Er is een bewezen effect tussen genoeg slaap en effectief leiderschap. Dat zeggen althans 2 Nederlandse McKinsey-consultants.
In een artikel op Harvard Business Review zeggen Nick van Dam en 'slaapspecialist' Els van der Helm dat uit eigen onderzoek blijkt dat 43 procent van de topmanagers niet genoeg slaapt tijdens zeker 4 nachten in de week. Een slechte zaak, niet alleen voor de mensen zelf, maar vooral ook voor de bedrijven die ze leiden, aldus de consultants.
Prefrontale cortex
De link tussen slaap en leiderschap ligt volgens hen in de neocortex, het laatste deel van het brein dat is geëvolueerd, en dat verantwoordelijk is voor functies als onze zintuigen en onze taal. En dan vooral in de prefrontale cortex, het deel van de neocortex dat betrokken is bij alle moeilijke problemen waar we voor staan. Neurowetenschappers hebben ontdekt dat vrijwel alle delen van onze hersenen redelijk kunnen omgaan met te weinig slaap, maar dat juist de prefrontale cortex dat níet kan: juist de vaardigheden die een groot beroep op dat hersendeel doen, lijden het eerst onder slaapgebrek.
4 gedragingen cruciaal
Eerder onderzoek van McKinsey heeft volgens de consultants de sterke relatie al aangetoond tussen prestaties van de leiders van een organisatie en de prestaties van die organisatie zelf. Daarbij bleken 4 vormen van gedrag bepalend voor de effectiviteit van een leider:
- Probleemoplossend vermogen
- Sterke oriëntatie op resultaten
- Het zoeken van verschillende perspectieven
- Het steunen van anderen
Twee keer zoveel inzicht
Alle 4 de gedragingen hangen samen met voldoende slaap, aldus de Amsterdamse consultants. Zo blijkt dat iemand die 20 uur wakker is even goed presteert op een groot aantal taken als iemand die officieel dronken is. Uit ander onderzoek blijkt dat een goede nachtrust leidt tot nieuwe inzichten: participanten in dat onderzoek die voldoende sliepen vonden twee keer zo makkelijk een verborgen route in een bepaalde taak als participanten die slaap tekort kwamen.
Slaap er nog eens een nachtje over
Ook leergedrag hangt sterk samen met slaap. Tijdens onze slaap halen we informatie uit ons geheugen, maken we nieuwe verbindingen, en 'coderen' we nieuwe informatie: essentiële processen om nieuwe perspectieven te leren zien. Ook tunnelvisie is te voorkomen met voldoende slaap, en zelfs de reductie van bias in beslissingsprocessen. 'Een nachtje erover slapen' wordt dus bevestigd door de wetenschap, aldus de auteurs.
Aanbevelingen
Wat vrij recent onderzoek uitwijst is dat bovendien slaap goed is om mensen vertrouwen te geven. Er zijn zelfs studies die uitwijzen dat medewerkers minder betrokken zijn als hun leiders een slechte nachtrust hebben. Het leidt voor McKinsey onder meer tot de volgende aanbevelingen:
- Organiseer een trainingsprogramma voor bewustwording van het belang van slaap.
- Maak beleid om slaap aan te moedigen, en in ieder geval slaaptekort te ontmoedigen. Let daarbij op reisschema's, e-mailbeleid, teamwerk, zeker in verschillende tijdszones en werktijdlimieten.
Practice what you preach
De McKinsey-consultants zijn de eerste om toe te geven 'dat zelfs onze eigen mensen niet altijd practice what we preach'. Wat dus soms nodig is, is dus een cultuurverandering. Maar er is nog een belangrijk argument vóór meer slaap: het voorkomt burn-outs. Een recente studie van Harvard Medical School laat zien dat 96 procent van de senior leiders ten minste enige vorm van burn-out heeft meegemaakt. Van hen noemde 1 op de 3 de situatie zelfs 'extreem'.
96 procent van de senior leiders heeft ten minste enige vorm van burn-out meegemaakt'
Stress en slaap versterken elkaar
Er is veel bewijs dat stress en slaapgebrek elkaar versterken, aldus de McKinseyanen. Minder slaap is meer stress, meer stress leidt tot moeilijker slapen. Daarbovenop leidt slaapgebrek ook nog eens tot minder betrokkenheid op het werk. Het is tijd dat organisaties manieren vinden om mensen meer te laten slapen, zeggen de consultants, om zo een einde te maken aan de productiviteit die verloren gaat en de stijgende zorgkosten die het resultaat zijn van slaapgebrek. Voor straks dus: welterusten!
Bron: HBR. Foto via Flickr.com
