2011 was een enerverend maar moeilijk jaar. De aardbeving in Japan, de opstand in de Arabische wereld, de eurocrisis, een nieuwe recessie, grote gebeurtenissen die de voorpagina’s van de kranten domineerden. Maar ook op bedrijfsniveau gebeurde er genoeg. Vijf dingen die we niet meer willen zien in 2012.
Bankiersbonussen
Sinds de financiële crisis is het woord bonus giftig. Als het in een zin genoemd wordt met topbankiers is het een dodelijke combinatie. Bij ING was men zich hier nog niet van bewust. Ondanks het feit dat de bank en verzekeraar nog steeds aan het staatsinfuus hangt, kreeg de top over 2010, financieel een goed jaar, een stevige bonus toegekend. Toen het nieuws naar buiten kwam stak een storm van kritiek op in de media en de politiek. Uiteindelijk zag het ING-bestuur van het extraatje af en kregen de commissarissen, waaronder overheidscommissaris en vakbondsman Lodewijk de Waal de zwarte piet toegespeeld. Staatssecretaris Jan Kees de Jager voorkwam hierna op de nipper dat ook het bestuur van staatsbank ABN Amro een bonus zou ontvangen. De roep om een einde aan de excessieve zelfverrijking klinkt al jaren. In 2011 werd duidelijk dat uitkering van een bonus aan een bank die aan het staatsinfuus hangt politiek en maatschappelijk niet wordt geaccepteerd. Laat dat een les zijn voor 2012.
Misplaatst optimisme
Het moet Victor Muller worden nagegeven. Hij is een optimist in hart en nieren. Maar in 2011 is hij toch te ver gegaan. Nadat de productie van de Saab-fabriek in Trolhattan was stilgevallen sprak Muller keer op keer sussende woorden: volgende week, nee over drie weken, nee na de zomer rollen er weer auto’s van de band. Uiteindelijk moest de ondernemer erkennen dat Saab zonder nieuwe investeerders niet kon voortbestaan om meteen daarna vol vertrouwen te vertellen over de vele openingen, vooral in China, die hij zag. Het heeft niet zo mogen zijn. De productie is nooit meer op gang gekomen, Saab is failliet en Muller’s eigen Swedish Automobile (Swan) lijkt hetzelfde lot beschoren. Terwijl het drama zich ontwikkelde jojo’de het aandeel Swan heftig op en neer. Elke keer als de redding nabij leek schoot de koers scherp omhoog om daarna weer in te zakken als bleek dat de deal toch nog niet helemaal rond was. Met zijn naar later bleek misplaatste optimisme heeft Muller velen op het verkeerde been gezet. Optimisme is nodig om de wereld vooruit te helpen, maar voor naief optimisme is in 2012 geen plaats meer.
Boekhoudschandalen
Na de boekhoudschandalen begin deze eeuw bij het Amerikaanse Enron, het Italiaanse Parmalat en het Nederlandse Ahold, leek het erop dat grote bedrijven de boodschap hadden gekregen: rommelen met de boeken is een doodzonde. Maar afgelopen najaar kwam toch weer een schokkende misstand aan het licht. Het Japanse Olympus gebruikt al jarenlang trucs om verliezen aan de blik van de aandeelhouders te onttrekken. De elektronicagigant probeerde het schandaal onder het tapijt te vegen. CEO Michael Woodford werd eruit gewerkt toen hij schoon schip wilde maken. Nadat een onderzoekscommissie van het bedrijf had geconstateerd dat er sprake was van een verrotte managementcultuur, mocht hij terugkomen. Het schandaal schokte wereldwijd het vertrouwen van aandelenbeleggers. Met de onrust op de financiele markten kunnen we in 2012 geen nieuwe fraudeschandalen meer hebben.
Anderen de schuld geven
De manier waarop KPN in 2011 leek te communiceren kan kort samengevat worden: het is allemaal jullie schuld. De langere versie gaat als volgt: het is de schuld van WhatsApp, het is de schuld van Google, of het is de schuld van Apple, maar het is in ieder geval niet ónze schuld. KPN-ceo Eelco Blok verwees naar de populariteit van applicaties als WhatsApp om te onderstrepen dat de bestaande verdienmodellen van zijn bedrijf achterhaald waren. Later in het jaar zei hij tegen Elsevier dat bedrijven als Google en Apple volgens hem moeten bijdragen aan mobiele netwerkinvesteringen. Het was, kortom, niet KPN zelf dat te laat had ingezien dat sms-en en bellen niet meer voldoende waren voor enorme groeipercentages, het waren de andere bedrijven die parasiteerden op de inkomsten van KPN. Eerst de schuld bij jezelf zoeken? Dat bleek niet besteed aan het Nederlandse bedrijf. 2011 was hoe dan ook geen fijn jaar voor Blok, dankzij verscherpt toezicht vanuit de Opta en een inval door de NMa, in verband met mogelijke prijsafspraken rond mobiel internet. Mocht daar iets van waar zijn, dan moet de schuldige vast en zeker elders gezocht worden.
Publieke oorlogen
Lees ook:
-
Ajax lijdt onder slechte bedrijfsstructuur
-
Megabonus slechts voor enkeling
-
Verkoop uzelf aan Chinezen!
-
KPN staat voor het Blok