‘Volgehangen met goede doelen: CEO zoekt een schouderklopje’, was de kop van het artikel in het Financieele Dagblad. Drie pagina’s lang over de rol van het bedrijfsleven, de samenleving en de overheid. Gescheiden over die drie assen: bedrijfsleven, samenleving en overheid. Alsof ze los van elkaar staan.
Een quote uit het artikel:
‘In vrijwel elke bestuurskamer wordt geklaagd over het gebrek aan begrip. Over het Rupsje Nooitgenoeg in de samenleving.’
Boos werd ik ervan. Echt boos.
Bouwfraude
Aan het woord kwamen onder anderen de topman van VolkerWessels: ja, dat bedrijf van de bouwfraude, ja, die van de laagste zijn in de aanbesteding, wetend dat ieder meerwerk – en dat gaat heel veel zijn – voor de hoofdprijs verkocht zal worden. Eén van de andere spelers was Unilever. Inderdaad, die van de dividendbelasting. Ook Shell werd nog genoemd. Daar begin ik – zeker als Groninger – maar even niet over.
ABN Amro maakte het op 31 december 2020 ook bont met een reclame voor hun goededoelenstichting. Het is een stichting die afgerond 2,5 miljoen euro aan goede doelen heeft uitgegeven, met ongeveer een half miljoen euro aan kosten voor beheer en administratie. Het is 0,13 procent van de netto-winst van het concern. De omzet van het concern is 7,9 miljard euro.
Ter vergelijking: de gemiddelde Nederlander geeft zo’n 1 procent van zijn netto-inkomen uit aan goede doelen. Oftewel: relatief gezien bijna acht keer zoveel.
Van VolkerWessels tot Shell en ABN: het zijn beursgenoteerde bedrijven met één doel: winst opleveren voor de aandeelhouder. Waar dat toe leidt? Je afvragen hoe je de minste belasting kunt betalen, in plaats van je afvragen in welke landen je belasting hoort te betalen. Je niet afvragen of je topbeloningen kloppen ten opzichte van de samenleving, maar zeggen dat ze kloppen ten opzichte van elkaar. Kapitalen uitgeven aan het zaaien van twijfel over klimaatverandering in plaats van je afvragen hoe je de wereld overdraagt aan de volgende generatie.
Geen schouderklopje
Je hoeft als CEO van zo’n concern niet op zoek te gaan naar een schouderklopje, je mag beginnen met een sorry. Sorry dat ons bedrijf geen volwaardig onderdeel is van de samenleving. Sorry dat we ons als hufters hebben gedragen. Sorry voor de schade die we daarmee hebben aangericht.
Daarna komt een belofte: ‘we gaan het vanaf nu echt anders doen’. Niet met gelikte filmpjes en reclamecampagnes, maar met dóen. Dan vertel je je aandeelhouders: we gooien het roer om en gaan kijken naar financiële én maatschappelijke waarde, waarbij laatstgenoemde zwaarder weegt dan de financiële component. Doe zoals chemieconcern DSM aan mvo-verantwoord zakendoen of ga nog een stap verder en verander het systeem van financial value via shared value naar system value. Dan hoeft een overheid of een samenleving niet in te grijpen als het fout gaat en verdien je vertrouwen.
Maar waag het niet om te lopen klagen in de krant ‘omdat je het niet goed kunt doen’. Je hebt een enorme schuld in te lossen. Begin dáár maar eens mee.
