Begin dit jaar presenteerden we 10 businessvoorspellingen voor 2013. Hoogste tijd om de balans op te maken: wat kwam uit en wat niet?
Op 2 januari publiceerden we de 10 voorspellingen voor 2013. Hadden we gelijk, of zaten we er compleet naast? Alvast ter verdediging (ja, zo zijn we): ook analisten zitten er heel af en toe naast, daarnaast zijn voorspellingen overgewaardeerd, zo zei managementgoeroe Peter Drucker al. Pak er dus een klein korreltje zout bij, terwijl we de voorspellingen puntsgewijs doornemen.
1. Het begin van het einde voor Facebook
Wat we voorspelden: 'De eerste scheurtjes bij Facebook zijn al zichtbaar, het is de te kloppen partij in 2013. Er staan 2 vragen open: wanneer gaat Facebook zelfs voor de 1 miljard leden te ver, en wie wordt de (mobile only?) uitdager die er met de buit vandoor gaat.'
Wat er gebeurde: Dat Facebook zich in 2013 zich meer en meer zou gaan richten op de inkomstenkant dan de gebruikerskant, bleek in extremis aan het begin van deze maand, toen het bedrijf begon met video-advertenties. Tja, wanneer je aandeelhouders tevreden moet houden, dan kun je er niet onderuit om dit soort dingen te ondernemen. Dat je publiek vervolgens aan alle kanten het hazenpad kiest, moet je dan op de koop toenemen. Dat was in ieder geval de conclusie van cfo David Ebersman in oktober toen hij constateerde dat Facebook steeds minder de cool hangout voor tieners was. Ook aan het eind van 2013 is Facebook nog altijd het meest populaire sociale medium, maar juist die populariteit en de aanwezigheid van steeds meer bedrijven zorgen ervoor dat de nieuwsfeed van Facebook in toenemende mate overbelast wordt. Sterker nog, sommige analisten beweren dat Facebook fundamenteel kapot is en dat het niet lang duurt voordat het sociale medium door zijn eigen gewicht zal instorten. Bovendien willen gebruikers anno 2014 op een andere manier content delen, getuige de groeiende populariteit van Instagram, SnapChat en WhatsApp.
Lees ook:
2. Eelco Blok faalt bij KPN. Zijn opvolger? Een vrouw
Wat we voorspelden: 'We verwachten dat Blok het veld moet ruimen. En dat is meteen hét moment voor KPN om een vrouw aan de kop van het bedrijf te plaatsen. En niet alleen omdat bedrijven dat wel vaker doen als ze het echt niet meer weten. Een echt frisse wind is simpelweg meer dan nodig bij het telecombedrijf.'
Wat er gebeurde: Wie stelt dat Eelco Blok geen topjaar achter de rug heeft, wordt geenszins weggehoond. Sinds zijn aantreden is de koers van KPN op de beurs gezakt van 11 euro naar 2 euro 40. E-Plus werd weliswaar verkocht aan Telefónica, maar met name het tweede half jaar stond volledig in het teken van de overname door América Móvil van Carlos Slim. Je weet wel, de rijkste man ter wereld die in februari van dit jaar nog het vertrek van Eelco Blok eiste. Desondanks gingen vanaf juni alsnog de onderhandelingen van start van América Móvil om KPN in te lijven, aangezien het aandeel slechts 2,40 waard was. In oktober werden deze onderhandelingen echter gestaakt, onder meer omdat de Stichting Preferente Aandelen B KPN een zogeheten beschermingswal optrok. América Móvil mag nu zes maanden geen bod meer uitbrengen, maar Blok sluitte het onlangs niet uit dat er over een half jaar alsnog een bod komt. Is het niet van Carlos Slim, dan is het wel van een andere partij. Al met al zit Blok nog altijd in het zadel bij KPN, iets wat we niet verwachtten ongeveer 12 maanden geleden.
3. Massaontslagen bij Philips na krimp
Wat we voorspelden: 'Philips zal, door een nog verder wegzakkend aandeel bij consumentenelektronica en achterblijvende orders in healthcare en licht, het eerste bedrijf zijn waar in 2013 massa-ontslagen worden aangekondigd. De economische crisis zal – uiteraard – de schuld krijgen.'
Wat er gebeurde: Weinig, afgezien van de 50 kaderleden en bedienden die gedwongen werden ontslagen bij Philips Turnhout, hoewel dat onderdeel was van een vorig jaar aangekondigde reorganisatie. De omzet in het eerste kwartaal daalde een beetje, voornamelijk door achterblijvende resultaten in de bouwsector (licht) en de Amerikaanse markt voor medische apparatuur, maar Philips zag in het tweede kwartaal zowel de omzet als de winst stijgen ten opzichte van een jaar eerder. In het derde kwartaal werd weliswaar een lagere omzet geboekt door negatieve valuta-effecten, maar de winst steeg wederom. In de zomer kondigde Philips van ceo Frans van Houten (foto boven) samenwerkingen aan met Disney (lampen voor kids) en China Electronics Corporation (straatverlichting), terwijl het met slimme lamp Hue internationaal hoge ogen gooit. Bovendien was het in november echt feest bij Philips, toen met een heuse livestream het nieuwe logo werd onthuld. Het zware weer dat we verwachtten begin dit jaar bleek uiteindelijk een storm in een glas water. Maar wie weet is het nieuws dat Philips als eerste buitenlandse bedrijf in de VS wordt aangeklaagd in het kader van de Magnitski Wet een voorbode voor een roeriger 2014.
