Het stof van het Britse veto tegen een nieuw Europees verdrag daalt langzaam neer. Overspeelde premier David Cameron zijn hand of was hij een meesteronderhandelaar?
Cameron eiste in ruil voor een Brits fiat een uitzonderingspositie voor de Londense City. De Britse financiële sector moet vrijgesteld worden van nieuwe regelgeving uit Brussel. De andere Europese leiders gaven niet toe en Cameron besloot een veto uit te spreken over een Europese verdragswijziging.
De reacties zijn verdeeld. Conservatieve, eurosceptische Britse media en politici reageren opgetogen. Zij zien het begin van een fundamentele herziening van de relatie met Europa en prijzen de premier om zijn standvastigheid. Op het Europese vasteland is de teneur dat Cameron zichzelf en het VK buitenspel heeft gezet. In de loop van het weekend begonnen Cameron's coalitiepartners, de pro-Europese Liberal Democrats, zich te roeren. De premier legt maandag verantwoording af in het Britse parlement.
De opstelling van Cameron kan volgens George van Houtem ook een onderhandelingstactiek zijn. Van Houtem schreef een boek over de trucs van het onderhandelen. MT zette met Van Houtem's hulp eerder een aantal dirty tricks van het onderhandelen op een rij. Heeft de Britse premier deze tijdens de Europese top toegepast?
# Bereid je voor en laat je niet in een nadelige positie brengen
Cameron heeft volgens Britse media zijn positie vooraf verzwakt door toe te geven dat er nieuwe regels moeten komen voor het economisch bestuur in Europa. Volgens Van Houtem zit hij sowieso in een zwakke positie omdat het euroblok min of meer verenigd tegenover hem staat. Met stevige eisen heeft hij geprobeerd zijn positie te versterken. “Hij voelt een machtsblok tegenover zich. Daar stelt hij een heel extreem bod tegenover. Daarmee heeft hij wat ruimte voor zichzelf gecreëerd. Maar het is een dunne lijn.”
# Houd emoties in bedwang
In het VK zijn de anti-Europese sentimenten sterk. Onlangs stemde een deel van de parlementariërs van Cameron’s eigen conservatieve partij tegen zijn wensen in voor een referendum over het lidmaatschap van de Europese Unie. De premier heeft deze sentimenten voor een groot deel thuis gelaten. Hij is naar Brussel gegaan met een duidelijk doel voor ogen: het binnenhalen van een uitzonderingspositie voor de Britse financiële sector.
# Zorg voor een correcte afwikkeling
Het is nog even afwachten hoe het gaat aflopen met de top, deze is immers nog niet afgerond. Voor Europese toppen geldt in het algemeen: “the devil is in the detail”. In deze crisis is het steeds zo geweest dat de leiders met grote woorden uit hun overleg kwamen en dat na enkele dagen bleek dat er veel haken en ogen aan de afspraken zaten.
# Durf te overvragen
Cameron heeft volgens Van Houtem zeer stevige eisen gesteld en daarmee zijn positie sterker gemaakt. “De vraag is of hij dat bewust doet, om voor zijn achterban te scoren, of dat hij zegt: "Dat is mijn startpositie, ik heb nu wat wisselgeld gekocht.”
# Wring ze uit, gebruik tijd als partner
Cameron had de tijd aan zijn zijde. De eurolanden willen immers zo snel mogelijk concrete stappen zetten naar een nieuw raamwerk voor het economisch bestuur in de Europese Unie om zo de crisis op te lossen. Cameron heeft het laat laten worden: de top was pas vroeg in de ochtend afgelopen. Maar de door hem gewenste concessies heeft hij niet gekregen.
# Doorzie de tactiek van de tegenpartij en outsmart them
De andere Europese leiders hebben gebruik gemaakt van hun numerieke voordeel. Bovendien hebben ze gesteld dat zonder verdragswijziging de crisis niet wordt bezworen en het VK met zijn blokkade de redding in de weg staat. Cameron heeft zich hier weinig van aangetrokken en gegrepen naar het veto dat hij heeft.
# Gebruik dirty tricks
De meest bekende en meest toegepaste onderhandelingstruc is te zeggen: ik wil wel, maar ik kan niet. Cameron hamert erop dat hij niet met een schoon geweten akkoord kan gaan met een verdragswijziging. Hij heeft ook te maken met een Europa-sceptische bevolking en achterban. Hij kan dus echt niet.
# Zorg voor een goede sfeer en gastronomische lekkernijen
Op de catering tijdens de top heeft Cameron weinig vat. Het sfeerloze gebouw van de Europese raad in Brussel en de massaliteit die bij deze toppen hoort kan hij ook weinig aan doen. De sfeer was naar verluid in ieder geval om te snijden.
