Op haar veertiende begon Elske Doets in het bedrijf van haar vader, Jan Doets America Tours. Als vakantiekracht deed ze het stempelen en telexen. Inmiddels is ze eigenaar en directeur van de reisorganisatie, die ze ondanks de crisis afgelopen jaren zag groeien.
Doets deed geen opleiding economie of bedrijfskunde, maar studeerde rechten. Na haar studie concludeerde ze dat haar hart toch bij het familiebedrijf lag en besloot daar te gaan werken. ‘Ik heb vanaf het begin mijn gevoel gevolgd’, zegt Doets.
Zintuigen
Maar hoe doe je dat, je gevoel volgen? ‘Kijk goed om je heen. Speel geen rol als manager, maar probeer echt vanuit jezelf je werk te doen. Durf jezelf kwetsbaar op te stellen en aan je werknemers toe te geven dat je soms iets niet weet. En durf vragen te stellen, vooral aan jezelf.’
“Als mijn zintuigen mij ‘ho’ of ‘stop’ influisteren of, daarentegen, ‘ga erop af’, aarzel ik niet”, schrijft ze in haar boek. “Die nauwe band met mijn zintuigen geeft me rust.” Het heeft ervoor gezorgd dat ze op cruciale momenten in mijn leven en loopbaan steeds de juiste richting koos, schrijft ze. ‘Natuurlijk heb ik ook tegenslagen gehad, maar ik heb weinig fouten gemaakt.’
Ruis
Toen ze in haar vaders bedrijf wilde stappen, werd haar van alle kanten geadviseerd om het te verkopen, omdat de traditionele reisorganisatie vanwege het internet overbodig zou worden. Het was hard werken om te bewijzen dat er wel kansen lagen voor het bedrijf, en om haar eigen ideeën voor het bedrijf te blijven volgen.
Ook vakbladen schrijven weinig over waar vakantiegangers echt gelukkig van worden, wat ze het meest waarderen en waarom. Daarom is Doets kieskeurig in welke informatie ze dagelijks leest, en zorgvuldig met social media. “Anders loop je het gevaar dat je door die ruis het contact met jezelf, je eigen stem, verliest.”
Plant
‘Veel ondernemers vinden zichzelf te belangrijk,’ denkt Doets, ‘en zijn daardoor erg verstikkend. Ik moet als directeur de voorwaarden scheppen waarin mensen hun werk goed kunnen doen en blij zijn – en scoren natuurlijk, want laten we wel wezen: we zijn een commercieel bedrijf, we zitten hier niet te punniken. Maar je werknemers moeten het zelf doen, daar moet je ruimte voor geven.’ Ze vergelijkt het met een plant: ‘Als je er te dicht op zit en te veel vertroetelt, dan gaat het niet groeien.’
Als je jezelf niet te belangrijk vindt, sta je ook meer open voor mogelijkheden, zegt Doets. ‘Alles kan een les zijn. Zet je zintuigen open. Afgelopen jaar heb ik ontdekt dat ik daarmee ook anderen inspireer.’ In 2017 werd Doets verkozen tot Zakenvrouw van het jaar, en in april afgelopen jaar richtte ze de Young Lady Business Academy op: een plek waar jonge vrouwen van 14 tot 24 jaar in een week hun ondernemersdroom kunnen concretiseren. ‘Ik blijk die meiden veel te hebben gegeven, zonder dat ik me daar bewust van ben. Het overkomt me eigenlijk, ik speel geen rol. Ik ga ook niet prediken en als een goeroe mijn visie verspreiden. Mijn doel is dat mensen zichzélf vragen gaan stellen.’
Ochtendgebed
Bij Jan Doets America Tours zijn ongeveer vijftig mensen in dienst. Al deze mensen staan iedere ochtend tien minuten bij elkaar. De kracht ervan zit in die herhaling, zegt Doets. ‘Het is een soort ochtendgebed. We staan met z’n allen in een kring op de commerciële vloer, waar het werk gebeurt en bespreken de doelstellingen en hoe we ervoor staan. Ik kijk iedereen in die kring even in de ogen om te zien of ze oké zijn.’
Het ‘ochtendgebed’ zorgt volgens Doets voor een prettige, veilige werkomgeving. ‘Laatst hadden we een serie pitches van medewerkers waarin ze vertelden wat ze belangrijk vinden en wat er bijzonder aan hen als persoon is, toch iets wat Nederlanders niet zo makkelijk zeggen. Een van de medewerkers is in zijn pitch uit de kast gekomen. Hoe kwetsbaar durf je je dan op te stellen op je werk.’
Idealisme
Die veiligheid betekent niet achterover leunen. Doets verlangt van haar werknemers dat ze voor de top gaan. Falen mag, maar je moet wél hoog inzetten. ‘Ik wind er geen doekjes om. Dat kan soms confronterend zijn, maar doordat ik duidelijk ben kunnen mijn mensen verder komen. Mijn man zegt wel eens: “Het is zo bijzonder wat ze allemaal voor je doen, zonder dat je het vraagt.” Mijn mensen hebben een enorm arbeidsethos.’
Het varen op je innerlijke kompas gaat voor jongeren makkelijker dan voor mensen van haar generaties, is Doets’ ervaring. ‘De jongere generatie is idealistischer, maar daarin kunnen ze ook doorslaan en het realisme verliezen. De Young Lady Business Academy is ook non-profit, die kost mij geld, maar dat kan alleen maar omdat ik eerst heb gezorgd dat ik geld héb, door te doen waar mijn hart ligt.’
Het lef om gelukkig te zijn is te koop bij Managementboek