Lees ook:
4. Ahold zorgt voor doorbraak mobiel betalen
Wat we voorspelden: 'Voor de echte doorbraak (van mobiel betalen) is een groot bedrijf met slagkracht nodig. Ahold dus. Die kan een oplossing implementeren in de apps van Albert Heijn en Bol.com, of bij de AH to Go's uitrollen: allemaal opties waar een groot publiek in aanraking zal komen met mobiel betalen.'
Wat er gebeurde: In het eerste half jaar van 2013 gebeurde op dit gebied niets, althans niet in de spotlight. Wel voerde Ahold in Amerika de eerste proeven rond mobiel betalen uit. Maar in september was het dan zover in Nederland. In samenwerking met Rabobank werd bij AH to go op het WTC Zuidplein in Amsterdam een proef gestart met mobiel betalen. Door een speciale iD sticker in of op een smartphone te plakken, verandert de mobiele telefoon in een slimme portemonnee. Het systeem werkt met elke bank, telefoon en provider. Met Scan&Go scannen en betalen klanten bovendien zelf hun boodschappen. Betaling gebeurt via MiniTix, een mobiele digitale portemonnee waarin maximaal 300 euro kan en die automatisch of handmatig op is te laden. Een maandje later was het land in rep en roer vanwege de bonuskaart. In eerste instantie omdat bleek dat bij de traditionele bonuskaart de beveiliging zo lek als een mandje was en vervolgens dat de introductie van de nieuwe bonuskaart allesbehalve op rolletjes liep. Wat dat betreft is het te hopen dat de voorspelling van Dick de Boer dat zowel betalen als bonus via de smartphone geschiedt, snel werkelijkheid wordt.
5. Spanje wordt het nieuwe India
Wat we voorspelden: 'Wordt Spanje voor het bedrijfsleven het nieuwe India? Het land heeft de hoogste werkloosheid van de eurolanden, ruim een kwart van de Spaanse beroepsbevolking heeft geen betaalde baan. Van de jeugd zit ruim 50 procent zonder werk. We hoorden recent geluiden dat Indiase bedrijven in de IT-sector EU-aanbestedingen steeds meer mijden. Spanje wordt wat ons betreft in 2013 het nieuwe India.'
Wat er gebeurde: De situatie bleef in het eerste half jaar onveranderd. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) publiceerde in juli nog een rapport over de werkloosheid in de OESO-landen. Wat bleek? De werkloosheid in Spanje zal, met ongeveer 28 procent, hoog blijven en ook onder jongeren uit het land verandert er weinig. 55 procent van de Spaanse jongeren zat op dit moment zonder baan. Maar vanaf augustus ging het de goede kant op; elke maand daalde de werkloosheid. Voor het eerst sinds 2006 nam het aantal werklozen in vier opeenvolgende maanden af en in november was het aantal geregistreerde werklozen ruim 4,8 miljoen, bijna 99.000 minder dan een jaar eerder. Soms is het ook niet erg als een voorspelling niet uitkomt.
6. Apple wordt een trendvolger
Wat we voorspelden: 'Misschien moeten we het langzaam maar zeker accepteren: Apple wordt een trendvolger, en in 2013 zal dat duidelijker blijken dan ooit. De verkoopcijfers zullen Apple gelijk geven, maar de echte fanboys zullen voor vernieuwing elders moeten kijken.'
Wat er gebeurde: Apple zat het grootste gedeelte van het jaar in een verdomhoekje. Als je grootste innovatie een update van je besturingssysteem is (naar iOS7), dan weet je dat je wel eens betere jaren hebt gekend. Een en ander werd ook gevoed door het feit dat er geen iPhone 6 werd uitgebracht, maar slechts twee nieuwe versies van de iPhone 5, waarvan de budgetversie 5C over het algemeen als flop werd bestempeld. Bovendien daalde de beurskoers van Apple in het eerste half jaar met 20 procent. Het had er alle schijn van dat we met onze voorspelling de spijker op de kop sloegen, totdat december aanbrak. Niet alleen maakte Apple bekend een megadeal te hebben gesloten in China, waardoor ze in één klap een aanzienlijk marktaandeel ten opzichte van Android veroverden, ook de introductie van de nieuwe Mac Pro deed als vanouds flink wat stof opwaaien bij de fanboys- en girls.
7. TomTom van de beurs
Wat we voorspelden: De beursnotering van TomTom zou ten einde lopen. Zelfs over een mogelijke overname door Apple werd gefluisterd. In elk geval zou het bedrijf zich ontwikkelen tot b2b-bedrijf, en veel minder doen in consumentenelektronica, zo voorspelden we.
