Ook bij u op de werkvloer kunnen hiv-patiënten rondlopen. Vanwege het stigma dat we er met z'n allen op plakken, weet u dat alleen niet. Een kleine update van de stand van zaken op Wereld Aidsdag.
De kans dat u een besmette werknemer in dienst heeft, wordt steeds groter. In 2008 kwamen er 1700 nieuwe hiv-geïnfecteerden bij, terwijl de teller een jaar eerder op 1200 bleef steken. Het aantal hiv-positieve mensen dat er in ons land geregistreerd is, staat op 14.960, zo blijkt uit cijfers van de stichting HIV Monitoring.
Klaar
Hiv-patiënten zijn er niet zomaar klaar voor de arbeidsmarkt opnieuw te betreden, zoals de werkzoekende garde die de ziekte níet heeft. Daarom startte Agens samen met onder meer de HIV-Vereniging Nederland en het UWV in 2004 een speciaal reïntegratietraject voor mensen met hiv. En zo'n traject is nog steeds hard nodig, vertelt Daniëlle Mantel, coach van het project 'Positief werkt'.
'Hij zal wel homo zijn'
"Er zijn nog enorm veel vooroordelen over hiv. Mensen vragen zich bijvoorbeeld af: hoe zei hij of zij eraan komen? ‘Oh, hij zal wel homo zijn.' Of ze denken nog steeds ze dat besmet kunnen raken van uit hetzelfde kopje drinken of van elkaar de hand schudden", vertelt Mantel. "Feit is, dat iedereen het kan krijgen en dat wij hier een doorsnee van de samenleving zien."
Informatie
De oplossing klinkt eigenlijk best simpel. "Werkgevers en ook werknemers moeten veel beter geïnformeerd worden. Wat is hiv? Hoe kom je eraan? Maak duidelijk dat dat niet kan door elkaar aan te raken. Wat zijn de consequenties voor iemand die het heeft?"
Veiligheid
Daarnaast moet het bedrijf zich goed houden aan zijn veiligheidsprotocollen, zodat eventueel besmettingsgevaar wordt voorkomen. "Ieder bedrijf hoort een veiligheidsprotocol met voorschriften te hebben. Dat heeft niets met hiv te maken, maar met de veiligheid van medewerkers in het algemeen. Wat voor voorschriften dat zijn, verschilt per bedrijf. Een productiemedewerker heeft met hele andere dingen te maken dan een secretaresse", schetst de coach.
Pilletje
Mensen met hiv zijn volgens Mantel net zulke goede werknemers als mensen zonder de ziekte. "Dat heeft er mee te maken dat de behandeling is veranderd. De toekomst van hiv-patiënten ziet er nu veel rooskleuriger uit. Ze kunnen vaak toe met één pilletje per dag en hoeven maar één keer in de drie maanden op controle." Veel mensen weten niet dat de perspectieven zo veel verbeterd zijn en dat houdt het stigma mede in stand.
Wel of niet vertellen
Als mensen met hiv toch even goed werken, moeten ze het dan wel of juist niet vertellen? "Van de hondervijftig mensen die wij hebben begeleid, heeft maar één persoon het aan zijn werkgever verteld", vervolgt ze. "We merken dat werkgevers niet weten hoe ze ermee moeten gaan." Op de vraag of het beter zou zijn als hiv bespreekbaarder wordt, kan Mantel geen eenduidig antwoord geven. "Eigenlijk zou het zo moeten zijn dat je het gewoon kunt vertellen aan je baas en je collega's. Maar vanwege het stigma dat er nog aan kleeft, is het weer beter om erover te zwijgen."
Verdwijnen
Verdwijnt het stigma langzaam maar zeker niet een keer naar de achtergrond? "Ik wou dat ik dat kon zeggen. Ik merk dat mensen het nog steeds niet durven vertellen. Patiënten vertellen het soms pas voor het eerst openhartig tijdens de eerste training bij ons", geeft ze aan. "Wij noemen zelf het woord 'hiv' niet eens in de post die we versturen. Voor het geval een familielid de brief per ongeluk openmaakt. Zo erg is het dus nog steeds, en dat is zorgelijk."
Ideaal
Het zou ideaal zijn wanneer er geen speciaal reïntegratietraject voor hiv-patiënten meer nodig is. "Maar dat is toekomstmuziek; dat is nu nog niet mogelijk. Mensen die jaren geleden hoorden dat ze hiv hadden, stopten vaak direct met werken en gingen op reis om van het leven te genieten. Ze maakten geregeld schulden of raakten verslaafd", vertelt Mantel. "Mensen die er negen tot vijftien jaar uit zijn geweest, kun je niet in één week arbeidsmarktklaar maken."
