Duurzaam ondernemen in China vraagt vooral om een extreem lange adem, want het land is het niet gewend zich te bekommeren om milieu, mensen- en werknemersrechten. “Op politiek niveau is het kwartje gevallen, maar lang niet diep genoeg”, zegt directeur MVO Frans Verspeek van onderzoeks- en adviesbureau Ivam in het Financieele Dagblad.
“Duurzaam ondernemen sluit aan op het streven van de Chinese politieke leiders naar een ‘harmonieuze samenleving’. Maar duurzaamheid betekent voor Chinezen toch vooral: ‘over twintig jaar nog bestaan’.”
Verspeek en zijn Ivam-collega’s ontwikkelden de MVO Toolkit China in opdracht van MVO Nederland, het ministerie van Economische Zaken en de EVD. Het is vooral een lange lijst met struikelblokken geworden.
Een greep uit de moeilijkheden:
- In China is het gebruikelijk om delen van de productie aan andere bedrijven uit te besteden. Dus ook al heeft u uw Chinese partner goedgekeurd op mvo-gebied, dan nog kan een deel van de productie onder slechte arbeidsomstandigheden zijn gemaakt. Volgens Verspeek kunt u dit voorkomen door geen onredelijke deadlines te stellen: “Nederlandse ondernemers moeten weten dat Chinezen nooit nee zeggen en dus voor een praktische oplossing kiezen.”
- Het Chinese systeem om de bevolking te registreren. Wie in een stad geregistreerd staat heeft meer rechten dan een plattelandsbewoner. Gelijke betaling voor een plattelandsmigrant en een stedeling is daarom onmogelijk in China.
- Op milieugebied heeft de Chinese overheid een flinke inhaalslag gemaakt: wet- en regelgeving is behoorlijk aangescherpt. Maar de handhaving ervan laat te wensen over. Frustrerend genoeg worden buitenlandse bedrijven veel strenger gecontroleerd dan Chinese ondernemingen.
- Ook wanneer een bedrijf zich strikt aan de regels houdt, is dat geen garantie dat het verantwoord met het milieu omgaat. Zo mag afvalwater in het riool worden gestort, terwijl dat nog maar mondjesmaat gezuiverd wordt.
- Het gebrek aan transparantie zorgt voor veel problemen. Zo is er de alom aanwezige corruptie, onbetrouwbare dat en is vaak niet duidelijk bij wie verantwoordelijkheden liggen of hoe u een vergunning ergens voor kunt krijgen.
Toch verantwoord ondernemen? Dan heeft u vooral veel geduld nodig. Want het kan wel, vindt Verspeek. “Er zijn voldoende bedrijven in China waarmee je een op mvo gebaseerde zakenrelatie kunt aangaan. Je zult je moeten verdiepen in de locale omstandigheden. Daarnaast is het opbouwen van een vertrouwensrelatie met je potentiële zakenpartners essentieel om zekerheid te verkrijgen dat het in China loopt zoals je als Nederlands bedrijf wilt.”