Wat er gebeurde: Het was eigenlijk een rustig jaar rondom TomTom. Misschien wel iets te rustig. De koers deed het goed, met een plus van ruim 20%, er waren wat orders en samenwerkingen hier en daar (zoals die met de Verenigde Naties, om het verkeer in wereldsteden beter te laten stromen) en er waren kwartaalomzetten die zelden tot lachen, maar ook zeker niet tot huilen stemden. Maar nieuws over een exit was er niet, noch een overname.
En ook die andere voorspelling van ons van begin dit jaar, dat TomTom een b2b-bedrijf zou worden, houdt eigenlijk geen stand. Weliswaar groeide de divisie Business Solutions meer dan behoorlijk, zelfs met dubbele cijfers, ook de consument wordt door TomTom zeker niet vergeten. Het bedrijf kwam dit jaar al met GPS-horloges voor hardlopers en zwemmers, en heeft voor 2014 aangekondigd met nieuwe producten voor sporters te komen. Of het genoeg is voor de groeicijfers van begin deze eeuw valt te betwijfelen, het blijkt in elk geval genoeg om beleggers weer wat vertrouwen te geven in de voormalige lieveling.
8. De Groupon-bubble loopt verder leeg
Wat we voorspelden: Groupon, een jaar of 3 geleden nog the next big thing, zou in 2013 in vergetelheid raken, net als andere bedrijven in de online couponmarkt. Tijd om iets nieuws te verzinnen, zeiden we in januari.
Wat er gebeurde: In antwoord op de door Amazon aangekondigde bezorging per drone, kwam Groupon begin december ook met iets nieuws: het zou bezorging per katapult overwegen. Veel sneller, en veel makkelijker bovendien, grapte de site. Ongetwijfeld humoristisch bedoeld, maar het effect was eerder tegenovergesteld. Waar mensen van Amazon geloven dat het ze nog gaat lukken ook, die bezorging door de lucht, wekt Groupon vooral medelijden op. Een katapult? Please! Verras ons alsjeblieft met iets dat waarde toevoegt! In Amerika groeide de omzet van het couponbedrijf trouwens nog wel, in alle andere delen van de wereld is de piek echt al voorbij. Wij voorspellen voor 2014: in 2015 hebben we het hier helemaal niet meer over.
9. Heel veel miljarden nodig voor Europese economie
Wat we voorspelden: 'Niet te veel woorden aan vuil maken, zeiden we in januari, maar willen we de Europese economie erbovenop helpen, dan zullen daar nog vele miljarden euro's voor nodig zijn.'
Wat er gebeurde: Het zijn allemaal nog maar zwaluwen, en zomer is het nog lang niet, maar het lijkt erop dat het ergste Europese leed geleden is. Herman van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad, zei het deze week nog: 'Dit jaar is de crisis overwonnen en volgend jaar zal het herstel zichtbaar worden'. Ook Griekenland en Spanje laten weer groei zien, en alleen Cyprus en Slovenië blijven nog achter. En ja, dat kostte natuurlijk wel een lieve duit, maar als de Europese Commissie voor 2014 herstel voorspelt in de Eurozone, de EU én in Nederland, wie zeurt daar dan eigenlijk nog over?
10. Het jaar van Barack Obama
Wat we voorspelden: 2013 zou het jaar van Amsterdam worden, met onder andere het nieuwe Rijksmuseum, het 125 jaar oude Concertgebouw en de 400-jarige grachtengordel. Geen heel gewaagde voorspelling natuurlijk. Die andere voorspelling van ons, dat 2013 het jaar van Barack Obama zou worden, was dat veel meer.
Wat er gebeurde: Misschien het meest glorieuze moment van zijn tweede presidentschap beleefde Obama in december, toen hij heel de wereld nogmaals van zijn enorme uitstraling wist te overtuigen, bij het afscheid van die andere charismatische wereldleider – Nelson Mandela. Het jaar eraan voorafgaand was zacht gezegd minder gelukkig voor de Amerikaanse president. Er was de aanhoudende onrust in Syrië, waar Obama met oorlog dreigde, maar niet doorzettte, er was een enorm afluisterschandaal rond de NSA, er was tegenslag op het gebied van Obamacare, en (daarmee samenhangend:) er was voortdurend politiek gedoe met de Republikeinen. Dat leidde in oktober zelfs tot een heuse government shutdown: voor het eerst sinds 1995 gingen alle behalve de meest noodzakelijke overheidsdiensten op zwart, totdat er een begrotingsakkoord was. Geen pretje voor Obama, die toch al voortdurend in de clinch ligt met zijn politieke rivalen, die de meerderheid hebben in Huis van Afgevaardigden. Kortom, het was geen makkelijk jaar voor Obama. Maar zoals NRC-correspondent Guus Valk het nuanceert: 'Obama kon aan veel problemen weinig doen en heeft gewoon pech gehad.' Pech gehad, dus, Barack. Volgend jaar beter!
Lees ook:
- De lijst der lijstjes van 2013
- Mr Amazon is boek van het jaar
-
De grootste businesstrends voor 2014
-
De grootste consumententrends voor 2014
