Pieter Heerema is een waaghals. In 2016 besloot hij op 65-jarige leeftijd mee te doen aan de Vendée Globe, een solo-zeilrace waarbij hij honderd dagen op zijn schip No Way Back zat. Hij is daarmee de eerste Nederlander die aan deze race meedoet. ‘Ik zit er niet op te wachten om dood te gaan, maar ik vind het leuk om wat meer met mijn leven te doen dan op zaterdag bij Ikea in de rij te staan’, zegt hij erover in FD.
Zijn leven leest als een spannend jongensboek. Het gezin woont vanwege het dubieuze oorlogsverleden van vader Pieter in Venezuela, waar hij in 1958 een betonpaal uitvindt die zeewater kan verduren en betaalbaar is. In de jaren daarna staan de Cariben en Venezuela vol met pieren en bruggen die op deze palen steunen. Het is het begin van offshore gigant Heerema. Op 11-jarige leeftijd in 1962 komt Heerema met zijn familie over naar Nederland.
Na een studie aan de Technische Universiteit Delft bouwt Pieter samen met zijn broers Ruurd, Hugo en Edward en Eric het bedrijf van hun vader uit tot Heerema Groep. Vlak voor diens overlijden in 1981 laat hij schriftelijk vastleggen dat zoon Edward de zaak moet overnemen als hem iets overkomt. In een spaarzaam interview dat Edward in 1992 geeft aan het Algemeen Dagblad zegt hij daarover: ‘Ik was door mijn belangstelling voor de techniek vaders oogappel, waardoor hij anderen tekort heeft gedaan. Daar lag de kiem voor de verwijdering.’
Breuk
Het leidt tot een juridisch touwtrekken, waarin zoon Pieter er uiteindelijk met de buit vandoor gaat om zich directeur en eigenaar van het bedrijf te mogen noemen. Hij koopt zijn broers naar verluidt uit voor 1 miljard gulden, zo’n 455 miljoen euro. Over de breuk zegt broer Edward terugkijkend in 2008: ‘Door uit elkaar te gaan hebben we allemaal de kans gekregen onszelf maximaal te ontplooien en dat is toch waar je uiteindelijk voor leeft. Maar aan de andere kant is het een triest verhaal. Als we bij elkaar waren gebleven waren wij zeker in staat geweest van Heerema een nog veel groter bedrijf te maken dan het nu is.’
Broer Edward neemt voor zijn nieuwe bedrijf bij vertrek 15 medewerkers mee, de enigen die het schip kunnen besturen dat geulen in de zeebodem graaft en daarmee de belangrijkste inkomstenbron van Heerema is. Wat volgt is een strijd op zee, waarbij broer Edward met zijn bedrijf Allseas en Pieter in een race verkeren om de bouw van het grootste werkschip ter wereld. Uiteindelijk lijkt Allseas er met de buit vandoor te gaan, met het schip Pieter Schelte, vernoemd naar zijn vader.
Zeilen
Niet alleen voor zijn werk houdt Pieter Heerema zich bezig met het water, ook in zijn vrije tijd is hij er vaak te vinden. Een zeilbrevet of zwemdiploma heeft hij niet, maar Heerema is een fervent zeiler. Zijn deelname aan de Vendée Globe, waar hij uiteindelijk als zeventiende van de dertig deelnemers eindigt, levert hem in 2017 de titel Zeiler van het Jaar op.
Zakelijk wist Heerema zich ook goed staande te houden: In 2014 sluit hij een contract met BP van 1 miljard dollar voor de kust van Angola. Het zakendoen legde hem geen windeieren: in 2016 werd zijn vermogen door Quote geschat op 1 miljard euro, goed voor de 17e plek in de lijst.
Hoewel het dus met Heerema goed gaat, gaat het met zijn bedrijf een stuk minder goed de laatste jaren. Het bedrijf had last van de lage olieprijs en oliebedrijven die investeringen daardoor uitstelden. In 2016 ontsloeg hij al honderden personeelsleden, deze week werd bekend dat daar nog eens ongeveer 350 banen bijkomen. Het bedrijf beëindigt de activiteiten op het gebied van installatie van offshore pijpleidingen, een markt waar grote concurrentie in bestaat. Waar de ontslagen precies vallen binnen het bedrijf, is nog onduidelijk.
