Dagdromen helpt bij moeilijke vraagstukken. En dit is waarom

In drukke tijden even wegdromen om te ontspannen: het lijkt niksnutten, maar het maakt juist creatiever en productiever.

Het gebeurt vaak zonder dat je er erg in hebt. Het ene moment ben je volledig met je gedachten bij werk, het volgende moment ben je weg. Opeens zijn je gedachten afgedwaald naar iets onbenulligs dat je thuis nog moest doen of bij die vakantie die je wilde gaan boeken. Het lijkt contraproductief. Maar wegdromen is juist heel gezond.

Het ‘Eureka’-moment

Dat wegdromen tot allerlei creatieve ingevingen kan leiden, is geen nieuwe gedachte. Er bestaan vele anekdotes rond ‘Eureka’ momenten van grote denkers als Einstein en Newton die, door even op een ander spoor te komen, opeens getriggerd werden tot een moment van grote inspiratie. Maar pas recent is deze werking van het brein ook in wetenschappelijk onderzoek vastgesteld door een team psychologen van de University of California.

Functies van een tandenstoker

Het team, geleid door Benjamin Baird en Jonathan Schooler, liet 145 studenten gedurende twee minuten zoveel mogelijk ongebruikelijke functies van een bepaald object opsommen, zoals bijvoorbeeld een tandenstoker, een klerenhanger of een baksteen. De participanten werden daarna opgedeeld in vier groepen. Groep één kreeg een ingewikkelde opdracht uit te voeren, groep twee iets onbenulligs, groep drie mocht twaalf minuten rusten en groep vier kreeg geen enkele pauze. Vervolgens voerden alle participanten nogmaals de taak van het opsommen van de ongebruikelijke functies uit.

Even afgedwaald

Alleen groep twee, de groep die tussendoor iets onbenulligs had gedaan, verbeterde hun score met maar liefst 41 procent. De participanten uit deze groep gaven vrijwel allemaal aan dat hun gedachten tijdens de opdracht waren afgedwaald. ‘Dit suggereert dat juist het tussendoor uitvoeren van een taak die weinig van je vraagt je brein de ruimte geeft even af te dwalen en op die manier problemen actief op te lossen', zegt Baird.

Creatieve incubatie

Volgens de onderzoekers is sprake van ‘creatieve incubatie’ tijdens dagdromen. Wanneer we geconfronteerd worden met moeilijke uitdagingen die nieuwe ideeën behoeven om tot een oplossing te komen, zal die oplossing zich eerder aanbieden als we onze gedachten even laten afdwalen om vervolgens terug te komen tot de moeizame opdracht waar we waren blijven steken. Juist wanneer we mentaal bezig zijn met een ander, lichter onderwerp, blijven onze hersenen de moeilijke opdracht in de achtergrond uitwerken.

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Kunstmatig dagdromen

Onderzoekers van het Gonda Multidisciplinary Brain Research Center aan de Bar-Ilan Universiteit in Israël publiceerden onlangs een studie waarin ze hun participanten kunstmatig aan wisten te zetten tot dagdromen en wel door het toepassen van een electrische stroom – ‘transcranial direct current stimulation’ (tDCS) – waardoor de hersenen worden aangezet tot dagdromen. Naast dat de onderzoekers zeer in hun nopjes waren dat ze dit hadden weten te bereiken, merkte hoofdonderzoeker Vadim Axelrod ook op dat het niveau waarop de taak was uitgevoerd, juist door het dagdromen nog hoger lag. Axelrod: ‘Het verschil was niet buitengewoon groot, maar de trend was bij al onze experimenten duidelijk opmerkbaar.’

Niet in het verkeer

De meest gangbare wetenschappelijke visie is echter dat dagdromen beter voorkomen kan worden. ‘Sommige wetenschappers zijn ervan overtuigd dat we dagelijks zoveel ongemerkt wegdromen dat het wel goed voor ons zou moeten zijn,’ zegt Michael Kane, hoogleraar psychologie en dagdroomexpert aan de Universiteit van North Carolina. ‘Wegdromen zorgt er nu eenmaal voor dat je ontspant, terwijl tegelijkertijd je brein aan de slag gaat met problemen oplossen, met plannen maken voor de toekomst en gewoon even ontsnappen aan het hier en nu. Maar bij bezigheden die cognitief veeleisend zijn zoals rijden in het verkeer kun je het maar beter proberen te voorkomen. Uiteindelijk, zo meent Kane, is dagdromen een tool dat je op bepaalde momenten kunt inzetten om tot creatieve oplossingen te komen en tegelijkertijd even heerlijk te ontspannen in alle dagelijkse drukte.

Lees meer:

• 5 mythes rond productiviteit ontmaskerd
  
• Ons brein is overbelast. Begin met dagdromen om dat op te lossen