De topman is topfit

Anders Moberg doet het, Peter Bakker probeert het en Fons Driessen kan niet meer zonder: sporten. Want alleen een gezond lichaam is bestand tegen de werkdruk en de lange dagen.”Hoe hoger je in de top van het bedrijfsleven zit, hoe meer je

moet sporten.”

Viervoudig Nederlands kampioen squash Tommy Berden staat regelmatig op maandagochtend om zes uur naast zijn bed. Even later haalt hij dan Hugo Levecke, ceo van Leaseplan Corporation, thuis op voor hun wekelijkse training in het bos. Levecke: “De eerste keer dat we samen trainden, stond ik na vier minuten hardlopen met mijn handen op de knieën uit te hijgen. Ik was kapot.” Berden maakte een trainingsschema en stelde maandelijkse doelen voor de ceo. In het begin ging het langzaam. Berden spoorde zijn trainingsmaatje aan steeds een minuutje langer vol te houden, en geleidelijk werden de minuutjes kilometers. “Let maar op,” zei Levecke tegen zijn medewerkers, “volgend jaar loop ik de Dam tot Dam loop binnen de twee uur.” Ze maakten er een weddenschap van die Levecke glansrijk won: in september liep hij samen met Berden het parcours van 16,5 km in 1 uur en 48 minuten.Om de top te behalen zijn fysieke kwaliteiten niet noodzakelijk, om aan de top te blijven is een goede conditie voor de meeste executives een voorwaarde. “Je kunt alleen mentaal fit zijn als je fysiek fit bent,” zei oud-ING-topman Ewald Kist vorig jaar tegen de Amerikaanse krant USA Today. Uit een door onszelf uitgevoerd onderzoekje blijken praktisch alle managers zich terdege bewust van het belang om fit te blijven. De stress, de lange dagen, het vele reizen en de grote verantwoordelijkheid vragen veel energie. Heel veel energie. Uitzonderingen daargelaten kan de werkdruk van de hoogste baas niet worden opgevangen door een verzwakt lichaam. “Hoe hoger je in de top van het bedrijfsleven zit, hoe meer je moet sporten,” stelt bestuursvoorzitter Anders Moberg van Ahold. “Ik maak daar tijd voor vrij. Je móet gezond zijn in deze functie. Zelfs al heb ik een beetje overgewicht, ik ben wel fit. Want ik kan het me niet veroorloven om snel moe te zijn. Ik ben zuinig op mijn lichaam. Naast veel bewegen, hoort daar ook controle op eet- en drinkgedrag bij.” “In een job als deze moet je heel lange uren maken, heel veel reizen, altijd mensen kunnen motiveren,” zegt Fortis-ceo Jean-Paul Votron in zijn eigen bedrijfsblad. “Dat vraagt heel veel positieve energie. En die kan ik alleen opdoen als ik heel veel sport. ’s Morgens voor ik naar kantoor vertrek, ga ik joggen. Ik ga ook heel graag de bergen in, ’s zomer om te wandelen, in de winter om te skiën. Ik probeer mijn leven zo simpel mogelijk te houden: hard werken, veel sporten en een gelukkig gezin.”

Oud-bestuursvoorzitter Fons Driessen van Wavin realiseerde zich rond zijn veertigste dat hij zijn levensstijl echt moest aanpassen, wilde hij ouder worden dan zijn voorvaderen die steevast rond hun 65ste de laatste adem uitbliezen. De lange dagen en het intensieve reizen meer dan honderd dagen per jaar waren niet meer vol te houden in een lichaam dat niet fit was. Driessen veranderde zijn levensstijl en begon iedere dag een half uur intensief te bewegen. “Als ik dat toen niet had gedaan, had ik me nu niet zo fit gevoeld. Ik ben 63 jaar en heb het gevoel dat ik op de helft ben.”

Peter Bakker, bestuursvoorzitter van TNT vertelde in oktober aan Management Team dat ook hij merkte dat hij beter op zijn lichaam moest letten. Bakker was toen 43. “Ik werd dikker, had pijn in mijn gewrichten en reisde enorm veel,” zegt de TNT-baas. “Ik ben toen bewuster gaan leven en inmiddels heel wat gewicht verloren. Ik sport nog weinig, maar probeer het wel te doen. Ik probeer gewoon beter op mijn conditie te letten om niet uit te vallen.”

