Gewoontes veranderen is hartstikke moeilijk. Wat zijn de stappen om vastgeroest gedrag te doorbreken?
Op SalesOnline legt DrSeelz® uit dat denken bestaat uit patronen die zich gevormd hebben in neurale netwerken en dat hoe vaker zo’n neuraal netwerk geactiveerd wordt door gedachten en handelen, des te sterker de gewoonte wordt. Maar gedrag is niet in steen gehouwen, er zijn stappen die je kunt zetten om vastgeroest gedrag te doorbreken.
Volgens Harrie van Heck (DrSeelz®) vraagt het veranderen van patronen "enorme discipline". "Ons lichaam en onze geest conditioneert zich namelijk op het uitvoeren van de ingesleten routines. Het doorbreken vraagt bewustwording en het vermogen om te schakelen naar nieuwe routines en gewoontes", aldus de coach.
In het willen veranderen van een gewoonte worden er vijf stadia doorlopen:
Stadium 1: Het verlangen
Het eerste stadium dat volgens van Heck bereikt wordt is "het verlangen krijgen om te veranderen of een vaardigheid te ontwikkelen". "In het beginstadium ontstaat het bewustzijn: we beginnen gedrags- of vaardigheidspatronen te zien, onderkennen de noodzaak van verandering of verbetering en gaan verlangen naar een betere manier van reageren."
Stadium 2: Zelfbewustzijn
Het tweede stadium is het groeien in zelfbewustzijn – zowel qua inzicht als neuraal. "We hebben de indruk alsof onze gedachten in aantal zijn gegroeid, we voelen ons mentaal geremd door onzekerheid (het ’bewuste onbekwaamheids’-stadium bij het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden)", vervolgt van Heck. "Dit stadium kan ontmoedigend zijn, alsof het ‘slechter met ons gaat voordat het beter gaat’. In werkelijkheid zijn tegenstrijdige gedachten en gevoelens niet in aantal toegenomen, maar zijn we juist bewuster op een dieper niveau. Deze bewustwording is noodzakelijk om werkelijk te ontwikkelen en ons gedrag te veranderen."
Stadium 3: Verandering ten goede zien
In het derde stadium begin je je ontwikkeling bij vlagen waar te nemen. Je vervalt nog wel in oude patronen, maar het wordt langzaam beter. Volgens van Heck vergt het vergt veel oefening en discipline om het punt te bereiken waarop een nieuwe gewoonte een oude verdringt. "Studies naar gedragsverandering wijzen uit dat hoe langer mensen aan veranderingen werken, hoe duurzamer de verandering zal zijn. Weken is beter dan dagen; maanden is beter dan weken. Herhaling, discipline en zelfreflectie is in dit stadium essentieel."
Stadium 4: Afstemmen
In het voorlaatste stadium wordt er afgestemd. Je zult steeds meer subtielere effecten van gedrag en denken waarnemen. Het is ook de fase van een vorm van 'rouw'. "De kans is groot dat er onaangename gedragingen zichtbaar worden omdat je de response van anderen gaat herkennen", zegt van Heck. "Je blikt vaak met zelfkritiek terug op gemiste kansen of op dingen die je al dan niet gedaan hebt."
Stadium 5: De nieuwe vaardigheid is aanwezig
In dit laatste stadium wordt de nieuwe vaardigheid onze gewenste respons (ook als de situatie spannend is). "Dit wijst erop dat er een nieuw neuraal kanaal diep in de hersenen is gevormd. Op dit punt is onze nieuwe manier van doen of reageren gestabiliseerd, waardoor het onwaarschijnlijk wordt dat we in de oude gewoonte vervallen", sluit van Heck af.
