De afgelopen decennia is de aandacht voor vrouwen in raden van bestuur flink gegroeid. In veel landen zijn ingrijpende wetswijzigingen doorgevoerd om een vastgesteld percentage vrouwen in raden van bestuur te realiseren.
In de EU kwam in juni het voorstel aan de orde om ten minste 25 procent vrouwen in raden van bestuur van grote bedrijven te verplichten. Dat gebeurt al in landen als Australië, Canada, India en Brazilië.
Ook in de Verenigde staten groeide het aantal vrouwelijke directieleden de afgelopen twintig jaar gestaag door, terwijl de afspraken over vrouwenquota daar nog altijd op basis van vrijwilligheid zijn. Daaruit kun je opmaken dat ook bij bedrijven het besef is doorgedrongen dat meer vrouwen in de top ethisch gepast en sociaal verantwoordelijk is.
Financiële achtergrond
Eerder onderzoek toont aan dat vrouwelijke directieleden vooral over bovengemiddelde audit-kwaliteiten beschikken. Maar vaststellen dat de toezichthoudende kwaliteiten van vrouwen in doorsnee beter zijn dan die van mannen is niet genoeg. Uit nieuw onderzoek onder leiding van Alaa Mansour Zalata van Southampton Business School blijkt dat de financiële achtergrond van de vrouwen in raden van bestuur doorslaggevend is.
In de studie stellen Alaa Mansour Zalata, Collins Ntim, Mostafa Hussien Alsohagy en John Malagila dat vrouwen niet alleen meer oog hebben voor bestuurlijk opportunisme, maar ook beter zijn in de bestrijding daarvan. Al blijkt dat zeer afhankelijk van een gedegen financiële achtergrond. Die is cruciaal om bijvoorbeeld toezicht te houden op de financiële verslaggeving van bedrijven, concluderen de onderzoekers.
Vaak worden vrouwen in dergelijke onderzoeken beschouwd als een homogene groep, maar dat geeft een vertekend beeld. Alleen al in financiële achtergrond kunnen de verschillen groot zijn. Het is volgens de onderzoekers te kortzichtig om uitsluitend naar vrouwenquota te kijken, als je daarnaast geen oog hebt voor hun specifieke kwaliteiten zoals, onder meer, financieel toezichthouder.
Winststuring aan banden
Aan de hand van een steekproef onder Amerikaanse bedrijven vonden de onderzoekers bewijs dat de aanwezigheid van vrouwelijke directeuren samengaat met minder winststuring – de actieve beïnvloeding van winsten door de leiding van een onderneming. Dat geldt vooral voor vrouwelijke bestuurders met een gedegen financiële achtergrond: vrouwelijke directeuren zónder die achtergrond bleken nauwelijks beter in staat om ongewenste winststuring in toom te houden.
Vrouwen zijn gemiddeld gemotiveerder om bestuurlijk opportunisme aan te pakken
Voor het bestuderen van de financiële achtergrond van vrouwelijke bestuurders maakten de onderzoekers gebruik van de ISS-database (voorheen RiskMetrics) Daarin is sinds 2007 data beschikbaar over de financiële achtergrond van directieleden. De steekproef loopt daarom van 2007 tot 2013. De benodigde financiële gegevens haalden zij uit het jaarlijkse Compustat-bestand.
Uit nadere analyse blijkt er een samenhang te zijn tussen de financiële expertise van de vrouwelijke bestuursleden en hun opgebouwde ervaring binnen het bedrijf: vrouwen met een relevante financiële achtergrond hebben extra baat bij een lang dienstverband. Op het presteren van vrouwelijke directeuren zónder die financiële achtergrond heeft de ervaring binnen hetzelfde bedrijf veel minder invloed.
Aanknopingspunten voor beleid
De studie draagt volgens de onderzoekers bij aan het politieke discours over genderdiversiteit – en breidt dat uit. De uitkomsten suggereren dat louter aanwezigheid van vrouwelijke directeuren niet per se leidt tot grotere winstgevendheid. Naast het invoeren van vrouwenquota in raden van bestuur is het ook cruciaal om de relevante financiële achtergrond te beoordelen bij het aanstellen van vrouwelijke directieleden.
Vrouwen zijn gemiddeld gemotiveerder om bestuurlijk opportunisme aan te pakken. Maar zonder de juiste financiële competenties blijkt dat in de praktijk vaak onbegonnen werk. Die is nodig om bijvoorbeeld jaarrekeningen goed te kunnen lezen. Daarom is het voor bedrijven raadzaam om goed te kijken naar de achtergrond van vrouwelijke directieleden.
De resultaten van het onderzoek bieden belangrijke aanknopingspunten voor politici en beleidsmakers in landen die werken of willen gaan werken met vrouwenquota. Door de financiële achtergrond van vrouwen mee te wegen draag je pas écht bij aan gendergelijkheid en een goede balans in de boardroom, menen de onderzoekers.
Nader onderzoek is nodig naar het precieze effect van financiële achtergrond op het presteren in raden van bestuur. De voor dit onderzoek gebruikte ISS-database geeft daar onvoldoende inzicht in. Bovendien is niet duidelijk of de bevindingen een-op-een kunnen worden vertaald naar andere landen of andere periodes. Daarom zou het goed zijn als toekomstige studies nieuwe inzichten bieden door bedrijven te raadplegen vanuit verschillende contexten en landen, en over andere of meerdere periodes.
Lees meer over diversiteit en inclusie:
- ‘Diversiteit is goed voor bedrijven, want ze gaan eraan verdienen’
- Iedereen is man, tenzij anders wordt vermeld
- Dit IT-bedrijf heeft 6 vrouwen in het managementteam
