Geen producten in de winkelwagen.
Ze zijn zussen, vrienden, geliefden of kwamen elkaar toevallig tegen. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze dagelijks de mislukkingen en overwinningen delen. En zonder elkaar kunnen ze niet meer. Vijf portretten van duo´s in zaken.
Viktor Horsting (34), modeontwerper en directeur van Viktor & Rolf
“Rolfs beste kwaliteit is zijn creativiteit. Zijn minste kwaliteit? Dat hij al mijn goede ideeën steelt misschien? We werken nu tien jaar samen en merken dat hoe langer hoe minder te onderscheiden is welke inbreng van de een of de ander is. Onze ontwerpen zijn echt van ons samen. We hebben samen een vormentaal ontwikkeld die van ons beiden is: een strak silhouet, een schone taillering, beetje invloed van de haute couture en veel mysterie en fantasie. Onze ideeën ontwikkelen we al pratend in een soort communicatief pingpong. We zijn zo zeer een duo dat ik ons vaak als één persoon zie. Dat laten we ook zien in onze kleding. We kleden ons vaak hetzelfde.
“We kennen elkaar van de modeafdeling van de kunstacademie in Arnhem. We zaten in hetzelfde jaar en werden vrienden. Toen werkten we allebei nog individueel. Pas na ons afstuderen in 1992 zijn we gaan samenwerken en dat is nooit meer opgehouden. Wat ons aansprak in elkaar was dat we dezelfde ambitie hadden: we wisten allebei van het begin aan af dat we naar de top wilden. We willen ook niet alleen voor de Nederlandse markt werken. Wij beschouwen mode als een internationaal fenomeen.
“Het voordeel van een duo is dat je meer relativeert. Samenwerken maakt dingen lichter, maar je gaat ook dieper op dingen in. Omdat je zekerder bent. Alleen is tenslotte ook maar alleen.”
Rolf Snoeren (34), modeontwerper en directeur van Viktor & Rolf
“In mijn eentje ontwerpen zou ik niet kunnen. Viktor en ik zijn zo goed op elkaar ingespeeld. Ik kan het me zelfs niet voorstellen ooit zonder hem te moeten werken. Mijn partner kan er gelukkig goed mee omgaan. Het vraagt natuurlijk wel wat van hem. Hij moet zich erop instellen dat ik nou eenmaal veel werk, weinig tijd heb en eigenlijk dus al getrouwd ben. “Het was niet onze bedoeling levenslang te blijven samenwerken. We herkenden in elkaar dezelfde ambitie en smaak. Pas toen we samen naar Parijs gingen, merkten we dat één plus één bij ons drie is. In je eentje kun je soms blijven steken op een bepaald niveau, samen ga je dieper. We blijven meestal net zo lang praten tot de ideeën zich verdiepen. Tot ze een derde dimensie hebben.
“De eerste zes jaar waren we met z’n tweeën. Het ging ons om de artistieke prestatie, nu is er ook de zakelijke kant van het werk. Zijn we allebei niet sterk in. We zoeken nog een financiële man. We hebben nu ook andere ontwerpers in dienst. We zijn een team geworden. Voor ons personeel, inmiddels tien mensen, zijn we nog wel steeds een Siamese tweeling. Het komt herhaaldelijk voor dat ze iets tegen Viktor gezegd hebben en denken dat ze het tegen mij hebben gezegd.”
