Gezag op de werkvloer is een kwestie van droogzwemmen, zelfkennis en timing. Uw leidinggevende aspiraties krijgen met deze acht stappen net dat ene zetje die ze nodig hebben.
Stap 1 – besef: gezag is te leren
Screw it, let’s do it! Lessons in life and business. Het is de titel van het boek waarin Richard Branson zijn succesrecepten voorschotelt. Hierin lezen we hoe hij als jochie van vier op een willekeurige dag door zijn moeder uit de auto wordt gezet met enkel en alleen de boodschap: vind de weg naar huis op eigen kracht. Pas tegen middernacht – het Spartaanse experiment bezorgt de moeder inmiddels toch wat ongerustheid – komt de kleine Richard thuis. Koud, hongerig en moe. Máár… mission accomplished. Ma Branson stoomt haar zoon voortdurend klaar voor een leven als toekomstig leider. Ze leert hem vechtlust en onafhankelijkheid en weet de dan nog piepjonge Richard Branson ervan te overtuigen dat hij alles kan bereiken. Wat we hiermee duidelijk willen maken? Dat gezag is aan te leren. Natuurlijk is een portie aangeboren leiderschap meer dan welkom, maar besef dat u ook voor de klus als gezaghebber kunt worden klaargestoomd.
Stap 2 – Zelfkennis en zelfontplooiing
Nu is het tijd om voor de spiegel te gaan staan. Managers met een ogenschijnlijk natuurlijk gezag kennen hun eigen sterke en zwakke punten maar al te goed. Een niet te onderschatten vaardigheid. Het stelt ze in staat om talenten als een dikke laag sneeuw over hun minder sterke eigenschappen heen te leggen. Weet met andere woorden wie u bent, wat u kunt, maar vooral ook wat u aan anderen moet overlaten.
Stap 3 – Wees een kameleon
Verschillende situaties vragen om een verschillende aanpak. Houd daarom niet halsstarrig vast aan één zogenaamde wonderformule, maar pas u aan op de mens en de situatie. Neem Guus Hiddink. Hij kijkt, analyseert en past vervolgens per voetballer zijn strategie aan. Dat stelt hem in staat om kampioenenelftallen te smeden waarin lastige vedettes en minder getalenteerde waterdragers als één gestroomlijnde machine samenwerken. Beiden met dat ene ultieme doel voor ogen: winnen!
Stap 4 – Gooi geldingsdrang overboord
Dominant gedrag betekent nog geen dominante uitstraling. Echte leiders voelen goed aan wanneer ze zich even op de achtergrond moeten houden. Die hebben niet de drang om zich bij iedere beslissing te laten gelden als de strijdlustige generaal die zijn troepen bevelen uitdeelt. Daar heb je hem weer, galmt het dan al snel door de verschillende etages van het kantoor. Zoek liever mensen binnen de organisatie die uw visie op de juiste manier over de bühne kunnen gooien.
Stap 5 – Betrek anderen bij uw besluit
Het gezag van George Bush was in zijn laatste dagen als president van de Verenigde Staten naar het vriespunt gedaald. In de acht jaar daarvoor was Bush als een olifant door de porseleinkast gedenderd, daarbij niet tot nauwelijks rekening houdend met de belangen en gevoelens van anderen. “You’re either with us or against us.” Als gevolg daarvan waren mensen over de hele wereld hem inmiddels meer dan zat. De les die we hieruit kunnen trekken: proef voor u een besluit neemt eerst eens de stemming binnen de organisatie. Kant-en-klare veranderingen willen doorvoeren die op geen enkel punt met uw medewerkers zijn besproken, stuiten doorgaans op de meeste weerstand. Uw gezagehebbende rol als captain brokkelt op die manier langzaam maar zeker af.
Stap 6 – Laat u niet isoleren
Terug weer even naar Richard Branson. Zijn Virgin-imperium keert elke maand de salarisstrookjes uit van ruim 35.000 mensen, verspreid over de hele wereld. Maar wie nu denkt dat de excentrieke miljardair zijn beleid vanuit een ivoren toren uitstippelt heeft het mis. Zo lezen we in zijn boek wederom hoe hij voortdurend een thermometer in de organisatie steekt, onder meer door regelmatig een kop koffie te drinken met een willekeurige medewerker van één van zijn honderden Virgin Musicstores. Zorg er dus voor dat mensen binnen de organisatie zich ten allen tijde vrij voelen om aan te kloppen voor een vraag, een mededeling of – belangrijk! – kritiek. Topmanagers die zich nooit op de werkvloer laten zien, stuiten doorgaans op meer verzet en onbegrip op het moment dat er lastige besluiten worden doorgevoerd.
Stap 7 – Accepteer fouten
Angst inboezemen is niet het type leiderschap waarmee u vooruit kunt in deze 21e eeuw. Als teamcaptain is het juist belangrijk dat u het gevoel uitstraalt dat er fouten gemaakt mogen worden. Werk daarom actief aan een bedrijfsklimaat waarin nieuwe ideeën worden gestimuleerd en geef uw medewerkers de vrijheid om deze zelf uit te werken. Als manager is het vooral zaak om anderen uit te laten blinken. Dat dwingt respect en geloofwaardigheid af.
Stap 8 – Timing
Pieken op het juiste moment. Er staan als de organisatie onder vuur ligt en weten wanneer de camera’s op u gericht zijn. Dit zijn de belangrijke momenten die gezag kunnen maken en breken. Zo was het in de zomer van 2001 niet best gesteld met de populariteit van Robert Giuliani. Ondanks zijn succesvolle fight against crime, genoot de burgervader van New York vooral bekendheid als man die patent had op onhandige uitspraken. Dat veranderde plotsklaps op 11 september. Camerateams vanuit de hele wereld legden vast hoe hij zich op dat ene crisismoment een echte leider toonde. Zijn populariteit schoot als een raket omhoog. Tegen het einde van de maand stond bijna heel New York als één man achter de burgemeester en had zijn gezag de proporties van een superheld aangenomen. Timing dus, een niet te onderschatten factor.
>> Bestel hier het boek van Richard Branson, Screw it, let’s do it!! Lessons in life and business.
Lees meer over leiderschap:
- Managen in recessietijd
- Leren van Afrikaans leiderschap
- Eerlijke communicatie levert het meest op
- Iedereen wil erbij horen, gebruik dat feit
- De meest gemaakte managementfouten
