Een nieuw raamwerk voor feedback, een slimme app voor welzijn, een andere aanpak van motivatie. Je wordt overspoeld met wat je allemaal kunt doen als manager om het beste uit je mensen te halen.
Allemaal best nuttig advies, maar neurowetenschappen helpen je juist om te begrijpen waarom een bepaalde aanpak werkt of niet. Daarom deze zeven inzichten voor het betere breinwerk. Jouw leiderschap vaart er wel bij, en je mensen ook.
#1 Hou rekening met de constante scan naar bedreigingen
Ons brein scant continu de omgeving op zoek naar gevaar, en dat gebeurt volkomen onbewust. Al kan de kantoortuin best een jungle zijn, levensbedreigende dieren lopen er niet meer rond.
Ons brein heeft die inmiddels vervangen door andere bedreigingen: managers die vragen om feedbackgesprekken, naar de voortgang van projecten, of die klanten of budgetten willen doornemen.
Zelfs het onschuldige ‘heb je even’ kan bij werknemers al stress of angstige reacties opleveren. Medewerkers vrezen op dat moment dat ze iets verkeerd hebben gedaan, terwijl jij als manager ze gewoon een complimentje wil geven.
Hou er rekening mee dat ons brein sterker reageert op bedreigingen dan op beloningen. Speel daar ook op in als manager. Schakel de dreiging meteen uit met positieve signalen over het belang en de waarde van die werknemer.
Vraag bij feedbackgesprekken ook eerst naar wat je zelf beter kunt doen als leider. Voeg bij zo’n opmerking als ‘heb je even’ toe waarom. Bijvoorbeeld omdat je van die m/v/x een deskundige mening wilt over een nieuw project.
#2 Vertrouw niet te veel op continue dopaminekicks
Het behalen van doelen, het krijgen van erkenning, een fikse bonus… ze zorgen allemaal voor dopaminekicks. Dopamine is de neurotransmitter die nauw verbonden is met het beloningssysteem in de hersenen.
Dopamine wordt vaak simpel weggezet als gelukshormoon, maar het doet meer: anticipatie, nieuwsgierigheid en doelgericht gedrag stimuleren. Als jij als manager constant nieuwe targets inzet, of nieuwe uitdagingen, of een cultuur waarin de bonus voor alles gaat, dan creëer je overstimulatie. Dat zorgt niet langer voor energie, maar voor uitputting.
Wissel daarom het soort bonussen af. Mensen willen niet alleen maar geld zien, ze willen vooral erkenning. Zet meer doelen voor de langere termijn. Werk aan de intrinsieke motivatie. Autonomie, meesterschap en purpose activeren de beloningscentra van ons brein op een natuurlijke manier.
Laat zien hoe jouw mensen bijdragen aan het grotere doel, hoe hun waarden passen bij de visie van de organisatie. Wanneer je ze daarbij goed ondersteunt, zijn ze niet te stoppen.
Lees ook: Met je ongefocuste, op seks beluste brein ben je niet geschikt als leider
#3 Doe meer aan coaching voor kneedbare hersenen
Neuroplasticiteit is het vermogen van ons brein om zich aan te passen en te veranderen. Dit als reactie op nieuwe ervaringen, op leren. Daardoor veranderen de neurale circuits: de verbindingen tussen neuronen worden sterker of het aantal verbindingen neemt toe.
Onze hersenen zijn dus best kneedbaar. Maak daarvan meer gebruik door je op te stellen als een coach en stimuleer de groeimindset. Geef je je mensen inzicht en feedback gericht op (persoonlijke) ontwikkeling, dan voed je die neuroplasticiteit in positieve zin.
Je moet dan wel geloven in het potentieel van jouw teamleden om te leren en te groeien. Fouten zie je dus als nuttig om ervan te leren, complexe uitdagingen als kansen om te verbeteren. Daarmee stimuleer je experimenteren, continu leren en de nodige veerkracht na tegenslagen.
#4 Omarm monotasking in plaats van multitasking
Mails en appjes beantwoorden terwijl je aan het vergaderen bent. Slacken terwijl je een presentatie aan het maken bent. Multitasken lijkt wel de norm vandaag de dag, maar daar is ons brein niet voor gebouwd. Wat het wel doet om de werkdag door te komen, is snel switchen van taak.
