Van alle Nederlandse topmanagers is hij waarschijnlijk de man met het kortste cv. Toch staat Bart Fehmers voor lastige klus: de Nederlandse vestiging van IBM moet beter presteren. En er moeten 1600 consultants van PricewaterhouseCoopers worden ingepast. Wie is de man die de PwC'ers binnenkort hun baas moeten noemen?
De loopbaan van Bart Fehmers is in enkele zinnen samen te vatten. In 1990 trad hij na zijn rechtenstudie in dienst bij IBM. Gemiddeld maakte hij om het jaar promotie. Elf jaar later werd hij, op 35-jarige leeftijd, benoemd tot algemeen directeur van IBM Nederland. Er zijn niet veel verhalen over enorme deals waarvoor hij verantwoordelijk was, of opvallende projecten. Nauwelijks nevenfuncties, geen wetenschappelijke bijzonderheden. Buiten IBM kennen weinig mensen Bart Fehmers, zelfs niet in de IT-sector. Binnen IBM ging hij als een komeet. Bart kwam, zag en schoot naar de top.
Op het hoofdkantoor in de VS mogen ze het een goed idee hebben gevonden: een verjonging van het management van de Europese landenorganisaties. Maar de verjonging kwam op een tijdstip dat ervaring op het hoogste niveau zeker geen luxe is. De Nederlandse vestiging van het bedrijf deed het de afgelopen jaren relatief slecht: terwijl IBM in de meeste landen tot de top-3 behoort, stond het bedrijf in Nederland niet eens in de top-5 van automatiseringsbedrijven. Fehmers kreeg de opdracht de IBM-organisatie, die als log bekend stond, in beweging te krijgen. Inmiddels is er echter een tweede uitdaging bijgekomen: na de overname van PricewaterhouseCoopers zullen 1600 nieuwe medewerkers moeten worden geïntegreerd. Bij de overname van Ernst & Young door Cap Gemini, een vergelijkbare fusie, bleken de verschillende achtergronden van de twee bedrijven een complicerende factor. Naar schatting een kwart van de mensen afkomstig van Ernst & Young stapte op.
Is Bart Fehmers, met zijn 36 jaar, in staat om herhaling van dit scenario te voorkomen? En om IBM Nederland op het pad van gezonde groei te krijgen?
Modelspoorbaan
Het motto in de IT-sector, dat de techniek en de 'business' hoognodig dichter naar elkaar toe moeten, wordt belichaamd in Bart Fehmers. Hij is zowel technologieliefhebber als manager, een tamelijk unieke combinatie.
Als kind automatiseerde hij zijn modelspoorbaan en op de middelbare school begon hij een radiozender vanuit de zolderkamer. Dat hij tijdens zijn studie zijn studiegenoten imponeerde met een zelfgefabriceerde afstandsbediening van de gordijnen, zoals NRC Handelsblad schreef, is een Broodje Aap-verhaal. Wel merkte hij in deze tijd dat hij medestudenten kon helpen met hun computerproblemen. Dat deed hem in 1990 voor een baan in de automatiseringssector kiezen.
Bij IBM begon hij onderaan, als application developer in Uithoorn. Al snel werd hij benoemd tot projectleider. Zijn toenmalige chef, Leonie Laurs, was meteen onder de indruk. “Hij behoort tot het soort mensen dat zich direct aftekent,” zegt ze. “Je weet meteen: daar gaan we meer mee doen. Op hem moeten we bij IBM zuinig zijn.” Fehmers maakte naam met een groot consolidatieproject: 17 datacenters moesten worden teruggebracht tot 2. Laurs vond dat het daarna hoog tijd was hem ook naar externe klanten te sturen. Dat gebeurde onder meer met een omvangrijk Lotus Notes-project voor de European Space Agency. In 1997 kreeg Fehmers een leidinggevende baan, toen hij bij Professional Services verantwoordelijk werd voor de inzet en ontwikkeling van het personeel.
Een jaar later trad Fehmers toe tot de directie, waar hij verantwoordelijk werd voor de software-divisie. “Hij slaagde erin de software-tak van IBM in behoorlijk tempo op het juiste spoor te krijgen,” aldus een IT-analist. Blijkbaar waren ze op het Europese hoofdkantoor ook onder de indruk, want op 1 januari 2001 werd Fehmers naar Parijs gehaald, als rechterhand van de EMEA general manager (de baas van Europa, het Midden Oosten en Afrika). “Ik kan niet in de hoofden van de mensen in Parijs kijken,” zegt Laurs, “maar waarschijnlijk wilden ze hem eens goed bekijken.”