Opvallend veel managers aan de top van het Nederlandse bedrijfsleven hebben bovengemiddelde sportieve prestaties bereikt. Onder hen bevinden zich marathonlopers (Jeroen van der Veer, Cees Storm), elfstedentochtschaatsers (wederom Jeroen van der Veer), een oud-wereldkampioen zeilen (Sjoerd Vollebregt van Stork) en olympische hockeyers. Dat is niet toevallig volgens oud-McKinsey-topman en marathonloper Mickey Huibregtsen. “Er zijn bepaalde karakteristieken die topsporters en topmanagers delen. Ze beschikken beiden over volharding, een grote prestatiedrang en de concentratie en focus op iets dat ze werkelijk willen bereiken. Als die ingrediënten aanwezig zijn, is er een goede kans dat de top wordt bereikt. In de sport of in het bedrijfsleven, dat maakt niet uit, mensen met die karaktereigenschappen kunnen overal in excelleren.”

Ewald Kist zegt dat zijn sportachtergrond heel goed de reden zou kunnen zijn dat hij het geschopt heeft tot bestuursvoorzitter van de ING Groep. “Marathons geven je uithoudingsvermogen, en in de zakenwereld heb je uithoudingsvermogen nodig,” vertelt hij aan USA Today. “Een teamsport als hockey is aan te bevelen omdat het samenwerking vereist. Ik heb zelf zeer geprofiteerd van mijn actieve sportachtergrond. Het is een goede leerschool, en het kan heel goed zijn dat ik juist daardoor in deze stoel zit.”

En ook Hugo Levecke legt de drive van een potentiële topsporter aan de dag. “Ik ben een man van doelen,” licht hij toe. “Tommy en ik gaan vanaf november trainen voor de kwart marathon van Egmond aan Zee, en daarna voor de halve marathon van Brussel. Ik wil mijn grenzen blijven verleggen. Ooit ga ik nog een marathon lopen.”

Levecke traint met squashkampioen Berden sinds hij zich anderhalf jaar geleden realiseerde dat hij in beweging moest komen. “Het verkoopproces van Leaseplan door ABN Amro was een zeer intensieve periode,” vertelt Levecke. “Een tijd met lange meetings, veel stress en weinig slaap.” De 55-jarige Belg kreeg in 2004 tijdens zijn jaarlijkse medische check-up dan ook een vervelende boodschap. De drie tropenjaren hadden zijn tol geëist; zijn conditie was zeer slecht. “U bent aan het dichtslibben meneer Levecke,” werd hem gemeld. Medisch onderzoek is voor veel managers de aanleiding om iets aan de conditie te gaan doen. De bezoekersplekken op de parkeerplaats van Executive Health Management (EHM), dat medische check-ups voor topbestuurders verzorgt, worden dan ook grotendeels door donkerblauwe bolides bezet. Het bedrijfje is niet makkelijk te vinden, want het maakt geen reclame. Dat past niet bij de sfeer van vertrouwen en integriteit die EHM moet uitstralen volgens directeur Jan Callewaert. EHM werkt met ‘preventief lichamelijk onderzoek’ waarbij ook de conditie van de executives wordt gemeten. Een harde confrontatie met het slechte gestel dient als wake up call die managers vaak over de streep trekt om actie te ondernemen. “Veel managers zijn van nature nieuwsgierig naar getallen,” zegt Callewaert. “Met een medisch onderzoek krijgt de bestuurder een onderbouwd rapport over de conditie van zijn lichaam. Kijk, managers die te dik zijn, hoeven we dat niet te vertellen, dat weten zij zelf ook wel. Ze komen hier ook niet voor een gesprek, maar voor een onderbouwd advies.”

Ook angst kan een reden zijn voor topmanagers om zich te laten onderzoeken. “Het komt vaak voor dat stress of vermoeidheid zich uit in lichamelijke klachten,” zegt Callewaert, die zelf internist is. “Om zekerheid te krijgen, vaak vooral ook over het hart, is een medisch onderzoek noodzakelijk. Met de uitkomst kunnen we gericht aan de slag.”

