De top van Research in Motion, het bedrijf achter de BlackBerry, wordt gewisseld. Voortaan is de Duitser Thorsten Heins er de baas. Volgens muitende aandeelhouders is dat een prima begin, maar er moet meer gebeuren. En ze hebben gelijk.
Een dramatisch weekeinde was het wel bij RIM (gevestigd in Waterloo, Ontario). Jim Balsillie en RIM-oprichter Mike Lazaridis, het koppel dat RIM en zijn BlackBerry de afgelopen twintig jaar groot heeft gemaakt om het de laatste tijd hopeloos te zien afglijden, geven de strijd op. Ze dragen de macht over. Lazaridis wordt vervangen door de Duitse coo Thorsten Heins (54) en wordt zelf vice-chairman, zijn co-ceo Balsillie houdt een plek in de board. De dagelijkse leiding hebben ze dus niet meer, invloed nog wel. Bovendien hebben de twee ex-ceo's een flink pak aandelen.
Boze aandeelhouders
Die wissel komt nadat de twee overhoop lagen met een club boze aandeelhouders de afgelopen maanden onophoudelijk aanschopte tegen het management en de strategie van RIM. Reden was er genoeg om ontevreden te zijn. De BlackBerrry was vanaf eind jaren negentig het onmisbare gereedschap in de zakenwereld, omdat het in feite de enige telefoon was die snel en veilig e-mails kon afhandelen, via het eigen netwerk en de eigen serversoftware van RIM. Maar toen kwam de iPhone.
iPhone
Sinds de opmars van iPhone en Androidtelefoons slinkt het marktaandeel van RIM in angstwekkend tempo weg. In de VS is het vorig jaar gehalveerd, dankzij de explosieve groei van de smartphoneverkoop en het te lang uitblijven van aantrekkelijke alternatieven van BlackBerry. En dan was er natuurlijk nog de dappere poging om met de PlayBook een iPad-killer in de markt te zetten. Die mag voorlopig als faliekant mislukt worden beschouwd. De aandelenkoers van RIM ging door alle ellende, gelardeerd met winstwaarscuwingen, volledig onderuit.
RIM gered?
Dat Balsillie en Lazaridis de handdoek in de ring gooien, is op het eerste oog de helft van waar de boze aandeelhouders, geleid door zakenbank Jaguar Financial, om hebben gevraagd. Vic Alboini, de baas van Jaguar, drong ook altijd aan op de verkoop van RIM, zodat hij en andere aandeelhouders nog iets van hun verliezen goed konden maken. En dat wordt de komende tijd dus de hamvraag: kan RIM zelfstandig verder onder zijn nieuwe leiding?
Groeipijn
RIM is nog lang niet afgeschreven. Het is nog steeds de nummer drie onder de smartphones, na Apple en het Android-leger. Bovendien heeft het 75 miljoen klanten, van wie een groot deel zakelijk. "Als we zo doorgaan, zie ik geen reden waarom we de komende jaren niet in de top drie kunnen blijven," aldus de kersverse ceo Heins in een video. Heins maakte overigens tot 2007 carrière bij Siemens. "We moeten alleen een beetje beter worden in het luisteren naar de consument." Voor de ellende van de afgelopen periode heeft Heins een prachtig eufemisme bedacht: groeipijnen.
Dat klinkt als een bedrijf dat in de ontkennende fase blijft steken, en allerminst alsof het roer nu rigoureus omgaat bij RIM. In 2007 werd het misschien net als de rest van de wereld verrast door de enthousiaste reactie van consumenten en zakenlui op de iPhone. Dat, samen met de apps, heeft de mobiele wereld radicaal veranderd, en BlackBerry heeft de aansluiting nog steeds gevonden. Doorgaan waar het mee bezig was, lijkt dus geen optie. Wat zijn de opties dan wel?
Optie: verkoop
Geruchten dat Samsung een oogje zou hebben op RIM, zakten vorige week net zo snel weer weg als ze gekomen waren. Maar toch: verkoop van het bedrijf is een optie. En één, waar de aandeelhouders blij van kunnen worden. Maar dan wel tegen de juiste prijs. De aandelenkoers is – voor een koper dan – prettig laag, de patenten en het klantenbestand van de Canadese smartphonepionier blijven goud waard. Maar verkoop tegen een fraaie premie lijkt tot nu toe niet gelukt.
Optie: licentiedeals
Verkopen van de hele tent is wellicht wat drastisch. Een paar slimme licentiedeals zouden net zo goed verbetering kunnen brengen in de omzet en de aanwezigheid van de BlackBerry en zijn platform. Heel goed mogelijk dat de gesprekken met Samsung hierover gingen: het in licentie uitgeven van het nieuwste BlackBerry-besturingssysteem. Samsung kan dan zijn hardware als BlackBerry uitrusten, tegen een vergoeding van zeg 10 dollar per toestel. Dat maakt de Koreanen minder afhankelijk van Android en geeft ze toegang tot systeembeheerders in de corporate wereld. RIM kan zich dan verder toeleggen op waar het het best in is: het gesloten eco-systeem van serversoftware en zijn nog steeds voortreffelijke besturingssysteem.
Optie: patenten verkopen
Nog een gratis tip van Jaguar Financial om de aandeelhouderswaarde te maximaliseren: verkoop de patentportfolio. Het klopt dat Google afgelopen zomer 12,5 miljard betaalde voor Motorola – die andere verliezer in de mobiele arena – voornamelijk vanwege diens patenten. Kodak, op zijn eigen terrein ten dode opgeschreven, zette ook al in op de verkoop van zijn kroonjuwelen. Dat heeft de RIM-aandeelhouders blijkbaar hebberig gemaakt: kan dat bedrijf zijn kroonjuwelen niet ook te gelde maken? Ongetwjifeld, maar daarmee is het vrijwel meteen einde oefening voor de onderneming zelf.
Productinnovatie
Innovatie is het grootste probleem van RIM, if liever: het gebrek daaraan. Nu Steve Jobs bezig is de hemel gebruiksvriendelijker in te richten, is de ring vrij voor RIM om te komen met een totaal nieuwe BlackBerry die zijn gebruikers weer helemaal verliefd maakt op zijn producten en diensten. Dat klinkt als een bijna onmogelijke opgave, zeker aangezien van het sexy imago dat de BlackBerry ooit had, helemaal niets meer over is. Bovendien: juist op het gebied van productinnovatie, die waar het de BlackBerry-toestellen betreft de afgelopen tijd in het incrementele bleef steken, zal er te weinig veranderen. Wie is namelijk sinds gisteravond de hoogstverantwoordelijke op dat terrein? Mike Lazaridis.
Kijk hier wie de BlackBerry gaat redden:
Lees ook:
-
Is de PlayBook voor managers?
-
BlackBerry niet meer heilig voor RIM
-
BlackBerry in de tegenaanval
-
De open brief van Jaguar