Dat bekijken had als gevolg dat hij al vijf maanden later werd aangewezen als de nieuwe algemeen directeur in Nederland. “Het lijkt er op dat hij in Parijs de juiste contacten heeft opgedaan,” zegt Alex Steg, hoofdredacteur van verschillende IBM-gebruikersbladen. “Toen het hoofdkantoor met zijn verjongingsstrategie bezig was, was hij de juiste man op het juiste moment.” Henk Broeders, directievoorzitter van concurrent Cap Gemini, denkt dat IBM met de aanstelling van de jeugdige Fehmers een 'statement' wilde maken. “Om daarmee zichzelf wat moderner te positioneren en wat minder te leunen op het mondiale marktleiderschap.” Broeders noemt Fehmers een capabele manager met een degelijke IT-achtergrond.
Mensen-manager
Medewerkers en ex-medewerkers zijn echter allerminst verrast geweest over de snelle opkomst van Fehmers. Mede-directielid Daniëlle Schuur beschrijft hem als een “mensen-manager en tevens een strateeg.” Alom wordt hij geroemd om zijn enthousiasme en openheid, naast een lange-termijnvisie en kennis van zaken. Schuur: “Hij stelt hoge eisen zowel aan zichzelf als aan de mensen om hem heen. Maar hij neemt het voortouw met zijn tomeloze energie en is op die manier goed in staat om andere mensen te motiveren.”
Zijn open stijl brengt met zich mee dat hij zich kwetsbaar opstelt. Elk kwartaal bespreekt hij de strategie tijdens openbare bijeenkomsten met het personeel. Fehmers houdt er geen directiesuite op na, maar heeft een gewoon bureau in een van de kantoortuinen. Als hij achter zijn bureau zit, is hij online te bereiken via het interne messaging-systeem. Elke medewerker die een goed idee heeft, krijgt een half uur spreektijd van de directie. Als het plan bevalt, wordt het meteen uitgevoerd.
Het pad dat moet leiden naar een hogere omzet is door Fehmers het afgelopen jaar ingezet met een groeiplan, of in IBM-bargoens Growth Initiative. De samenwerking met partners wordt versterkt en de samenhang binnen de IBM-onderdelen moet worden verbeterd. Ook wordt er meer aandacht besteed aan het begeleiden en ontwikkelen van de medewerkers.
Na zijn aanstelling heeft Fehmers enkele ambitieuze doelstellingen geformuleerd, in 2005 moet IBM een van de koplopers zijn op de Nederlandse ict-markt. Met de medewerkers van PricewaterhouseCoopers erbij kan een flinke stap in die richting worden gezet. Toch biedt de snelle carrière van Fehmers geen garantie voor succes. Ondanks zijn charisma en materiekennis is er bijvoorbeeld weinig bekend over zijn onderhandelingsvaardigheden. Met zijn slechts twee, niet al te zware, nevenfuncties (bestuurslid bij VNO-NCW en de Amerikaanse KvK) ziet zijn netwerk er niet indrukwekkend uit. Dat kan ook moeilijk, een netwerk opbouwen buiten IBM terwijl je tegelijk bezig bent met een bliksemcarrière binnen het bedrijf.
Gezien de omvang van de grote outsourcing-contracten die op de Nederlandse markt te vergeven zijn, is zo'n netwerk bepaald geen luxe. Misschien is het daarom tijd dat Fehmers zijn sociale vaardigheden, waarom hij binnen IBM bekend staat, nu ook wat meer naar buiten richt.
CV Bart Fehmers
1965 geboren in Utrecht
1977 middelbare school, Bilthoven
1983 rechtenstudie, Universiteit van Amsterdam
1990 application developer IBM
1991 projectleider
1994 projectmanager
1997 manager professional services
1998 directeur Software
2001 executive assistant EMEA general manager (Parijs)
2001 algemeen directeur IBM Nederland
burgelijke staat
ongehuwd, zoon van twee maanden
woont
Amsterdam
hobby's
techniek, disco
bijzonder
beroemde zus (tv-presentatrice Mariëtte Fehmers)
