Hoe voorspel je of een nieuw idee, concept of product commercieel gezien kansrijk is? ‘Maakt het ons goddelijker? Zo ja, dan heeft het potentieel.’
Niet toevallig hebben veel ondernemers een broertje dood aan marktonderzoek. Zeker als ze een innovatief product willen introduceren of een nieuwe markt willen aanboren. Want, zoals wijlen Steve Jobs van Apple al zei: mensen weten lang niet wat ze willen hebben, dus heeft het weinig zin om ze daar naar te vragen. Een product testen en kijken of het aanslaat is ook geen waterdichte methode. Al was het maar omdat veel mensen een nieuw product het voordeel van de twijfel gunnen, ook al zijn ze niet werkelijk enthousiast.
Evolutie of revolutie?
Kijk naar de autoindustrie. Wat is daar eigenlijk veranderd sinds de eerste 'Velo' van Karl Benz (1894) het licht zag? De auto heeft kleur gekregen, is gestroomlijnd, is zuiniger geworden, de wegligging is verbeterd en ga zo maar door. Van een compleet ander product (auto's zonder bestuurder, bijvoorbeeld, of auto's die door de weg worden gestuurd of die op elkaar reageren) is niet of nauwelijks sprake. De auto heeft een evolutie doorgemaakt: door opeenvolgende incrementele innovaties is de gemotoriseerde koets uit het einde van de 19e eeuw in kleine stapjes uitgegroeid tot een krachtige, eigentijdse vierwieler. Maar het is nog altijd een benzineslurpend rijtuig, net als toen. Van een grootscheepse revolutie is geen sprake. Tenzij de innovatieve Tesla's en Googles van deze wereld met hun zelfsturende en elektrische auto's alsnog de markt veroveren.
Maatstaf voor kansrijke concepten
Hoe waarschijnlijk is dat? Hoe kun je überhaupt van tevoren weten of een nieuw idee, concept, dienst of product commercieel gezien kansrijk is? Serial entrepreneur Boris Veldhuijzen van Zanten, o.a. mede-oprichter van The Next Web – een bedrijf dat vooral bekend is van The Next Web Conference over de toekomst van het internet – heeft een eigen maatstaf om te bepalen of iets een gat in de markt is. ‘Maakt het ons goddelijker? Zo ja, dan heeft het potentieel.’
De 5 goddelijke eigenschappen
Goddelijker? Inderdaad. God krijgt in het algemeen vijf eigenschappen toegedicht: hij wordt geacht alziend, onsterfelijk, alwetend, almachtig en alomtegenwoordig te zijn. Vandaar dat mobiele telefonie zo'n geslaagde innovatie is geweest: toenemende mobiliteit betekent een stap richting alomtegenwoordigheid. Vandaar ook dat Google zo'n doorslaand succes is, want beter kunnen zoeken op internet maakt ons weer wat alwetender. Kortom: we worden er goddelijker door.
Eeuwige leven in de cloud
De theorie van Veldhuijzen van Zanten doet denken aan die oermythe over de vergoddelijking van de mens die in de loop van de geschiedenis in telkens een andere gedaante opduikt, meestal voorzien van een waarschuwing dat we vooral niet overmoedig moeten zijn. Zo is er de Griekse mythe over Prometheus die het vuur van de goden stal om de mensen te helpen, kent het Christendom het verhaal van de 'vuurbrenger' Lucifer die rebelleerde tegen de godheid en is er de 19e eeuwse roman over Frankenstein (ondertitel: 'Prometheus Unbound') over de mens die de dood overwint. Een moderne, optimistische, variant is afkomstig van de bekende futurist, synthesizerpionier en OCR-uitvinder Ray Kurzweil, tegenwoordig verbonden aan Google: hij bezweert dat we rond 2030 zo versmolten zullen zijn met de technologie, dat we dan het eeuwige leven zullen hebben – al is het dan misschien in de cloud.
Wereldlijke empowerment
Veldhuijzen van Zanten herkent zich er niet helemaal in. ‘Let wel: ik zeg niet dat de mens god kan worden, en al helemaal niet dat men god is. Wel dat we stappen in die richting kunnen zetten. Kleine stappen, meer niet. En ik betrek mijn theorie vooral op apps en soortgelijke innovaties, die het leven makkelijker en aangenamer kunnen maken. Ik heb het niet over zaken van leven en dood’, verduidelijkt hij. Kortom: hij heeft het eerder over wereldlijke empowerment dan dat hij op de religieuze toer gaat.
Find My Friends
Een voorbeeld tot slot: de Find My Friends-app, waarmee het mogelijk is te zien waar je vrienden zich bevinden. Een heel handige app, aldus Veldhuijzen van Zanten, die de gebruiker een indruk geeft van hoe het is om alziend en alwetend te zijn: je hoeft niet meer te vragen waar je vrienden zijn, je ziet op een kaart of ze de weg zijn kwijt geraakt, in de file staan of zich in de buurt bevinden.
Macht misbruiken
Nieuw is het idee achter 'Find My Friends' allerminst: jaren geleden introduceerde Google het zogeheten 'Latitude', met precies dezelfde functionaliteit. Inmiddels heeft het concern deze dienst al lang en breed opgedoekt, wegens gebrek aan succes. Maakte Latitude mensen dan niet iets goddelijker? ‘Toch wel, maar mensen vertrouwden het niet’, verklaart Veldhuijzen van Zanten. ‘Google bewaarde te veel persoonlijke gegevens naar de smaak van gebruikers, vandaar dat ze afhaakten.’ Bij Friend My Friends gebeurt dit niet. ‘En het is ook niet de bedoeling dat je de Find My Friends-app gebruikt om vrienden ongevraagd lastig te vallen. Je kunt iemand die in de buurt is makkelijk even opzoeken, maar dat is heel dom: je overvalt zo iemand dan misschien. Deze app maakt je dan wel goddelijker, maar hoe goddelijk je ook bent: je mag je macht niet misbruiken.’
Dit artikel is onderdeel van het dossier Het Nieuwe Zakendoen op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door Microsoft. Altijd op de hoogte van de laatste tips en trends rondom het nieuwe zakendoen? Meld je aan voor de gratis maandelijke nieuwsbrief:
Meer lezen over Het Nieuwe Zakendoen?
-
Waarom niet kiezen vaak de beste keuze is
-
Kies het beste businessmodel: 6 tips
-
Ook ouderen zijn steeds digitaler. 7 tips om hen te bereiken
- Alles over Het Nieuwe Zakendoen