Levecke besloot iets aan zijn conditie te doen, maar besefte dat hij het niet alleen kon. Hij wilde iemand die hem zou begeleiden en motiveren om iets aan zijn fysieke conditie te doen. “De motivatie die Tommy mij geeft is enorm,” zegt Levecke. “Hij stuurt mij sms’jes om me te helpen herinneren om te trainen en andersom bericht ik hem als ik een persoonlijk record heb gelopen. Dan ben ik fier, en dat wil ik met hem delen. Ik zou het betreuren als ik hem zou moeten vertellen dat iets niet gelukt is.” De meeste bestuurders met een topsportverleden hebben zelf de discipline om in conditie te blijven. Geen tijd om te sporten, die smoes is hen onbekend. Ewald Kist zegt in de Amerikaanse krant dat het gaat om keuzes maken: “Hoe druk je het ook heb, er is altijd vrije tijd. En zeker ceo’s, die gewend zijn aan plannen en keuzes maken, kunnen tijd vrijmaken om te sporten.”

Toch blijkt die vlieger voor de meeste managers niet op te gaan. Discipline is juist vaak het grootste struikelblok en daar is een aantal bedrijven handig op ingesprongen. Het Utrechtse Lifeguard bijvoorbeeld stelt vitaliteitsprogramma’s op vanuit de gedachte dat uitval of productiviteitsverlies voorkomen kan worden met het verbeteren van de algemene gezondheid. Een fitheidstest dient als vertrekpunt voor conditieverbetering van de manager, door middel van adviezen, terugkomprogramma’s en eventueel een verwijzing naar een personal trainer. Ook Fons Driessen, namens Boer en Croon executive coach van zo’n dertig directeuren en executives, helpt bij de trainingsdiscipline. Naast de reguliere coaching besteedt hij aandacht aan de conditie van de toppers. Zijn ervaring: veel managers zijn zich ervan bewust dat er heel wat te verbeteren valt aan de lichamelijke conditie, er zijn alleen net te veel excuses te bedenken waarom het niet gebeurt. Driessen: “In die gevallen maken we een vitaliteitsplan op basis van gezond verstand. Het helpt om door anderen af en toe subtiel te worden herinnerd om te bewegen. Dat kan bijvoorbeeld de secretaresse zijn die met een glimlach vraagt of de baas zijn oefeningen al heeft gedaan.” Tijdgebrek, merkt ook Driessen, is een veelgehoord excuus. Maar daar heeft de coach een passend antwoord op: “Een lichaam dat in goede conditie verkeert, heeft meestal gemiddeld een half uur minder slaap nodig. En dat is weer tijdswinst.”

Topshape, het bedrijf van Mickey Huibregtsen dat ook het contact legde tussen Hugo Levecke en Tommy Berden, gaat nog een stap verder. Huibregtsen heeft dankzij zijn tijd bij McKinsey en als voorzitter van NOC*NSF contacten in zowel het zakenleven als de sportwereld. Hij koppelt topmanagers aan (oud)atleten om samen te gaan trainen. Huibregtsen: “Ik zag veel executives die het nodig hadden om eens achter hun bureau vandaan getrokken te worden. De topatleet fungeert als personal trainer voor de ceo.” Voor de deelnemende executives een stok achter de deur, want trainingsmaatjes met namen als Pieter van den Hoogenband of Dennis van der Geest laat je niet op je wachten. Het doel is volgens Huibregsten niet om executives op het niveau van een topatleet te laten trainen, maar simpelweg om ervoor te zorgen dat topmanagers ook na hun zeventigste nog rechtop kunnen staan.

Leaseplan-baas Levecke is nu anderhalf jaar verder en twaalf kilo lichter. “Als ik niet kan hardlopen, voel ik me ongelukkig. Tijdens het trainen denk ik over onderwerpen na; ik ben dan in staat om ze in een ander perspectief te plaatsen. Vaak heb ik ook goede invallen tijdens de training. Nee, ik zou niet meer zonder kunnen.”

De stofwisseling neemt na het dertigste levensjaar met 10% per negen jaar af

Om een kilo af te vallen, moet iemand zevenduizend calorieën extra verbranden

Mensen met overgewicht rond hun veertigste overlijden gemiddeld drie jaar eerder

Overgewicht rond het veertigste levensjaar is net zo schadelijk als roken