Dat constante switchen heeft impact op de netwerken in ons brein die verantwoordelijk zijn voor focus, planning en controle. Het brein moet telkens opnieuw aandacht toewijzen, waardoor er efficiëntie verloren gaat. Het gevolg: mindere prestaties, meer fouten en mentale vermoeidheid. Onderzoeken wijzen op een verlies van 40 procent aan productiviteit.
Besef dus wat de impact is van nieuwe deadlines of het toevoegen van urgente taken. Daarmee belast je het brein van je mensen nog zwaarder. Zijn er veranderingen nodig, communiceer daar zo vroeg en helder mogelijk over. Geef voldoende focustijd en ruimte om taken af te werken, liefst de ene taak na de andere. Omarm monotasking.
Lees ook: Digitalisering is een van de grootste aanjagers van psychische klachten
#5 Maak meer tijd vrij om te dagdromen
Het default mode-netwerk in ons brein, ook wel het rustbrein of dagdroombrein genoemd, is belangrijker dan je denkt. Dit zorgt voor die spontane ideeën onder de douche, voor overzicht tijdens een wandeling of creatief inzicht bij een tijdje uit het raam staren. Kortom: het komt pas in actie bij ontspanning.
De werkvloer van vandaag bruist juist van de activiteiten. Mensen worden digitaal gebombardeerd met informatie, dringende klussen, veeleisende klanten, vergadering na vergadering. Dan lukt het echt niet om tijdens een brainstormsessie met innovatieve ideeën te komen.
Verwacht jij meer inspirerende oplossingen en innovatie van je mensen, dan zul je hier op een andere manier ruimte voor moeten maken. Stimuleer meer wandelingen of sportieve activiteiten tijdens de pauze, moedig reflectie aan, bijvoorbeeld met de hulp van meditatie, of gewoon dagdromen. Zorg dat je medewerkers ook voldoende rust krijgen om te herbronnen.
#6 Geef het goede voorbeeld voor spiegelneuronen
Spiegelneuronen in onze hersenen springen aan wanneer je zelf in actie schiet of wanneer je anderen in actie ziet. Denk maar aan gapen: als jij dat doet na een uitgebreide lunch, dan volgt de rest vanzelf.
Dit spiegelmechanisme in je brein is belangrijk om je in anderen te kunnen verplaatsen, om empathisch te reageren, om behoeftes in te schatten. Maar spiegelneuronen spelen ook een grote rol bij het imiteren van gedrag. Daarom is het voor managers zo belangrijk om het goede voorbeeld te geven: niet alleen in woorden, maar ook en vooral in daden.
Vind jij elkaar helpen, de werk-privébalans respecteren of constructieve feedback geven belangrijk, doe dat dan zelf ook. Niet stiekem, maar in alle openheid, goed zichtbaar dus. Daarmee activeer je de spiegelneuronen van je medewerkers. Zo maak je dus ook de kans groter dat ze jouw aanstekelijke gedrag zullen overnemen.
#7 Bestrijd mentale snelkoppelingen samen
Ons brein is bijzonder efficiënt: het maakt snelkoppelingen om informatie te verwerken en beslissingen te nemen. Daarmee besparen je hersenen energie. Alleen val je daarbij al even snel terug op cognitieve vooroordelen. Een bekend voorbeeld daarvan is de bevestigingsbias, je voorkeur voor informatie die je bestaande overtuigingen ondersteunt.
Daarin sta je niet alleen, iedereen heeft verschillende ingebouwde mentale snelkoppelingen. Tot wel 70 procent van de beslissingen wordt erdoor beïnvloed. Samen sta je ook sterker om ze te tackelen. Om meer verschillende perspectieven boven tafel te krijgen, kun je open en kritische discussies stimuleren.
Zo kun je bijvoorbeeld telkens iemand aanwijzen die – het liefst onderbouwd – een tegengesteld of ander standpunt inneemt. Zorg dat je voldoende variatie aan tafel hebt, van generatie Z tot boomer, maar ook allerlei kleuren, achtergronden en expertises. Je kunt ook meer gezamenlijke beslissingen nemen. Daarmee bouw je aan meer inclusiviteit, betrokkenheid en productiviteit.
Lees ook: Drie baanbrekende inzichten van Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman
