In Shareconomy staat het delen van informatie, ervaringen en goederen centraal. Allemaal dankzij internet. Ben jij er klaar voor?
Via internet krijgen we razendsnel toegang tot informatie op websites, blogs, wiki’s en sociale mediakanalen. We wisselen eenvoudig bestanden uit en delen ervaringen en diensten gemakkelijk met anderen. Niet langer staat eigendom van informatie centraal. Het gaat om het gebruik en het delen ervan. Die maatschappelijke en zakelijke verandering wordt ook wel Shareconomy genoemd.
Anders samenwerken
WAT IS SHARECONOMY?
* Het delen van digitale content (bijvoorbeeld blogs, bedrijfsinformatie, video's).
* Gemeenschappelijk gebruik van fysieke middelen (auto's)
* Financiering van projecten via internet (crowdfunding).
'De opkomst van cloud computing, sociale media en samenwerkingssoftware zal de manier waarop we samenwerken en zakendoen ingrijpend veranderen', stelt Frank Pörschmann, lid van de raad van bestuur van Deutsche Messe. De organisator van Cebit, de grootste zakelijke ict-beurs ter wereld, benoemde Shareconomy dit jaar tot hoofdthema. Pörschmann: 'Het delen en gemeenschappelijk gebruik van kennis, hulpbronnen en ervaringen is door internet en sociale media enorm populair. Internet is zowel binnen als buiten het bedrijf dé plek om samen te werken. Het brengt partners, consultants, leveranciers en klanten dichter bij elkaar. Ze worden onderdeel van een netwerkproces. In de wereldeconomie wordt het net als op Facebook. Wie succes wil hebben, moet in een netwerk actief zijn.’
Grenzen vervagen
'Door die Shareconomy vervagen de grenzen tussen bedrijven', vervolgt Pörschmann. Hij doelt op samenwerkingen waarbij verschillende bedrijven projectinformatie uitwisselen via internet. 'Daardoor moet je anders denken en bereid zijn om kennis, contacten en hulpbronnen te delen.' Maurice Shahd van de Duitse ict-brancheorganisatie Bitkom sluit zich daar op aan: 'Managers hebben toegang tot veel meer informatie uit de eigen organisatie. Kijk maar naar multinationals die gebruikmaken van samenwerkingssoftware en informatie delen via de cloud. Leidinggevenden en medewerkers beschikken ook over meer informatie van buiten de eigen bedrijfsomgeving. Organisaties worden transparanter.’ Shahd wijst op een nieuwe verhouding tussen werknemer en werkgever. 'Informatie is steeds vaker toegankelijk in verschillende lagen van de organisatie. Dat heeft gevolgen voor de hiërarchie binnen bedrijven. Medewerkers hoeven niet altijd bij hun leidinggevende aan te kloppen voor informatie. Klassieke hiërarchische verhoudingen staan onder druk.'
Producten aanpassen?
DE OORSPRONG: JAREN 70
Het begrip Shareconomy wordt in de zeventiger jaren van de vorige eeuw voor het eerst gebruikt, in een studie van Harvard-econoom Martin Weitzman. Hij onderzocht de impact van variabele beloningen. Het begrip krijgt rond 2009 een nieuwe betekenis. Shareconomy wordt dan vooral gebruikt om de maatschappelijke verandering van bezit naar gezamenlijk gebruik te duiden. Er bestaan verschillende definities, maar het delen van kennis, hulpbronnen en ervaringen via ict (internet en sociale media) staat centraal.Volgens beide heren dwingt de Shareconomy ons ook om producten en diensten kritisch onder de loep te nemen. Pörschmann noemt als voorbeeld de opkomst van pay-per-use modellen. Daarbij wordt alleen voor de daadwerkelijk gebruikte hoeveelheid van een goed of dienst betaald. Het model wordt veel gebruikt in de softwarebranche. Daar wordt de allesomvattende pakketoplossing met vaste licentie en looptijd ingewisseld voor een flexibel abonnement: Software-as-a-Service (SaaS). Via log-in-gegevens kan de leverancier nagaan wie welke software gebruikt. Alleen die gebruikte software wordt in rekening gebracht. Pörschmann: 'Die verschuiving van bezit naar gebruik en van kopen naar lenen zie je bij muziekportals als Spotify. Het gaat niet om het bezit van muziek, maar het gebruik ervan.' Als tweede voorbeeld noemt hij carsharing. Een nieuwe vorm van mobiliteit waarbij een klant geen auto bezit, maar een abonnement afsluit voor het gebruik van een auto.
