7 bewezen tips tegen werkstress

Afgelopen maand verscheen ook de 2013/2014 Staying@Work Survey van het Amerikaanse Towers Watson. Daaruit blijkt dat de Amerikaanse werknemer minstens zo gestresst is als de Nederlandse. Towers Watson geeft aan waar de schoen wringt:  werkgevers en werknemers blijken de veroorzakers van stress anders in te schalen. De drie voornaamste stress-veroorzakers volgens de werkgevers zijn een slechte werk-privé balans (86%), gebrek aan (adequaat) personeel (70%) en technologieën (mobiel, e-mail, etc) die de werknemers ook na werktijd overbelasten (63%). Werknemers beschouwen het gebrek aan personeel als voornaamste stressveroorzaker. Op de tweede plaats staat een te laag salaris of te magere salarisverhogingen en als derde worden onduidelijke of zelfs conflicterende verwachtingen tussen werkgever en werknemer genoemd.

Volgens Helen Darling, president van de Amerikaanse National Business Group on Health Solutions, moeten werkgevers beter begrijpen wat de stress bij hun werknemers veroorzaakt. 'Ze moeten vervolgens hun reeds bestaande gezondheidsinitiatieven (her)beoordelen en slim aansluiting vinden bij de activiteiten die werknemers zelf al ondernemen om stress te verlichten.' Darling vervolgt: 'Werkgevers moeten hun werknemers aansporen meer vakantie te nemen en door het bedrijf gesponsorde fysieke activiteiten aanbieden.' Er zijn al aardig wat beproefde, eenvoudige tactieken die door werkgevers ingezet kunnen worden om te stress te verlichten. Beproefd door de concurrent, of voorzien van een stempel van goedkeuring door een wetenschappelijk onderzoek. We zetten er een aantal op een rij.

De dwangmatige behoefte van mensen om voortdurend hun e-mail en telefoon te checken, levert een flinke hoop (overbodige) stress op. Psycholoog Richard Balding van de Universiteit van Worcester deed onderzoek naar het gebruik van smartphones en stress voor de British Psychological Society. Balding: ‘Het gebruik van smartphone neemt almaar toe en we zien een toename in stress als gevolg van al dat sociale netwerken. Organisaties zullen er niet beter van worden als hun werknemers gestresst zijn, los van de bron van de stress en dus is het in hun belang hun werknemers aan te moedigen de telefoon na werk uit te zetten, het aantal te sturen e-mails na werktijd terug te dringen en de neiging van mensen voortdurend hun apparaten te checken af te remmen.’ Kortom, zet die apparaten na werk gewoon uit om echt te ontstressen.

Thierrry Breton, ceo van de Franse IT-multinational Atos, lanceerde in 2011 al een ‘zero-e-mail’ initiatief. Hij vond dat er een enorme hoeveelheid tijd binnen zijn bedrijf werd vergooid met het schrijven en checken van interne mails. Breton: ‘We produceren data op een massale schaal en verontreinigen onze werkomgeving en laten dit ook steeds verder doorsijpelen in onze privélevens. Bij Atos zullen we deze trend gaan keren.’ Atos promoot binnen het bedrijf wel apps, bedrijfsgerichte sociale netwerken en het gebruik van YouTube voor bedrijfspresentaties. Bij het Duitse Volkswagen liggen servers vanaf een half uur na werktijd tot een half uur voor aanvang van de werktijd plat. Een afspraak die in de cao’s werd opgenomen. Overigens geldt deze radiostilte na werkuren niet voor het senior management.

Mensen worden depressief van eten achter hun bureau, zo bevestigden onderzoekers van de Universiteit van Sussex. Werknemers ontspannen een stuk beter als ze hun lunch op een andere plek nuttigen. Het meest bevorderlijk – en iets moeilijker te bewerkstelligen in Nederland – is: lunchen in het zonlicht, bijvoorbeeld in het park. Dan gaan de stressniveaus omlaag en het geluksgevoel omhoog. Alles is in ieder geval beter dan achter dat bureau waar al de hele dag gebivakkeerd wordt. Daar groeit de negatieve houding richting het werk en kan de stress door gebrek aan ontspanning zich verder opbouwen.

