Arend van Randen gelooft dat niemand in de toekomst nog een baas heeft. 'Over een paar jaar is iedereen even verantwoordelijk.'
Arend van Randen van Arpa vindt dat Nederland toe is aan het gedachtegoed van Ricardo Semler. Van Randen ziet de belangstelling sterk toenemen. Met zichzelf als beste voorbeeld. 'Wij zijn 20 jaar geleden begonnen als softwarebedrijf en hebben alle denkbare fouten gemaakt, zoals een verkeerde overname en bijna een faillissement', zegt de oprichter en partner van het trainingsinstituut, dat met 20 medewerkers een jaaromzet van 5 miljoen omzet draait.
Lees ook ons interview met Ricardo Semler: 'Het tijdperk van wijsheid is begonnen'
Samenwerking veranderd
Van Randen zegt dat de filosofie van Semler zijn bedrijf volledig op zijn kop heeft gezet: 'Tien jaar geleden kreeg ik het boek ‘Semco-stijl’ van Ricardo Semler cadeau en sindsdien is niet alleen ons bedrijf en product, maar onze hele samenwerking veranderd. De ideeën van Ricardo Semler van vertrouwen en openheid hebben we zelf geïmplementeerd. Alle bedrijfsinformatie en ook de salarissen zijn openbaar. Daarnaast bieden we nu ook trainingen aan managers in de Semco-filosofie.'
Bouw op zijn kop
‘We begonnen met één training, inmiddels trainen we zo’n 2.500 managers per jaar. We zijn dus nu vooral een trainingsinstituut in plaats van een softwarebedrijf. We hebben daarmee onder andere de bouwwereld op zijn kop gezet en bij veel bouwbedrijven als BAM en Dura Vermeer de manier van werken ingrijpend veranderd. Het is nu veel meer een omgekeerde piramide, waarbij de mensen die het werk moeten doen de beslissingen nemen. Als je ziet hoeveel belangstelling er nu is voor het gedachtegoed van Semler: dat zijn echt niet een stel idioten die maar wat doen. De tijd is er rijp voor in Nederland.’ De uitgangspunten van de trainingen van Arpa zijn de ideeën van Toyota over de lerende organisatie en de ideeën van Semler over loslaten. ‘Als je echt kwaliteit wilt bieden als bedrijf zul jij je steeds moeten blijven ontwikkelen. En om te kunnen leren moet je kunnen loslaten. Zo leer je jouw kinderen ook fietsen. Als het management niet los kan laten gaat het niet gebeuren.’
Hoe kan je loslaten?
En laat loslaten nou het moeilijkste zijn voor bestuurders. ‘We worstelen er zelf ook al 10 jaar mee. Het blijft lastig om toch niet steeds de beslissingen zelf te nemen als partner of baas van een bedrijf. Je moet je hele bedrijf omgooien en steeds weer je aannames onderzoeken. Het is een complete mindshift. Het zijn oude reflexen om overal weer afdelingen en managers voor neer te zetten. Ook voor de backoffice hadden we bijvoorbeeld weer een manager aangesteld. Maar die is na een paar maanden een andere functie gaan vervullen omdat ze aangaf dat de medewerkers geen aansturing nodig hebben en geen manager dulden.’ Vergis je niet, het is een lang proces om volledige vrijheid en verantwoordelijkheid in een bedrijf te verankeren, zegt Van Randen.
De ploetertocht
‘Wij worstelen er zelf al een hele tijd mee en hebben nog steeds niet alles toegepast. Het is een ploetertocht. Ook de medewerkers hebben de neiging om voor grote beslissingen de steun van de partners te vragen. Nu hebben we een groot bord opgehangen met een van de uitspraken die Semler vaak gebruikt: ‘It's better to ask for forgiveness than to ask for permission.' Het gaat steeds beter: iedereen in het bedrijf neemt steeds beter zelfstandig beslissingen. De volgende stap zou zijn om alle medewerkers ook mede-eigenaar te maken van het bedrijf.’ Van Randen gelooft dat wij straks onze kinderen moeten uitleggen dat we in deze tijd nog een baas hadden. ‘Dat gaan ze echt niet meer geloven. Eerst hadden we de slavernij, toen kwamen bazen en over een paar jaar is iedereen even verantwoordelijk.’
Meer over Ricardo Semler?
-
Wat is de impact van Semler in Nederland?
-
Interview uit 2014: 'Het tijdperk van wijsheid is begonnen'
-
Interview uit 2006: 'Geef mensen de ruimte'
