlpaard in uw tuin. Wilde u zo graag de natuur redden?
“Ja, zo droomde ik. Mijn ouders vonden het een leuk plan. Als kind wilde ik aanvankelijk juf handenarbeid worden, en daarna bioloog, want ik tekende eindeloos dieren. Ik stelde me voor dat ik later zou zorgen voor de natuur, met mijn nijlpaard in een gesloten ecosysteem in mijn achtertuin. Dat zag ik helemaal voor me. Dat dat nijlpaard mij ongeschikt maakte voor een huwelijk, daarvan was ik trouwens ook overtuigd.”
Offerde u zichzelf op om de wereld te redden?
“Ik denk het wel.” Lachend: “Maar dat ideaal is toch vrij snel aan mijn carrière in de pensioensector verloren gegaan.”
Offert u zichzelf nog steeds op?
“Nee. Ik denk inmiddels dat mijn idealen best samengaan met mijn carrière. Ik kreeg onlangs de vraag wat ik zou veranderen als ik alles opnieuw zou mogen doen. En ik dacht direct: de wereld redden! Er is veel meer dan winst maken. Ik denk achteraf dat ik er heel lang over gedaan heb voor ik duurzaamheid weer belangrijk ben gaan vinden. Terwijl ik vroeger zo betrokken was.”
Is het huwelijk van uw ouders een model voor u geweest?
“Ja. De lat lag hoog. Zij hebben nog steeds een gelukkig huwelijk. Er zijn genoeg mensen in mijn omgeving geweest die dat probeerden te relativeren. Die zeiden: ‘Je ouders lijken misschien wel gelukkig, maar dat zijn ze natuurlijk niet.’ Toch weet ik dat ze wel degelijk gelukkig getrouwd zijn. Ze zijn écht gelukkig.”
Was uw echtscheiding de eerste echte tegenslag voor u?
“Ja. Ik moest enorm wennen aan het opnieuw alleen zijn. Ik wist amper hoe een wasmachine werkte. Ik dacht: hoe krijg ik dit in godsnaam voor elkaar? Toen besefte ik dat er veel meer is in het leven dan succes op je werk. Het gaat er niet om hoge cijfers te hebben, of om op je 34ste directeur te zijn bij Nationale Nederlanden. Het gaat erom dat je een compleet mens bent. En carrière maken is daarvan slechts één onderdeel.”
Merel van Vroonhoven
- 1968 Geboren in Blaricum
- 1993 Afgestudeerd Geofysica, Delft
- 1994 Teammanager RVS Verzekeringen
- 1995 Programmamanager ING Groep
- 1997 Manager Corporate Clients, Nationale Nederlanden
- 2000 Directeur Marketing & Sales, Nationale Nederlanden Polen
- 2002 Directeur Pensioenen, Nationale Nederlanden
- 2006 Lid Raad van Toezicht, Technische Universiteit Delft
- 2007 Lid MT Europa, ING Investment Management
- 2009 Lid Raad van Bestuur NS
- Moeder van twee kinderen.
Eerder in deze serie:
>> Dit artikel komt uit MT Magazine. Abonnement?