Nieuwe generatie
Shahd: 'Bedrijven die de boot niet willen missen, moeten kritisch kijken naar hun verdienmodel. Ook grote automerken bewegen mee met de Shareconomy. Volkswagen, BMW en Daimler Benz hebben allemaal een eigen dienst voor carsharing opgezet. Met Quicar, DriveNow en Car2Go bereiken ze klanten die geen eigen auto willen kopen. De vraag naar individueel vervoer blijft bestaan, maar is veranderd. Jongeren zien een auto vooral als een transportmiddel en steeds minder als een product dat je moet bezitten. De vanzelfsprekendheid van een nieuwe generatie kopers is weggevallen. De branche zoekt naar andere verdienmodellen.' Ook in Nederland is 'een eigen auto voor af en toe' in opkomst. Aanbieders zijn onder andere Greenwheels en CarConnect. Abonnees loggen in via internet en zien waar de auto bij hen in de buurt geparkeerd staat. Bij een rit wordt er afgerekend.
Crowdsourcing eenvoudiger
DE MOGELIJKHEDEN
* Wordt belangrijke bedrijfsinformatie gedeeld via het web?
* Gebruik je een model voor pay-per-use?
* Is CRM gericht op nieuwe vormen van klantcontact en webcare?
* Maak je bij productontwikkeling gebruik van crowdsourcing?Ook bij de ontwikkeling van nieuwe producten speelt het delen van informatie via internet een steeds grotere rol. Bedrijven en overheden kunnen via het web een groot publiek betrekken bij advisering, productinnovatie, beleidsvorming en onderzoek. De opkomst van internet heeft crowdsourcing eenvoudiger gemaakt. Via fora en online inspraak raken klanten betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe producten of diensten. Door de snelheid waarmee informatie wordt vergaard, kunnen bedrijven direct met de feedback aan de slag.
Webcare waakt over imago
Ook het contact tussen klant en leverancier verandert door internet. Uit onderzoek van Bitkom blijkt dat 44 procent van de internetgebruikers online informatie deelt over producten en diensten. Dat gebeurt bijvoorbeeld via fora en sociale media als Facebook en Twitter. Er worden complimenten uitgedeeld, maar klagers zijn er ook. ‘Voorheen stuurden teleurgestelde klanten boze brieven aan de directie. Nu spuwen ze hun gal op internet en spelen deze conflicten zich steeds meer in de openbaarheid af. Het web lijkt een klankbord voor consumentenproblemen’, zegt Shahd. Hij benadrukt dat het loont om daar als bedrijf alert op te zijn en imagoschade in de kiem te smoren. 'Steeds vaker waken webcare-teams over het imago en de goede naam van een merk of organisatie op internet, bedrijven moeten hun CRM aanpassen op deze verandering', aldus de Bitkom-woordvoerder.
Financiering via crowdfunding
Naast het delen van content of fysieke goederen ziet Bitkom crowdfunding als een belangrijke ontwikkeling binnen de Shareconomy. Shahd: 'Meestal gaan ondernemers naar een bank of investeerder om een project te laten financieren. Maar ook hier biedt internet nieuwe mogelijkheden. Om startkapitaal te krijgen kunnen ondernemers het project aanbieden op een website voor crowdfunding. Hij of zij vermeldt het benodigde bedrag en mensen kunnen via de website investeren in het project. Het is de bedoeling dat veel particulieren een klein bedrag investeren en dat ze met die kleine investeringen bij elkaar het project volledig financieren.' Share2Start, Geldvoorelkaar en Voordekunst zijn voorbeelden van Nederlandse websites voor crowdfunding. De platformen profileren zich duidelijk als alternatief voor financiering door banken.
Gebruiksrechten
Pörschmann benadrukt tot slot dat de Shareconomy de internationale politiek voor uitdagingen stelt. 'Internationaal overleg over gebruiksrecht is noodzakelijk. Nu is die regelgeving nog per land verschillend. Het is belangrijk dat die verschillen in wet- en regelgeving verdwijnen. Dan pas kunnen de effecten van Shareconomy echt bijdragen aan de wereldwijde economie.'
Beeld via Flickr
