Steve Jobs maakte van Apple de grootste startup ter wereld. Nu legt Apple de methode-Jobs vast, om zonder hem verder te kunnen. Hoe brengt Steve zijn magie in praktijk?
Dat bljift toch het interessantste aan het mega-succes van Apple, een bedrijf op weg naar 100 miljard omzet dat doodleuk 60 procent groeit: hoe doen ze het. En boven alles: in hoeverre leunt het op de inzichten en het leiderschap van Steve Jobs? Apple wil dat zelf ook graag weten – voordat Jobs het gebouw definitief verlaat. Hij is inmiddels voor de derde keer met langdurig ziekteverlof.
Leven na Steve Jobs
Als hij niet terugkeert, komt de lakmoesproef: is Jobs de belichaming van Apple of is Apple zelf al zo doordesemd van Jobs, dat het zonder hem verder kan? Misschien wel. Apple is als bedrijf immers Jobs' belangrijkste product, zijn levenswerk. Hij heeft het net zo lang bewerkt en gevormd tot het net zo soepel loopt en succesvol is als de iPod, iPhone of iPad. Fortune brengt deze maand een artikel met voldoende anekdotes die bewijs lijken van het tegendeel: die gaan over het legendarische autoritaire en bemoeizuchtige optreden van het genie dat zichzelf onmisbaar maakt bij elk besluit en elk productdetail. De kleur van de pendelbus voor werknemers? Het eten in de kantine? Steve legt zijn personeel zijn wil op.
Apple University
Maar het artikel bevat ook informatie, dat Apple hard werkt aan een bestaan zonder his royal Steveness: Apple University. Dat fenomeen dook voor het eerst op toen in 2008 volslagen onverwacht een professor van Yale ontslag nam om een universiteit binnen het concern op te zetten. Blijkbaar een interessante uitdaging, want een topbaan binnen een top business school verruilen voor de dikke muren van Apple, het is nogal een stap. Wat de Yale-man tot nu toe deed, bleef volslagen onbekend.
Case studies
Volgens het stuk in Fortune heeft Joel Podolny zorgvuldig geanalyseerd hoe Apple wordt bestuurd. Daarvoor liet hij een reeks case-studies verrichten naar beslissende momenten in de Apple-geschiedenis, waarvoor hij collega's mocht aantrekken van onder meer Stanford en Harvard. De bevindingen zijn vervolgens vastgelegd om als een methode te worden doorgegeven aan high potentials en topmanagers. Hen wordt het evangelie van Jobs onderwezen door onder meer huidige Apple-toppers als coo Tim Cook en Ron Johnson, die over de retail gaat.
Evangelie van Jobs
Lezenswaardig moet het materiaal zijn, want de strategie van Apple en de resultaten die eruit voortkomen, zijn ongeëvenaard. De rode draad: Apple/Jobs stoort zich niet aan conventional wisdom; de managementmaterie die wordt onderwezen in de gevestigde business schools. Apple wordt eerder bestuurd als een startup dan als de elektronicagigant die het in werkelijkheid is. Maar wel: zonder causal kleding, gratis snoep en andere lolligheid die verplicht is bij jonge hippe bedrijven.
De geboden
Apple zal voor geen goud zijn processen en strategie openbaren, maar van buitenaf zijn wel wat principes vast te stellen.
- Simplicity: Er is geen wijd vertakte organisatiestructuur. Elke maandag loopt Jobs met zijn management door alle producten. Elke woensdag doet hij datzelfde met marketing en communicatie. Een keer per jaar verzamelt hij de Top 100, invloedrijke medewerkers van alle niveaus, voor een strategiesessie om de klokken gelijk te zetten.
- Verantwoordelijkheid op alle niveaus, zonder controle. Achter elk project staat de naam van een direct verantwoordelijke, de Direct Responsible Individual. De DRI is gemeengoed.
- Geen financiële resultaatsverantwoordelijkheid voor topmanagers. Dat leidt maar af; alleen de CFO heeft een P&L.
- Specialisatie: Apple mikt op de grootste talenten, die het specifieke taken geeft. De beheerder van de online winkels heeft volgens Fortune bijvoorbeeld geen zeggenschap over het fotomateriaal, daar gaan de grafisch ontwerpers over. Volgens Jobs: 'general management is bullshit.'
- Een functionele organisatie, in plaats van een hiërarchische of divisiestructuur. Volgens Jobs heeft 'Sony te veel divisies om met een iPod te komen'. Het gaat om de kwaliteit van de (liefst kleine) teams die aan een project werken.
- Continu bijsturen. Als de top besluit de koers te verleggen of fouten te herstellen, gebeurt dat vrijwel onmiddellijk. Er is geen ver vooruit uitgestippelde strategie. Er zijn gevallen bekend, waarin de top 48 uur voor een productintroductie de prijs nog eens aanpaste.
- Nee zeggen. Een zeldzame eigenschap van bedrijven: focus houden op een beperkt aantal producten door nee te zeggen tegen verleidelijke kansen elders. Het is een kracht om de dingen te selecteren die je niet doet.
- Lak aan consensus. Dat is een bekend principe: Jobs streeft niet naar compromissen, maar naar excellentie.
Wie volgt?
Voor Apple hangt de toekomst van het bedrijf er vanaf: als het erin slaagt het 'WWSD', What would Steve do?, verder te institutionaliseren en te internaliseren in elke nieuwe medewerker, kan het nog jaren vooruit zonder zijn oprichter. Dat zouden eigenlijk meer bedrijven moeten doen. Natuurlijk zijn er giagnten als Disney, Toyota en McDonald's die hun interne processen (op onderdelen) hebben laten bestuderen en vast laten leggen. Maar veel verder dan een kennismakingscursus voor nieuwe medewerkers gaat dat niet. Apple zou de eerste zijn, die ook zijn managers schoolt in de wijze van besluitvorming en de strategie uit het verleden. Zodat ze niet het (scroll)wiel opnieuw moeten uitvinden, maar verder gaan met disruptieve innovaties.
Lees ook op TechBusiness:
-
Onderzoek naar machtsmisbruik Google
-
iPad 2 is er, Steve Jobs ook
-
Start de geruchten: iPhone 5 komt eraan!
-
Bedrijfsleven aan de tablets
-
Deloitte: tablet verdringt pc
-
Google past zoekalgoritme aan
-
Google bouwt windmolenpark
Elke week het beste van TechBusiness in de mail? Vraag de nieuwsbrief aan.