Dit is meer een tip die brood snijdt voor startende bedrijven die nog een slimme centrale locatie kunnen kiezen. Diverse studies hebben bevestigd dat een lange reistijd van en naar werk stress en verveling bevorderen. De Zwitserse econoom Bruno Frey verdiepte zich uitvoerig in de stressende forens en concludeerde: ‘Forensen kost niet alleen tijd, maar brengt ook andere onnodige kosten met zich mee, leidt tot stress – met name rijden in het verkeer – en komt tussen de relatie werk en gezin.’
De voordelen van op een fijne plek wonen of die geweldige baan hebben die net wat verder weg ligt, wegen volgens de Zwitserse onderzoekers hier niet tegen op. Als het gaat om de forenstijd staat Nederland in het onderzoek van Frey overigens op de zesde plaats, met gemiddeld dagelijks 46,5 minuten onderweg naar werk. Gekeken werd naar Europa en de Verenigde Staten. Het kortst wordt er naar werk gereisd in Portugal: gemiddeld 29, 2 minuten.

Kan het bedrijfsleven zonder yoga? Even een klasje yoga of tai-chi doet wonderen voor het ontstressen van werknemers en een paar matten in een ruimte leggen is een stuk goedkoper dan een hele fitnessruimte van apparaten voorzien. De lijst van organisaties die voorgingen in deze relatief eenvoudige ontspanningstactiek is lang, met namen als Apple, Nike, het Ministerie van Financiën, Google en Marktplaats.

Thee drinken helpt. Professor Andrew Steptoe van The University College London bewees in 2010 dat zwarte thee zorgt voor ontspanning. Deze theesoorten hebben een effect op het niveau van stresshormonen in ons lichaam en kunnen ons sneller later herstellen van een flinke dosis stress. Zorg dat in de snoepautomaat in ieder geval voldoende kauwgom en een lekkere donkere reep chocola aanwezig zijn. Dagelijks 40 gram donkere chocolade helpt ons beter om te gaan met stress en zorgt dat we bèta-endorfinen, een soort ‘geluksstoffen', aanmaken. Vooral mannen op oudere leeftijd voelen zich optimistischer dankzij dagelijks een stukje (donkere) chocola. Ook het kauwen van kauwgom is een bekende remedie tegen stress en verhoogt de concentratie. Kauwgomkauwers hebben namelijk minder cortisol (stresshormoon) in hun speeksel. Andrew Scholey, professor Behavioral and Brain Sciences aan de Swinburne Universiteit in Melbourne, toonde in zijn onderzoek aan dat kauwgomkauwers 16% minder last hebben van milde stress dan de niet kauwers en 12% minder last van matige stress. Ook hun gevoelens van angst en onrust liggen lager en ze zijn meer alert tijdens stressmomenten.

Treed niet te streng op tegen koptelefoons op de oren. Muziek heeft een bewezen ontspannend effect. Welke muziek precies, dat hangt uiteraard af van de eigen smaak. Dat dit wel enigszins te sturen is, bewees de Britse band Marconi Union en een groep wetenschappers, waaronder de Britse stress-specialist David Lewis, die enkele jaren geleden het meest ontspannende lied ooit produceerde; ‘Weightless’. De wetenschappers testten Weightless bij veertig vrouwen en zij vonden de muziek ontspannender dan bijvoorbeeld Enya, Mozart of Coldplay. Het ritme heeft effect op de hartslag, de bastonen ontspannen en het ‘whoosing’ geluid zorgen voor een trance-achtige kalme staat. Afgeraden wordt om naar 'Weightless' te luisteren terwijl je in de auto rijdt.

Tot slot een tip voor iedereen binnen de werkomgeving: vermijd vooral andere gestresste mensen. Stress-emoties kunnen zich als een virus verspreiden, omdat mensen elkaars fysiologische staat spiegelen. Kortom, je kunt stress van een ander krijgen. Andersom geldt ook dat iemand die zijn eigen stress geheel de baas is, dit als een virus op zijn omgeving kan overbrengen.

Beeld via Flickr.