Wie is de oprichter?
Soms moet je gewoon in het diepe stappen. Dat moet Ericus Gerhardus Verkade gedacht hebben toen hij in 1886 zijn Stoombrood- en Beschuitfabriek ‘De Ruyter’ oprichtte in Zaandam. De ondernemer had eerder al een poging gewaagd om een oliefabriek op te richtten. De oliehandel werd geen succes. Gelukkig had hij nog wat geld over uit een erfenis om een nieuw avontuur te beginnen. Hij ontdekte dat er in de Zaanstreek nog geen grootschalige productie van brood en beschuit plaatsvond. Zonder enige kennis van de bakkerswereld begon hij zijn broodbakkerfabriek.
Wat maakt zijn product uniek?
Je kunt Verkade als een klassieke challenger zien. De ondernemer zag hoe producenten in een markt vastgeroest waren in het verleden. De Zaanse bakkers waren lang kleinschalig georganiseerd. De Zaanstreek, ooit de bakermat van Hollandse nijverheid, was in de loop van de negentiende eeuw in het slop geraakt. Mede door de aanleg van het Noordzeekanaal kwam daar verandering in. Door afnemende transportkosten werd het gebied aantrekkelijk voor industrialisatie. Is er eigenlijk al een bakkerfabriek, vroeg Verkade zich af.
De onderneming veroverde in korte tijd de markt van brood en beschuit en speelde regelmatig slim in op nieuwe kansen. Verkade was in 1903 begonnen met het produceren van biscuits, maar het luxekoekje had moeite op te boksen tegen de theedrinkende Engelsen. Toen tijdens de Eerste Wereldoorlog de invoer vanuit Engeland stil viel, greep Verkade-junior zijn kans. Hij liet de verkoop van brood voor wat het was, als gevolg van een arbeidswet mocht Verkade niet langer ‘s nachts mensen laten werken, en ging zich verder toeleggen op de massaproductie van luxe koekjes.
Het succes is misschien voor het grootste deel wel te danken aan de inzet van marketing. In een tijd van vluchtige virals en schreeuwerige guerillamarketing is het soms goed om naar het verleden te kijken. Verkade heeft misschien wel een van de meest langlopende en succesvolste consumentenacties op zijn naam staan. In 1903 lanceert het bedrijf de zogeheten ‘Verkade Albums’. Bij Verkadeproducten kregen mensen plaatjes voor de albums. De verzamelalbums vertelden meestal een doorlopend verhaal aan de hand van mooie prenten. Zo wist het consumenten aan zich te binden. Tot 1940 worden er van deze albums dertig uitgegeven en gaan er in totaal ruim twee miljoen albums over de toonbank. Na 1965 worden er nog vijf albums uitgegeven.
Hoe staat het er nu voor?
Zoals veel Hollands glorie is ook Verkade in buitenlandse handen gevallen. Verkade bleek uiteindelijk toch een maatje te klein om het in de internationale chocolade- en biscuitmarkt te redden. In 1990 werd het onderdeel van de voedselgigant United Biscuits. En of dat al niet spijtig genoeg was, is Verkades Britse moedermaatschappij in 2006 in handen gevallen van Franse en Amerikaanse private equity-investeerders. Die blijken echter wel gevoel te hebben voor de marketingpotentie van de Zaanse historie. Sinds 2006 is Verkade opnieuw een succesvolle marketingcampagne gestart onder de naam ‘Meisjes van Verkade’, die refereert aan de vrouwelijke arbeiders die er tijdens de oorlog voor zorgden dat er rook bleef komen uit de Verkade-fabrieken.
