Op advocatenkantoren, bij financiële instellingen en grote ict-bedrijven komen medewerkers op de laatste werkdag voor het weekeinde ‘in trui en spijkerbroek’ naar het werk.
Wanneer het precies is gebeurd, vertellen de geschiedenisboeken niet. Feit is dat Casual Friday in het laatste decennium van de vorige eeuw naar Nederland is overgewaaid uit de Angelsaksische wereld. Wat wel vaststaat, is dat het verschijnsel is begonnen in de jaren ’50 in de Verenigde Staten. Een aantal grote ondernemingen wees de vrijdag aan als de dag waarop hun medewerkers geen das hoefden te dragen en hun nette pak thuis aan het knaapje konden laten hangen, in een poging om de algemene werkmoraal in de groeiende witteboordencultuur op peil te houden. Eind jaren ’70 brak Casual Friday in de VS op grote schaal door dankzij een intensieve lobby van de vrijetijdskledingindustrie, die aan een onstuitbare opmars bezig was. Via de grote Amerikaanse banken overspoelde deze trend de Londense City, vanwaar de oversteek naar Nederland zo was gepiept.
Maar na een onstuimig begin is Casual Friday in ons land sinds een paar jaar op zijn retour, zo bleek uit onderzoek onder 250 grote bedrijven door New Taylor in 2001. Dit heeft ten eerste te maken met het simpele feit dat Nederlanders steeds vaker de volledige werkweek casual gekleed gaan, waardoor aan de vrijdag domweg geen status aparte kan worden toegekend. Maar dat Casual Friday door het bedrijfsleven niet meer massaal wordt omarmd, komt ook omdat vrijetijdskleding bij veel mensen een vrijetijdsgevoel teweeg schijnt te brengen. Met half werk als gevolg.
Maar met dat vrijetijdsgevoel blijkt het in de door MT getoetste praktijk alleszins mee te vallen.
Op het Amsterdamse kantoor van het gerenommeerde advocatenkantoor NautaDutilh gaan op vrijdag alle partners, medewerkers, stagiairs en het ondersteunend personeel gekleed in vrije-tijdskleding. Variërend van de lamswollen trui en bandplooibroek – de middelbare man – tot cowboylaarzen en legergroene rok – de jonge vrouw. Maar aan wie we het ook vragen, iedereen ontkent ten stelligste dat deze dresscode tot mindere prestaties leidt. De meesten hebben in hun kantoor zelfs nette kleding hangen ‘voor het geval dat’. Want bij Nauta telt een werkweek toch echt vijf dagen. Minimaal.
Ook op de burelen van het bestuurscentrum van financieel dienstverlener Achmea in Zeist is de vrijdag een serieuze werkdag. Of in ieder geval niet wezenlijk anders dan de overige werkdagen, waarop iedereen weliswaar formeel gekleed gaat maar waarop bijvoorbeeld de stropdas bij een groot aantal mannelijke medewerkers werkloos in de bureaula ligt (alleen voor een bezoek aan “de tweede”, de verdieping waar de raad van bestuur zetelt, wordt de das even snel omgeknoopt). Op Casual Friday houdt het merendeel van de medewerkers dan ook rekening met het feit dat ze in Zeist op de holding rondlopen. De spijkerbroek is daarom eerder uitzondering dan regel. Het blijft immers wel gewoon werk. Ook op vrijdag.
Op het hoofdkantoor van telecombedrijf T-Mobile in Den Haag loopt het gros van de medewerkers er dagelijks casual bij. Uitzondering hierop vormen de commerciële types, die het contact onderhouden met de buitenwacht: leveranciers of zakelijke klanten. Zij gaan van maandag tot en met donderdag formeel en netjes gekleed om op vrijdag de vale spijkerbroek en hippe gympen uit de kast te halen. Ongeacht de agenda, want alle klanten zijn op de hoogte van het ritueel. Alleen voor afspraken met nieuwe klanten of presentaties bij de hoofddirectie wordt een uitzondering gemaakt. Want ook bij
T-Mobile leveren ze op vrijdag geen half werk.
