Oktober is de maand van vallende bladeren, regen en hagel. Bij het KNMI in De Bilt wordt elke depressie met grote aandacht in de gaten gehouden. Steeds meer wordt weersinformatie grondstof in de machinerie van de BV Nederland.
“Het klinkt misschien dramatisch,” zegt Cees Molenaars, hoofd communicatie bij het KNMI. “Maar ons werk houdt zich soms met leven en dood bezig.” Bijvoorbeeld als het Biltse instituut een weeralarm moet afgeven. “Denk aan invallende ijzel tegen de
avondspits. Het gaat er om de samenleving te behoeden voor ongelukken door gevaarlijk weer.”
Weersverwachtingen en -waarschuwingen zijn de bekendste activiteiten van het KNMI, maar niet de enige. Het bedrijf is een overheidsinstituut dat alle meteorologische ontwikkelingen in en rond Nederland in de gaten moet houden.
Klimaatstudies en seismologisch onderzoek worden hier ook gedaan. Er werken 470 mensen, voornamelijk met wetenschappelijke achtergrond. “Het tekent de sfeer”,
zegt Molenaar. “Er zijn veel inhoudelijke discussies, soms op het scherpst van de snede. Die zesjescultuur van Balkenende hebben we hier niet.”
Smaken manager
De samenstelling van het personeel heeft gevolgen voor de organisatiestructuur. Kenniswerkers voelen zich prettig in een platte organisatie met veel verantwoordelijkheid. Hoofddirecteur Frits Brouwer, die op 1 juli 2004 aantrad, heeft het aantal managementlagen teruggebracht van vijf naar drie. “En hier zitten twee van de drie,” zegt Brouwer, rondwijzend naar zijn managementteam. De hoofddirecteur zelf vormt de bovenste laag, daaronder komen de sectordirecteuren.
Verder zijn er alleen nog afdelingshoofden; meer smaken manager kent het KNMI niet meer. Het mt vergadert wekelijks om en om: in de ene week een ‘echte’ vergadering, in de andere een lunch. De vraag die op tafel ligt is hoe het eigen product kan worden verbeterd, zonder extra kosten. Verbeteringen zijn altijd aan de orde: hoe accurater
de weersvoorspellingen, hoe beter de afnemers (boeren, weggebruikers etc.) te waarschuwen zijn. Toch moet op de kleintjes worden gelet, in zijn drie jaar als hoofddirecteur moest Brouwer van opdrachtgever het ministerie van Verkeer en Waterstaat al een flinke kostenbesparing doorvoeren.
Komende hoosbuien
Nu de weersverwachtingen steeds beter worden, stijgt hun economische waarde.
Het KNMI levert voorspellingen op maat aan organisaties, die ze in hun bedrijfsvoering kunnen inpassen. Waterschappen zijn op de hoogte van komende hoosbuien en kunnen preventief malen. Vliegvelden weten ruim van tevoren op welk tijdstip de mist zal optrekken en kunnen hun vluchtschema’s aanpassen. “Het weer
overkomt je niet meer”, zegt Remco den Besten, sectordirecteur Weer. “Bedrijven kunnen gedetailleerde informatie krijgen. Ze kunnen zich niet meer achter het weer verschuilen als er iets misgaat.” Bij het KNMI betekent het dat men de klanten hierover moet kunnen adviseren. Van ‘nationale weerwaakhond’ verschuift het
zwaartepunt van het werk naar ‘consulent ter preventie van weercalamiteiten’.
