In sommige culturen wensen ondernemers hun vijanden veel personeel toe. Deze uitspraak is natuurlijk cynisch bedoeld, maar zegt desondanks veel over de zorgen en dilemma’s die ondernemers met mensen op de payroll soms tegenkomen. Toch is het onmogelijk een succesvolle organisatie op te zetten zonder een team om je heen. Maar wat doe je als mensen uit je team niet functioneren?
Het begint dus bij de basis. Belangrijk voor het goed functioneren van een collega (ik houd niet van het woord medewerker) is dat je als bedrijf heldere doelen en duidelijke waarden hebt gedefinieerd, dat je collega hiervan ook op de hoogte is, en ook bereid is die uit te dragen. En ten overvloede: dat de nieuwe collega natuurlijk gekwalificeerd voor de job.
Wat heb ík verkeerd gedaan waardoor jullie niet presteren?
Zelfs als deze aspecten op orde zijn, kan iemand niet goed op zijn plek zitten. Dan is de eerste vraag die je als ondernemer moet stellen: wat had ik beter kunnen doen? Heb ik wel goed gecommuniceerd? Of was het een onjuiste aanname dat die collega en ik op één lijn zaten? Praten we dezelfde taal? Is het probleem met een opleiding op te lossen?
Zo riep een bekende keukenondernemer eens zijn slechtst presterende verkopers bijeen. Maar in plaats van een donderpreek af te steken, begon hij zijn speech met: “Beste mensen, jullie zijn allemaal goeie verkopers. Wat heb ik verkeerd gedaan waardoor jullie niet presteren?” Reken maar dat het grootste deel van het team voortaan voor hem door het vuur gaat.
Steeds meer ondernemers, zoals de Braziliaanse managementgoeroe en ceo van multinational Semco, Ricardo Semler, boeken dan ook succes vanuit the speed of trust: zij geven hun mensen maximaal vertrouwen en krijgen op die manier betere resultaten. Tony Hsieh van online winkel Zappos heeft om dezelfde reden zelfs een chef ‘Happyness’ in dienst; cultuur is zijn belangrijkste asset.
De beste mensen zijn vaak diegenen die in je irritatiezone zitten
Een veel voorkomende fout is ‘klonen’ van jezelf aan te nemen. Dat gaat ten koste van de diversiteit in het team. Je hebt critici, andersdenkenden, tegenpolen – kortom een mix van kwaliteiten – nodig in je bedrijf. De allerbeste mensen zijn vaak diegenen die in je irritatiezone zitten.
Ondanks alles kan het toch zijn dat je afscheid van elkaar moet nemen. Dat is hard en levert lastige gesprekken op. Ik heb me in het verleden wel eens laten verleiden in zo’n emotioneel proces verzeild te raken. Voelde me echt belazerd door een account manager. Eigenlijk wilde ik alsnog mijn gelijk bij hem halen, ik wilde dat hij snapte wat er mis was gegaan. En dat is dus zinloos, verspilde energie. Want hij zou toch al vertrekken. Hij hoorde vanaf het moment dat de beslissing voor zijn ontslag was genomen, bij mijn verleden. En als ondernemer moet je juist energie steken in je toekomst.
Tegenwoordig neem ik als ontslag onvermijdelijk is, een hrm-expert of een gespecialiseerde advocaat in de arm. Belangrijke les is dat vechten en je gelijk halen meestal duurder is dan een wat snellere deal waar de andere partij mee uit de voeten kan. Een goede advocaat adviseert daar zonder emotie, maar met gevoel voor de verhoudingen in en bekijkt de zaak ook vanuit de positie van de tegenpartij die, dat vergeten ondernemers wel eens, óók rechten heeft.
Niet de adviseur, maar de ondernemer blijft verantwoordelijk.
Niet de adviseur, maar de ondernemer blijft verantwoordelijk. Ik heb geleerd dat het belangrijk is mijn zaak haarscherp op het netvlies te hebben zodat ik, als ik de tegenpartij ontmoet, exact weet wat ik wil bereiken. Dat helpt me niet in de emotionele valkuil te stappen. Het helpt ook respectvol te blijven. Een randvoorwaarde. Afspreken doe ik in zo’n geval op neutraal terrein, bijvoorbeeld in een restaurant. Dat is voor beide partijen prettiger.
De wet is behoorlijk duidelijk over de ontslagmogelijkheden. Ja, dat kost bijna altijd een bedrag dat ondernemers te veel en onredelijk vinden. En ja, daar kun je ongelooflijk kwaad over worden. Maar dat is zinloos. Sterker nog: iedere emotie maakt het proces heftiger. En dus duurder. Ik praat uit ervaring. Dus neem de beslissing met hoofd en hart, breng de boodschap kort en duidelijk over en laat de onderhandeling aan de advocaten over. Dat scheelt veel emotie en onnodig lekken van energie…
Heb jij ook een vraag aan Arko? Mail dan naar [email protected].
Jouw energie en headspace zijn tenslotte nodig voor de onderneming, voor het team dat wél blijft. Zij vormen je toekomst. Jouw volle, oprechte aandacht en vertrouwen zijn de allerbelangrijkste voorwaarde voor hún succes.