Axel Rückert (57), bestuursvoorzitter Getronics
“De commissarissen wilden een duo, ons is dat niet uitdrukkelijk gevraagd, maar de rolverdeling was meteen duidelijk. Er was ook genoeg werk voor twee. Natuurlijk, het is een risico om als tandem te opereren, maar in management moet je nou eenmaal een zeker risico nemen en het is toch ook anders dan in een huwelijk, waarin de verbintenis levenslang is. Ik zie op dit moment eigenlijk geen enkel nadeel in zo nauw samenwerken. Als we niet goed zouden kunnen opschieten, een ander idee hadden over de richting van het bedrijf of erger: als bedrijfspolitieke spelletjes de boventoon gaan voeren, dan zou een duidelijke hiërarchie passender zijn. “Het grappige is dat ik in het team met Klaas veel Franser ben dan dat ik zou zijn als ik met een Italiaan moest samenwerken. Klaas heeft het vierkante, directe en rigoureuze wat Nederlanders kunnen hebben, ik kan daardoor meer het Franse, sociale type uithangen. Ik ben eigenlijk een faux allemand, zoals ik het noem. Geboren en opgeleid in Duitsland, heb ik het vierkante en Cartesiaanse van Duitsers, maar doordat ik meer dan twintig jaar in Frankrijk woon en er heb gewerkt – mijn vrouw is ook Frans, heb ik ook de Franse omgangsvormen en het savoir vivre overgenomen. Ik denk dat de combinatie voor Getronics goed uitpakt.”
Klaas Wagenaar (44), vice chairman automatiseerder Getronics
“Dat Axel Rückert en ik door de buitenwereld gezien worden als een duo heeft vermoedelijk te maken met het feit dat wij ons vanaf dag één zo hebben gepresenteerd. We zijn bijvoorbeeld ook in dezelfde kamer gaan zitten. De crisis waarin Getronics zich bevond was dermate groot dat we die alleen als team dachten te kunnen aanpakken, niet als eenling. Samen sta je nou eenmaal sterker.
“We hadden elkaar maar een keer gezien, in het Sheratonhotel aan de Amsterdamse Prinsengracht. Gelukkig klikte het. Veel mensen vinden dat we heel verschillend overkomen. Axel heeft een warme uitstraling, ik ben ongeduldiger en meer resultaatgericht. Ik sla intern de drum qua tempo en aandachtspunten en ik doe naast de operationele zaken de banken en stakeholders. Hij doet de frontoffice en richt zich op de relatie met klanten, partners en de landenorganisaties. Het leeftijdsverschil maakt dat Axel wat beter is in de begripvolle vaderfiguur dan de jongere van het duo. Maar op onze wake up en shake up meetings wisselen we ook wel in rol. Axel is een Duitser die zijn halve leven in Frankrijk heeft gewoond. Daardoor hebben de 29 andere landen waarin we vertegenwoordigd zijn, niet het gevoel dat wij hier een Hollands onderonsje hebben. Ik heb weer wat meer inzicht in wat Axel de Dutch cuisine noemt: de finesses rond Tabaksblat of de rol van FNV-bondgenoten in ons land. We vullen elkaar aan en als het cultuurverschil tot verwarring leidt, hebben we gelukkig onze humor, altijd een goed smeermiddel.”
Jolinde Hageman-Van Dijk (37), eigenaar toprestaurant De Kas in Amsterdam
“Ik was adjunct-directeur bij Winkelman en Van Hessen toen Gert Jan begon met De Kas. Dat liep in korte tijd zo storm dat ik heel gauw besloot om mijn baan op te zeggen en hem te helpen. Vanaf het begin is duidelijk dat Gert Jan het boegbeeld is. Het is zijn idee en dat kan hij ook het beste uitdragen. Ik kom niet uit de horeca dus was het logisch dat ik achter de schermen ging werken. “Wij werken allebei heel anders. Gert Jan is een intuïtieve ondernemer die veel op zijn gevoel doet en overloopt van de ideeën. Ik ben rationeler en kan hem helpen zijn gedachten te structureren. Daarom werken we denk ik ook zo goed samen. Doordat ik niet zo in de dagelijkse business zit, kan ik zaken ook objectiever en zakelijker zien dan hij.
“Gert Jan houdt ervan te wroeten in de aarde. Daar heb ik niks mee. Het culinaire stuk is zijn aandeel in de zaak. Ik bemoei me eerder met de presentatie van de menukaart. Het komt ook maar zelden voor dat ik ´s avonds in De Kas eet. Ik kook voor de kinderen gewoon een Hollandse pot. Dat doet Gert Jan overigens ook op de drie avonden dat hij thuis is. “Zeker in de horeca is het prettig om als stel te werken, anders leef je al snel langs elkaar heen. Zonder hem zou ik overigens nooit voor dit werk hebben gekozen. Dit is zijn droom en die help ik graag verwezenlijken.”
Gert Jan Hageman (45), eigenaar De Kas
“Wij zijn echt een duo dat elkaar aanvult. Ik ben van origine kok en dus een echte beroepsman. Werk is voor mij gewoon rammen. Het kratje groenten dat ik ´s ochtends binnen breng, moet ´s avonds op tafel staan. Ik ben van ons tweeën ook degene die de kok vertelt dat hij nog een detail moet toevoegen en zorg dat de juiste gast op de juiste plek zit. Jolinde heeft gestudeerd en is van de moeilijker zaken. Zij heeft veel meer strategisch inzicht en regelt alle personele aangelegenheden, de marketing en financiën. Ik ben blij dat zij dat doet; het geeft mij een enorm vertrouwd gevoel.
“Gevolg van onze baan is dat privé en werk door elkaar lopen. Jolinde wil ´s avonds laat nog wel eens over het werk beginnen, terwijl ik daar dan geen zin in heb. Thuis ben ik vrij. Jolinde kan het minder goed scheiden. Tegelijkertijd zegt mij dat ook dat zij erg betrokken is bij de zaak.“Het is voor mij heel prettig om samen met Jolinde in de zaak te werken. De horeca is toch een wereldje op zich. Je bent altijd aan het werk en komt weinig mensen van buiten tegen. Jolinde begrijpt nu beter waarom ik soms chagrijnig ben of juist blij ben. Zonder haar zou ik geen restaurant als dit kunnen runnen. Ik zou met een ander nooit datzelfde vertrouwen kunnen opbouwen.”
Erik Kessels (37), creatief directeur reclamebureau Kessels Kramer
“In Londen, waar we samen zijn begonnen, waren we dag en nacht samen. We komen nu nog wel op elkaars verjaardag en die van de kinderen, maar we tennissen bijvoorbeeld niet samen. Nu we met 35 man zijn, willen we minder met z’n tweeën werken. Om niet zo’n blok te zijn. Wij hebben niet veel woorden nodig om elkaar te begrijpen, werken ontzettend snel, wat voor anderen wel eens demotiverend is.
“We zijn elkaar toevallig tegen het lijf gelopen. Johan werd de nieuwe vriend van mijn ex-vriendin. Creatieven laten zich bij reclamebureaus vaak wegstoppen als aapjes waar de klant even naar komt kijken, maar wij willen allebei een merk neerzetten dat meer omvat dan alleen commercials. Ik fotografeer ook, we geven boeken uit en Johan heeft onlangs een documentaire geregisseerd. We willen allebei integere reclame maken. De opdracht voor Ben hebben we ooit teruggegeven, omdat we niet uit de voeten konden met een eerdere naam Proximus. Het ging om 60 procent van de omzet, maar veel discussie kostte het niet. Gelukkig is Ben wel weer teruggekomen. “Ik ben de man van het beeld, de artdirector; Johan is de copywriter, maar in het creatieve proces zijn die rollen niet zo duidelijk te onderscheiden. Dat gaat als pingpongen: ik loop eens langs en gooi wat op, Johan schrijft wat en ik reageer weer. We jutten elkaar op, en zijn elkaars toetssteen.”
Johan Kramer (38), copywriter, regisseur en directeur Kessels Kramer
“We kunnen goed elk zelfstandig onze dingen doen, maar als ik met Erik samenwerk, gaat alles sneller. We zitten op dezelfde golflengte, hebben aan een half uur genoeg. Als dat halve uurtje er niet was, zou het werk minder zijn. Het gaat, denk ik, om de herkenning van een goed idee. We hebben hetzelfde gevoel voor wat het moet zijn. Als we onafhankelijk van elkaar andermans werk beoordelen, zeggen we vaak ook hetzelfde. “We vullen elkaar aan. Ik ben de denker, Erik is de doener; ik denk al snel aan morgen, Erik staat meer in het nu. Zonder zijn enorme energie – ik denk soms: gaan die batterijen dan nooit op – zou ik wellicht wat meer in ideeën blijven hangen. Mijn drang naar vernieuwing zal hij waarschijnlijk het meest waarderen.
“Een plus een is bij ons 35 geworden. We hebben inmiddels 5 partners en ruim 30 mensen in dienst. Het bedrijf vertegenwoordigt wel nog steeds heel sterk onze mentaliteit en het gevoel wat Erik en ik als duo samen hebben en dan vooral onze experimenteer- en ondernemingslust. We doen graag dingen die we nooit eerder hebben gedaan. Zoals in de Ben-commercials, waarin we wilden onderzoeken of een merk zich ook persoonlijk kan gedragen. De meeste telecombedrijven doen zich wat groter voor dan ze zijn. Wij wilden zien of een bedrijf zich ook wat kleiner kan maken.”
Barbara Vondeling (29), directeur en eigenaar organisatie- en adviesbureau voor sales en support Company & Company
“Het is ons echt overkomen. We hadden er nooit serieus over nagedacht om samen zakelijk iets te gaan doen. We zijn allebei hele enthousiaste en energieke types maar als een van ons beiden dat niet was geweest, had dit nooit gewerkt.
“Wij leveren onder andere buitendiensten, hostessen, merchandising- en promotieteams aan bedrijven. Dat doen we als een echt duo. Onze bureaus staan ook tegenover elkaar. Alleen het personele en financiële stuk hebben we verdeeld. Carolien is financieel sterker dan ik, vandaar dat zij eindverantwoordelijk is voor het financiële traject. Dat ik de personele aangelegenheden doe is min of meer toeval. In dat opzicht is Carolien dus meer onmisbaar dan ik, haha. “Van ons tweeën is Carolien de meest zakelijke. Ik kan mezelf echt voorbij hollen omdat ik het allemaal veel te leuk vind. Carolien is dan degene die me weer bij de les houdt. Die rol heeft ze ook binnen het bureau. Zij is veel strenger voor de mensen die voor ons werken. “Als het maar even kan, zoeken we elkaar ook privé op. Onze partners moeten gelukkig erg om ons lachen. We betrekken ze er ook bewust bij. We mogen wel van geluk spreken dat ze zo geïnteresseerd zijn in wat we doen.”
Carolien Ebberink (32), directeur Company & Company
“Vroeger waren we al twee handen op één buik. Juist omdat we zussen zijn, voelen we zowel privé als zakelijk feilloos aan wat de ander bedoelt. Ik weet precies wat Barbara belangrijk vindt en hoe ze tegen zaken aankijkt. “We verdelen in ons werk heel weinig. Wat ik weet, weet Barbara ook en andersom. Dat werkt heel prettig. Als ik even bezig ben met andere zaken, dan kan zij het overnemen. Nee, dat is in ons geval niet inefficiënt. Juist omdat we beiden van alles op de hoogte zijn, kunnen we heel snel denken en beslissingen nemen. Samen vergaderen doen we zelden en nooit langer dan vijf minuten. In mijn vorige baan deed ik acht weken over de voorbereiding van een project waar wij nu in vier dagen mee klaar zijn. “Klanten weten dat we zussen zijn. Daar maken we geen geheim van. Ik heb niet de indruk dat ze dat als een bedreiging zien. Het is eerder een leuke bijkomstigheid. Zelf vind ik het ideaal om een zakelijk gesprek samen met Barbara te doen. Ik kan nog wel eens hard en kort door de bocht zijn en dan is het Barbara die met haar humor en relativeringsvermogen de boel weer een beetje recht trekt.
“De combinatie van ons tweeën maakt het succes van dit bureau. Dat beseffen we allebei heel goed. Als Barbara er geen zin meer in zou hebben, dan zou ik wat anders gaan doen.”
